Бакалаврлар учун


Асар муаллифи ва унинг яшаган даври


Download 1.46 Mb.
bet17/175
Sana15.06.2023
Hajmi1.46 Mb.
#1476742
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   175
Bog'liq
ТАРИХИЙ МАНБАШУНОСЛИК китоби (2)

3.3. Асар муаллифи ва унинг яшаган даври.
Š¢лёзмадаги асар муаллифи ва унинг яшаган даври т¢ђрисида ихчам маълумот келтирилиши зарур. Одатда шарš тарихчилари номлари ихчам тарзда ва т¢ла келтирилиши, имкон даражасида номлар оригиналда яъни араб алифбосида берилиши керак. Муаллифнинг туђилган йили ва вафоти, яратган асосий асарлари, уларнинг šисšача мазмуни келтирилиши маšсадга мувофиšдир. Шунингдек, муаллиф яшаган давр, жамият т¢ђрисида ќам талабаларга тушунча бериш зарур.



    1. Асарнинг таркиби ва мазмуни таќлили

Талабаларга манбанинг кодикологик хусиятларидан таш=ари ёзма манбалардаги асарнинг таркиби ва умумий мазмунини щам тушунтириш лозим. Буларни Б.А.Àщмедов манбанинг ички белгилари деб атаган11. Асар мазмуни ва унинг таркибини тушунтиришда педагоглар талабаларга =уйидаги илмий маълумотларни бериши зарур деб щисоблайман.

  1. Асарнинг умумий характери;

  2. Асарнинг таркибини тащлили;

  3. Асарнинг мазмунини тащлил =илиш, \оявий-сиёсий савияси ва илмий =ийматини ани=лаш масалалари назарда тутади;

  4. Асарнинг ызига хос хусусиятлари;

  5. Асарнинг ыз сощасига =ышган янгилиги ва унинг илмий ащамиятини ани=лаш.


    1. Манбадаги асарнинг умумий характери.

Манбадаги асарнинг умумий характери деганда, асар мазмунининг умумий тарихга, масалан, «Тарихи Табарий», «Равзат ус-сафо», «Жоми ут-таворих» каби асарларга хос хусусиятларини ани=лаш назарда тутилади. Ёки сулолалар тарихи-«Тарихи Байща=ий», «Тарихи салотини ман\ития» каби асарларга хос хусусиятларни ани=лаш тушунилади.
Булардан таш=ари яна хотира характердаги манбалар-«Темур тузуклари», «Бобурнома», «Тарихи Рашидий» каби асарлар хусусиятлари щам мавжуд.
Соф тарихий асарлардан таш=ари манба сифатида яна тазкиралар-шоирлар, адиблар ва тасавуф намоёндалари ты\рисидаги мажмуалар щам катта илмий тарихий ащамиятга эга.
Дин намоёндалар ты\рисида агиографик характердаги асарлар щам мущим тарихий манба былиб хизмат =илиши мумкин. Булардан таш=ари ёзма ёдгорликлардан, айни=са, мактублар ва щужжатлар намуналаридан манбашунослик дарсларида ва шу сощага оид махсус тад=и=отларда фойдаланиш мумкин12.
Бу ерда келтирилган асар характери ты\рисидаги маълумотлар бакалаврлар учун кифоя деб щисоблайман. Ёзма манба ва ундаги асар ты\рисидаги бош=а тафсилотлар махсус илмий тад=и=отларда истифода этилади.



Download 1.46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   175




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling