Baliqchilik asoslari

Baliqlarning o‘rtacha t/v, g (1000 donasiga kg)
Suvning
harorati

---

75
Zog‘orabaliq uchun tayyorlangan aralash oziqalarning tar-
kibini tashkil qiluvchi alohida oziqalarning tavsifi 2-jadvalda-
gidek bo‘lishi o‘rganilgan.
Shu yilgi zog‘orabaliq uchun mo‘ljallangan aralash omixta
oziqalarning tarkibida xom proteinning miqdori 30 % dan, yog‘
4 %, kalsiy 1,2 % dan, fosfor 1,0 % dan kam. Kletchatka esa
9 % dan ko‘p bo‘lmasligi, katta yoshdagilarinikida xom protein
25 % dan, yog‘ 2,5 % dan, kalsiy 0,7 % dan, fosfor 0,8 % dan
kam, kletchatka esa 10 % dan ko‘p bo‘lmasligi lozim.
Jadvalda tavsifi berilgan oziqalardan zog‘orabaliqlarga be-
rish uchun aralash omixta oziqa tayyorlanganda uning tarkibi
qo‘yiladigan talablar jadvalda keltirilgan chegaralar bo‘lishi maq-
sadga muvofiq. Zog‘orabaliqlarga beriladigan aralash oziqaning
namunaviy tarkibi 2-jadvalda berilgan.
2-jadval
Zog‘orabaliqqa beriladigan aralash oziqaning namunaviy tarkibi
Kungaboqar, shrot,
soya, raps, kunjara
40
40
Kunjut va undov
kunjaralari, %
9
10
Lyupin, yasmiq,
burchoq, xashaki no‘xat
kabi dukkakdonlar, %
15
10
Bug‘doy, arpa, suli,
makkajo‘xori, %
20
24
Bug‘doy kepagi, %
4
6
Oziqa achitqisi, %
4
4
Baliq, go‘sht, go‘sht-
suyak, don unlari, %
5
3
O‘t uni
2
2
Terramitsin — 1 t
mln birl.
—
10
Mikroqo‘shimcha —
xlorid, kobalt, 1 ton-
nasiga g hisobida
50
14
Oziqalarning nomi
2 va 3 yoshli
Shu yilgilari

---

76
Zog‘orabaliqqa beriladigan omuxta oziqalarning granula va
briket holida bo‘lishi maqsadga muvofiq bo‘lib, ularning suvda
tezda parchalanib ketmaganligi tufayli tarqatiladigan dastlabki
1—2 soat mobaynida tarkibidagi to‘yimli moddalarning yo‘qoti-
lishi 5—10 % dan oshmaydi.
Granula shaklida beriladigan oziqalarning diametri shu yilgi
baliqlar uchun 1—3 mm, uzunligi 3—5 mm. Ikki yoshlilari uchun
diametri 3—6 mm. Uzunligi 10—15 mm. Briket shaklidagilar-
ning kattaligi 259,5 sm bo‘lishi maqsadga muvofiq.
Zog‘orabaliqlar 1 kg qo‘shimcha vazn uchun 2,5—4 kg omixta
oziqalar sarflangan holda shu yilgilarining oziqani qoplashi un-
dan katta yoshdagilariga nisbatan 30—40 % samaradorlidir.
Oziqalar deb baliqlarning turli to‘yimli va mineral moddalarga
bo‘lgan talabini qondiradigan, ularning sog‘lig‘i hamda mahsuloti
sifatiga ta’sir qilmaydigan moddalarga aytiladi. Oziqa hayvonlar-
ning, jumladan, baliqlarning mahsuldorligini (go‘sht) oshirishida,
urchitish xususiyatini saqlashda, ularning salomatligini ta’min-
lashda katta o‘rin tutadi. Baliqlarni oziqlantirishning samarador-
ligi juda ko‘p omillarga: ekologik sharoit, oziqlantirish texnikasi
va oziqalarning to‘yimligiga bog‘liq.
Kunlik ratsion bilan baliqlarni boqishda, kelib chiqishiga,
ularning o‘sish va rivojlanishiga suvning harorati kuchli ta’sir qiladi.
Issiq suvda o‘sadigan karp baliqlariga suvning harorati 14—
27 °C oralig‘ida har kuni bir necha (3—6) marta iloji boricha
yorug‘da oziqa berish kerak.
Oziqa me’yori deb, qishloq xo‘jaligi hayvonlari va parran-
dalarining bir kecha-kunduzdagi to‘yimli moddalarga bo‘lgan
talabiga aytiladi. Oziqa me’yori hayvonning turi, yoshi, jinsi, tirik
vazni, mahsuldorligi va fiziologik holatiga qarab aniqlanadi. Uning
to‘g‘ri aniqlanishi hayvonlarning mahsuldorligi va salomatligiga
ijobiy ta’sir qiladi. Oziqa ratsioni deb hayvon yoki parrandaga bir
kecha-kunduzda beriladigan oziqalar yig‘indisiga aytiladi.
Ratsion me’yor asosida har bir muayyan sharoitda hayvon-
ning turi, yoshi, jinsi, tirik vazni, mahsuldorligi va fiziologik ho-
latiga qarab tuziladi. Har bir hayvon ratsioniga shunday oziqalar
kiritilishi kerakki, u hayvonning tabiatiga mos bo‘lsin.

---

77
O‘zbekiston sharoitida zog‘orabaliq, oq amur, do‘ngpesha-
nali baliqlarni oziqlantirishda asosiy oziqalar bo‘lib kungaboqar,
makkajo‘xori doni, soya, bug‘doy, arpa, suli, bug‘doy kepagi,
oziqa achitqisi, baliq uni, go‘sht uni, go‘sht-suyak uni, qon uni
va ko‘p oziqalar hisoblanadi.