Bajardi : raxmatov. D qabul qildi : mirzayev

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI “ TT ” FAKULTETI 3-BOSQICH AKT 11-21 GURUH TALABASI RAXMATOV DAVLATNING “ PEDAGOGIKA PSIXOLOGIYA” FANIDAN
4-amaliy ish
BAJARDI : RAXMATOV. D QABUL QILDI : MIRZAYEV.S

Mavzu:Sharq mutafakkirlarining pedagogik qarashlari. Reja: 1.Yoshlar muxiti va submadaniyat. 2.Deviant hulq. 3.Oila tarbiyasi. 4.Oilaviy nizolarning kelib chiqishi va echimlari. 5.O’quv faoliyati va kasb motivatsiyasi. 6Temperament tiplari va larning psixologik hususiyatlari.

Yoshlar muhiti, yani yoshlar uchun tayyorlangan o'zaro aloqalar, o'rganish jarayoni va turli imkoniyatlarni o'z ichiga olgan o'rtamdir. Bu muhit yoshlarga o'zlarini o'zgartirish, o'zlarini rivojlantirish va o'z o'zlarini ifodalashlari uchun zarur bo'lgan imkoniyatlarni taqdim etadi.
Yoshlar muhiti asosan o'quv muassasalari, oilalar, do'stlar, sport va ijodiy jamoalar, yangiliklar va media, internet va televizor, ijtimoiy sohalar va boshqalar tomonidan shakllantiriladi. Bu muhit barcha o'zgarishlarni o'z ichiga oladi, shuningdek yoshlarning shaxsiy va kasbiy rivojlanishlarini ta'minlash uchun zarur bilim, ko'nikma va qobiliyatlarini oshirish imkonini beradi.
Submadaniyat esa insonlar jamiyatning o'ziga xos qoida, qaror va qoidalariga asoslangan o'zaro munosabatlarni ifodalaydi. Bu munosabatlar jamiyat bilan o'zaro o'zaro aloqalarni, qo'llab-quvvatlashni, huquqiy va ijtimoiy qoidalar bilan muvofiqlashtirishni o'z ichiga oladi. Yoshlar uchun submadaniyat, ularning o'zlarini o'zgartirish, o'z o'zlarini ifodalash va o'zlarini jamiyatning a'zolari sifatida his qilishlari uchun zarur bo'lgan qoidalarni, qarorlarni va qoidalarini o'rganish va amalga oshirish jarayonidir.
Yoshlar uchun muhit va submadaniyat, ularning o'zlarini tushunish, o'zlarini rivojlantirish, o'z fikrlarini ifodalash va o'zaro munosabatlarda ishtirok etishlari uchun muhimdir. Bu, ularning o'zlarini ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy jamiyatga integratsiyalashishlarini ta'minlaydi va ularning o'zlarini o'zgartirish va rivojlantirishlari uchun imkoniyatlar yaratadi. Yoshlar, bu muhit va submadaniyat orqali o'zlarini o'zgartirish va o'zlarini jamiyatda foydalanishlari uchun zarur bilimlarni o'rganish, ko'nikmalarini rivojlantirish va o'zlarini yaxshi fuqarolar sifatida taqdim etishlari uchun muhokama qilishlari imkonini topadi.
Deviant hulq, jamiyatning odatlardan, qoida va qarorlardan qochgan, qonunlarga muvofiq davranmayan, odatlarni va normativlarni buzgan yoki jamiyat tomonidan qabul qilinmaydigan harakatlarga ega bo'lgan insonning hulqi va davranishidir.
Deviant hulq, jamiyatning odatlari va qarorlariga nisbatan qonunlarga muvofiq emas bo'lgan harakatlarni ifodalayadi. Bu harakatlar jamiyat tomonidan qabul qilinmaydigan, qonunlarga mos kelmaydigan yoki odatlarni buzgan ravishda bo'lishi mumkin. Deviant hulqga misollar o'zgartirishlik, yolg'on, hujum, tashqi zarar yetkazish, yonimda bo'lmaslik, adolatsizlik, jinoyatlar va boshqalar kirishi mumkin.
