B. S. Axrarov

ЕСЛИ (sbart; agar shart rost bo‘lsa, ya’ni bajarilsa, ifoda qiymati; agar shart bajarilmasa, ya’ni yolg‘on bo‘Isa ifoda qiymati)
Ushbu funksiyada agar shart ИСТИНА (rost) qiymatini qaytarsa, ikkinchi argument bo'yicha ifoda qiymati hisoblanadi, agar shart ЛОЖЬ (yolg'on) qiymatini qaytarsa, uchinchi bo‘yicha ifoda qiymati hisoblanadi.
ЕСЛИ funksiyasida 64 pog‘onali ichma-ich ЕСЛИ funksi- yalari joylashishi mumkin va ular argument qiymatlari sifatida значение если истина va значение_если_ложь bo‘Iishi, va ulardan murakkab shartlarni tekshirish mumkin. Misol:
=ЕСЛИ(А6<22; 5; 10)
Natija: Agar A6 yacheykasidagi qiymat 22 dan kichik bo‘lsa, u holda funksiya joriy etilgan yacheykaga 5 qiymatini, aks holda 10 qiymatini joylashtiradi.
Masalaning qo‘yilishi: Realizatsiya qilingan bitim miqdo- ridan savdo agentiga kompaniya rahbariyati ma’lum foiz summalarini belgilaydi. Agar bitim miqdori 300000 gacha bo‘lsa - 5%; agar miqdor 1000000 gacha bo‘lsa - 2%; agar 1000000 dan ortiq bo‘lsa - 1.5% ulush oladi. Joriy yilda o‘tkazilgan bitimlar miqdori 6.4-jadvalda keltirilgan.
6.4-jadval

Oy	Bitim miqdori	Oy	Bitim miqdori
Yanvar	250000	lyul	950000
Fevral	140000	Avgust	700000
Mart	800000	Sentabr	150000
Aprel	750000	Oktabr	1400000
May	1200000	Noyabr	1700000
lyun	1000000	Dekabr	250000

Masalani yechish tartibi:

1. 
   Excel dasturini ishga tushiring va Mashqlar.xlsx ishchi kitobini oching.
   
2. 
   Yangi ishchi varaqni ochib, unga Mukofot degan nom bering.
   
3. 
   Oy matnini Al yacheykasiga kiriting Bl yacheykasiga Bitim miqdori matnini Cl yacheykasiga Mukofot foizi hamda DI yacheykasiga Mukofot miqdori matnlarini kiriting.
   
4. 
   A2 yacheykasiga Yanvar, A3 yacheykasiga Fevral matnini kiriting va A4:A13 yacheykalarini AvtotoMdirish rejimidan foydalanib, to‘ldiring.
   
5. 
   C2:C13 diapazonini belgilang va yacheykalar formatini Процент deb bering.
   
6. 
   B2:B13 yacheykalariga jadvalga mos ravishda berilgan- larni kiriting.
   
7. 
   C2 yacheykasini joriy deb belgilang.
   
8. 
   Formulalar satridagi fl (Вставка функция) tugmasini bosing.
   
9. 
   Категория ro'yxatida Категория bandini tashlang.
   
10. 
    Функция ro‘yxatida ЕСЛИ fonksiyasini tanlang va OK tugmasini bosing.
    

11 Логическоевыражение maydonida yacheykaga havola kiriting, qaysiki qiymatlar tekshirilishi lozim (B2) va B2<300000 ifodasini yozing. Значение -если_нстина maydoniga 5%
qiymati kiriting Значение-еслиложь maydonini faollashtiring va yana bir bor ЕСЛИ funksiyasini chaqiring. Buning uchun ._vr-.r. , г,—ГУ -
I ЕСЛИ » Й J
formulalar satridagi _?
ЕСЛИ tugmasini bosing.
12.Yangi muloqot oynasida Логические виражение may­doniga B2<1000000 ifodasini kiriting.
13.3начение-если_истина maydoniga 2% qiymatini kiri­ting. Значение-если_ложь maydoniga 1.5% qiymatini kiriting.

14. 
    C3:C13 yacheykalarini Автозаполнение yordamida to‘ldiring.
    
15. 
    D2 yacheykasiga =B2*C2 formulasini kiriting. D3:D13 yacheykalarini Автозаполнение yordamida to‘ldiring.
    
16. 
    Mashqlar.xlsx ishchi kitobini saqlab qo‘ying.
    

5. 
   mashq. MS Excelda diagrammalami yaratish
   

Diagramma jadval ko‘rinishdagi ma’lumotlarning graflk ko'rinishdagi tasviridir. MS Excelda 11 turdagi diagramma ko‘ri- nishi mavjud.
Har bir diagramma uchun avvaldan o‘rnatilgan formatni tanlab yoki foydalanuvchi laming formatlarini qo'shib, turli diagrammalar hosil qilish mumkin. Diagramma jadvaldagi berilganlar bilan alo- qani saqlaydi, chunki ular asosida yaratilgan bo'ladi va mazkur berilganlar o'zgarsa, diagramma ham ko‘rinishini mos ravishda o‘zgartiradi. Diagramma yaratishda ma’lumotlar ustun yoki satrlar bo‘yicha tartiblangan bo‘lishi kerak. Odatda diagramma uchun ma’lumotlar tog‘ri to‘rtburchakli diapazondan olinadi.
Gistogramma, chiziqli, grafik, sohalar bo‘yicha diagramma, yaproqli diagramma, doiraviy diagramma yaratishda bir necha ustun yoki satrdan foydalanish mumkin.
Diagrammalar menyuning Вставка bandidagi Диаграммы panelida ~ tugma bosilib, Вставка диаграмм oynasida para- metrlari kiritilgach, yaratiladi. Yoki Диаграммы panelidagi mos tugmalar bosilib, ochilgan muloqot oynasida diagramma parametrlari kiritilgach, yaratiladi.


FkXi ограми* График кругом I* Лине&чегт*л Точечмяя Другие
,_: - т • ©вл*стям*»г. -
1 j. j- ...


6.21-rasm. Диаграммы paneli.