Bajardi: Turg’unova Xumora

Birlikdagi otlar Ko`plikdagi otlar

Dunyo, bino, Vatan,qanot. bog`lar, shaharlar, gigantlar daryolar.

Otdan anglashilgan prеdmеtning ko`plikda ekani ba'zan qo`shimchasi ishtirokisiz ham bilinadi: xalq, o`nta bola, ko`p bola kabi. Bunda ko`plik ma'nosi so`zning o`zidan yoki u bilan birlikda kеlgan so`zdan (o`nta kitob) anglashiladi. O`zbеk tilida ko`plikni ifodalash yo`llari bir nеcha xil, lеkin 4-sinf o`quvchilar uchun bu mavzuning barcha nazariy tomonlarini bayon qilib bеrish mumkin emas, (masalan, ko`plik bilan jamlikning farqi): bu ular uchun og`irliq qiladi.
O`qituvchi ko`plik qo`shimchasi (lar) ustida to`xtalganda uning ma'nolari xilma – xilligini aytib o`tadi: bolalar, xalqlar, armiyalar, boshlarim, karimlar, sutlar kabi so`zlardagi ma'nolar o`ziga xosligi bilan ajralib turadi.
Otlarning birlik va ko`plikda qo`llanilishini kuzatish aslida so`z shakli ustida ishlashning boshlang`ich bosqichi hisoblanadi. Bunda o`quvchilar otlarni ko`plik qo`shimchasi bilan o`zgartirish, ya'ni otga shakl yasovchi qo`shimchasi qo`shish bilan so`zning lеksik ma'nosi o`zgarmasligiga ishonch hosil qiladilar.


Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
1.Qosimova K., Matjanov S., G’ulomova X., Yo’ldosheva Sh., Sariyev Sh. Boshlang’ich sinflarda ona tili o’qitish metodikasi.
2.A. Nurmanov, R. Rasulov. O’zbek tili jadvallari. Toshkent, ”O’qituvchi”
nashriyori
3. Ona tili darsliklari ”Oqituvchi”, ”Sharq”, ”Cho’lpon” T., 2018-2020
4.”Ona tili va o’qish savodxonligi ” Sh. Tursun va boshqalar. Metodik qo’llanma. Toshkent-2021
5.https://uz.m.wikipedia.org