Deviant hulqning sabablari o'zaro farqliliklarga, shaxsiy xususiyatlarga, o'qish, tarbiya, oilaviy muhit, ijtimoiy aloqalar, psixologik sabablar, ekologik sharoitlar va boshqalar kabi bir nechta omillarga bog'liq bo'lishi mumkin. Deviant hulqning asosiy sabablari o'zgaruvchan, chunki har bir insonning hulqi va davranishi o'ziga xosdir va shaxsiy, ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy muhitlarga bog'liqdir.
Deviant hulq jamiyat uchun muammolarni va turli xil takliflar bilan keladi. Jamiyat deviant hulqni oldini olish uchun qonunlar, ta'lim tizimlari, tarbiya tizimlari, psixologik va ijtimoiy maslahatlar, davlat institutlari va shaxsiy tashkilotlar tomonidan harakatlar amalga oshiriladi. Bu muammolarni hal qilish uchun jamiyat tomonidan qabul qilingan qoidalarning va normativlarning o'zgarishi, shaxsiy rivojlanishga yordam berish, bir-biriga qo'llab-quvvatlash va maslahatlar olish imkoniyati berilishi lozim.
Deviant hulq jamiyatning o'ziga xos muammolarini va ularning hal qilinishi uchun jamiyat o'zaro ishonch, tushuncha va o'zlashtirishga asoslangan tahlil, tadqiqotlar va amalga oshirishlarini talab qiladi. Jamiyatning barcha a'zolari bu muammolarni hal qilishda birgalikda ishtirok etish va maslahatlar olishga muhtojdir.
Oilaviy nizolar, oila a'zolari o'rtasidagi aloqalarni, munosabatlarni, qoida va qarorlarini ifodalayadigan qonunlardir. Bu nizolar, oiladagi har bir kishi uchun odatlar, harakatlar, huquq va javobgarliklarni belgilayadi.
Oilaviy nizolar, oiladagi a'zolar o'rtasidagi munosabatlarni tartibga solish, o'zaro qarshilik va tushunchalarni tushunish, huquqiy va majburiyatlarni ifodalash, yoshlarga tarbiya berish, oilada muvaffaqiyat va barqarorlikni ta'minlash va boshqalar kabi masalalarni qamrab oladi.
Oilaviy nizolar oiladagi a'zolar o'rtasida o'zaro qarashlarni yechish, muammolar va muzokaralar bilan samarali shaklda muomala qilish, kelishuvlar, yordam ko'rsatish va qo'llab-quvvatlashni ta'minlashga yordam beradi. Ular oila a'zolarining o'zlarini tushunish, boshqalarga hurmat va muhabbat bilan munosabatda bulish, kelishuvlarga e'tibor qaratish va o'zaro qo'llab-quvvatlashni o'rganish va amalga oshirishga yordam beradi.
Oilaviy nizolar oiladagi munosabatlarni, o'zaro tushunchalarni, xavfsizlik va xavfsizlikni ta'minlash, oila a'zolarining huquqlarini va majburiyatlarni ifodalash, oilada barqarorlik va hamkorlikni ta'minlashda muhim rol o'ynaydi. Ular oiladagi tartib, barqarorlik va insiyatifni oshirishga yordam beradi.
Oilaviy nizolar oiladagi munosabatlarni, o'zaro tushunchalarni, xavfsizlik va xavfsizlikni ta'minlash, oila a'zolarining huquqlarini va majburiyatlarni ifodalash, oilada barqarorlik va hamkorlikni ta'minlashda muhim rol o'ynaydi. Ular oiladagi tartib, barqarorlik va insiyatifni oshirishga yordam beradi.
