Gips bog‘lovchisi ishlab chiqarish gips toshidan kimyoviy bog‘langan 75% suvni bug‘latib yuborish bilan izohlanadi. Hosil bo‘lgan mayda tosh holatdagi gipsni maydalab kukunga aylantirilib o‘ta tez qotuvchan gips bog‘lovchisi tayyorlanadi. Ushbu jixatlarni hisobga olib gips bog‘lovchisi tayyorlashni shartli ravishda 3 usulga bo‘lish mumkin: Gips toshi maydalanadi, tuyiladi va pishiriladi; Gips toshi maydalanadi, pishiriladi va tuyiladi; Gips toshi maydalanadi, yuqori bosim ostida bug‘lanadi, so‘ng quritib tuyiladi. - Gips toshi gips pishirish qozoni, aylanma xumdon, quritish barabani, shaxtali tegirmon va boshqa apparatlarda issiqlik bilan qayta ishlanib bog‘lovchiga aylantirilishi mumkin. Gips pishirish uskunalari davriy va uzluksiz ishlaydigan turlarga bo‘linadi. Davriy uslubda ishlaydigan gips pishirish qozoni hajmi 3-15 m3 bo‘ladi. Qozon pastki qismida Yoqilgan o‘tdan qizigan havo qozonning pastki, o‘rta va yuqori qismlarida quvurlar ichidan o‘tib gips hom ashyosini qizdiradi. Maydalab, quritilib tegirmonda tuyilgan gips toshi qozonning yuklash moslamasi (lyuki) orqali solinadi va 1-3 soat davomida kurakli tik val Yordamida to‘xtovsiz aralashtirib turiladi. Pishirilgan gips bog‘lovchisi qozonning pastki qismidagi maxsus teshik orqali etiltirish bunkeriga uzatiladi va 20-40 minut saqlanadi. Bu erda mahsulotning issiqligi tufayli qisman chala pishgan gips toshi zarrachalari suvsizlanadi. Gips toshi aylanma xumdonlarda pishirilganda qizigan Yoqilg‘i gazlar qarshi harakatlanaYotgan hom ashyoni bevosita qisman suvsizlantiradi va yarim molekula suvli gips hosil bo‘ladi. Pishirilgan gips sharli tegirmonda tuyiladi. Gips toshi bir Yo‘la pishirilishi va tuyilishi ham mumkin. Buning uchun sharli tegirmonlardan foydalaniladi. Bu usul uzluksiz bo‘lib, tegirmonda kukunlangan gips toshi zarrachalari qizdirilgan tutun gazlari oqimi vositasida suvsizlantiriladi va maxsus siklon moslamalarida gips zarrachalari cho‘ktiriladi.
Gips ishlatilish sohasi Qovushoq materiallar tayyorlashda, gips-beton, gips-beton buyumlar, koshinkor toshlar, boʻyoqlar i.ch.da, tibbiyotda (gips bogʻlovchilar tayyorlashda), haykaltaroshlikda, suvoqchilik ishlarida ishlatiladi.Gips va undan yasalgan mahsulotlar hammaga ma'lum. Arxitektura, meditsina va albatta, qurilishda ham ishlatiladigan eng qadimiy mineral hisoblanadi Qurilishda qurilish gipsi ishlatiladi, bu turdagi mahsulot mayda kukun holida bo'lib, u gips toshidan, uni kuydirish va keyinchalik yanchish orqali olinadi. Qurilish gipsining bir qator xususiyatlarini aytib o'tish lozim: issiqlikni kam o'tkazishi, kichik massasi va hajmi, tovushni o'tkazmasligi, qotganda xid chiqarmasligi, shuningdek ekologik toza mahsulot hisoblanadi, negaki uning tarkibida zararli moddalar yo'q va zararli moddalarni chiqarmaydi, shuningdek havo o'tkazuvchanlik xususiyatiga ega. - Qurilish gipsidan binolar devorlari, shifrlarni suvashda, shu bilan birga turli mahsulotlarni – gipsokarton, quruq qurilish aralashmalari va boshqa mahsulotlarni ishlab chiqarishda keng foydalaniladi. Gipskartonli qoplamalar -listlar β modifikatsiyali gipsdan tayyorlangan listli pardozlash materiali hisoblanib, mineral tolalar bilan armaturalangan va ikki tomonidan yuqori sifatli ko‘p qatlamli presslangan qalinligi 0,6 mm dan ko‘p bo‘lmagan, karton elimli modda bilan elimlangan (dekstrin, kazein elim, suyuq shisha). Bundan materiallardan tashqari, GKL larni ishlab chiqarishda ularning massasini kamaytiruvchi moddalar ham qo‘llaniladi; gips-digidrat– qotish tezligi vaqtini sozlash uchun, sulfatli achitgich bardasi va ko‘pik hosil qiluvchi qo‘shmalar (kazein, kanifol, kaustik soda)
- U sanoat va qurilishda qurilish materiali sifatida keng qo'llaniladi. Uning sof shaklida u kamdan-kam qo'llaniladi, asosan qo'shimcha sifatida, bog'lovchi sifatida ishlatiladi. Qo'llashning asosiy sohasi - bo'limlar qurilmasi.
- Ta'mirlashda ular asosiy tugatish yoki tekislash materiali sifatida ishlatiladi. Tekislash uchun prefabrik panellar, gipsli toshlar, gipsli plitalar ishlatiladi.
- Akustik plitalar gipsdan qilingan.
- Turli xil versiyalarda u metall konstruktsiyalarning yong'inga chidamli qoplamalari uchun ishlatiladi.
- Gipsdan kichik, ammo muhim foydalanish: dekorativ me'moriy detallar (shtukkali kalıplama) va haykaltaroshlik.
- Pishgan gipsdan quyma va quyma (barelyef, karniz va boshqalar) uchun qoliplar (masalan, keramika uchun) tayyorlanadi. U raqamlarni to'ldirish uchun bardoshli qoliplarni tayyorlash uchun ishlatiladi.
- Stomatologiyada ular tishlarga taassurot qoldirish uchun ishlatiladi.
- Tibbiyotda yoriqlarni tuzatish uchun (tibbiy gips).
Do'stlaringiz bilan baham: |