Oilaviy nizolar oilaviy munosabatlarning o'zaro hurmat, aniqlik, adolatsizlik, mehribonlik, xayrlilik, qo'rqinchlik, sabr va boshqalar kabi qoidalarini ifodalaydi. Ular oila a'zolarini o'zaro tushuncha va hamkorlikka o'rgatadigan tamoyillar bilan ta'minlaydi.
Oilaviy nizolar oila a'zolarining o'zaro munosabatlarini tartibga solish, hamkorlik va yordam ko'rsatishni ta'minlash, muammolarni hal qilish, yoshlarni tarbiyalash va o'zaro hurmat va muhabbatni oshirishga yordam beradi. Oilaviy nizolar oilalarning barqarorligini, tinchlantiruvchilik va tinimsizlikni ta'minlash va oiladagi a'zolarni o'zaro munosabatlarda yaxshi fuqarolar sifatida o'rgatish uchun muhimdir.
Temperament, insonning tabiiy xususiyatlari va davranishini belgilayadigan bir konseptdir. Bu, insonning energiya darajasini, o'z ichki holatini, harakatlarini va munosabatlarni tasvir etishga yordam beradi. Temperament turlari o'zlariga xos psixologik hususiyatlarga ega bo'ladi. Quyidagi odatlardan qanchalik xususiyatlariga ega bo'lgan bir nechta asosiy temperament turlari mavjud:
1. Sanguin: Sanguinlar odatlari o'ziga xos optimistik, jiddiy ko'rsatma to'ymaydigan, jasoratli, faol va jolly insonlar hisoblanadi. Ularning energiyasi yuqori, ijodiy va hamkorona munosabatlarga ega bo'ladi. Ularning odatlari o'zlarini o'zgartirishga, yangiliklarga qulaylik bilan moslashishga va yangi insonlar bilan do'stlashtirishga yo'l qo'yadi.
2. Kholerik: Kholeriklar odatlari o'zlariga xos mohir, samarali, tashqi va harakatli bo'lishi bilan ajralib turadi. Ularning energiyasi yuqori, qaror qabul qilish va liderlik qobiliyatlariga ega bo'ladi. Ularning odatlari o'zlarini maqsadga yo'naltirishga, ishlarini tez va samarali bajarishga yo'l qo'yadi, ammo ularga sabr yetmaydi va qattiq hissiyotlarga ega bo'lishi mumkin.
. Melankholik: Melankholiklar odatlari o'zlariga xos tilovatli, tushunmovchilik, tahlil va to'g'ri yo'l bilan ish qilishga qodir bo'lishi bilan ajralib turadi. Ularning energiyasi past, ammo tushunchali va tahlil qobiliyatlariga ega bo'ladi. Ularning odatlari o'zlarini ma'nolarni qidirmoq, tafsilotlarga ega bo'lgan vazifalarda ishlash va o'zlarini mustahkamlashga yo'l qo'yadi.
4. Phlegmatic: Filgmatiklar odatlari o'zlariga xos sodda, rahat, to'g'ri yo'l bilan ish qilishga qodir bo'lishi bilan ajralib turadi. Ularning energiyasi past, ammo barqarorlik, tashvishsizlik va tushunmovchilik qobiliyatlariga ega bo'ladi. Ularning odatlari o'zlarini o'zlarini bajarishga yo'l qo'yadi, ishlarini tahlil qilish, ishonch va barqarorlikni ta'minlashga ega bo'ladi.
Temperament turlari har bir insonning o'ziga xosdir va ularning psixologik hususiyatlari, munosabatlar va ish ko'rsatish usullariga ta'sir qiladi. Ushbu temperament turlarini tushunish, o'z xususiyatlaringizni aniqlash va boshqalar bilan yaxshi aloqalar o'rnatishda yordam berishi mumkin. Aslida, har bir inson bir nechta temperament turi elementlarini o'z ichiga oladi va birinchi bo'lib, ularning kombinatsiyasi insonning boshqa xususiyatlarini aniqlaydi.

Foydalanilgan adabiyotlar https://www.google.com/ https://reja.tdpu.uz/