Bandlikni davlat tomonidan tartibga solish iqtisodiy mexanizmini takomillashtirish holatining tahlili


Download 455.5 Kb.
bet14/15
Sana14.02.2023
Hajmi455.5 Kb.
#1198900
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
BANDLIKNI DAVLAT TOMONIDAN TARTIBGA SOLISH IQTISODIY MEXANIZMINI

π (n,u)=r(n)u – c(u, f)(1.2)
bu erda:
r=r(n) – oniy monopol daromad bo‘lib, u innovatsion musobaqa g‘olibi tomonidan erishiladi va c (u,f) – xarajatlar funksiyasi tez sur’atlilik u va o‘zgarmas harajatlar f kesishganligi”13.
Innovatsion jarayonning mohiyati shunda namoyon bo‘ladiki, u innovatsiyalar tashabbusi bilan chiqish, yangi mahsulot va operatsiyalar ishlab chiqish, ularni bozorda sotish va diffuziyalash bo‘yicha maqsadli yo‘naltirilgan harakatlar zanjirini ifodalaydi. Innovatsion jarayon ettita elementni o‘z ichiga oladi, ularning umumiy bir ketma-ketlikdagi zanjirga birlashuvi innovatsion jarayon strukturasini tashkil etadi.
“Vaqtinchalik monopol foydani qo‘llab quvvatlanishi ustundir. Ortiqchalikni inkor etilishi ta’siri firmalarning investitsiyaviy qarorlarini keskinlik bilan qabul qilishiga olib keladi. CHunki, kutilgan daromad aslida yuqoriroq bo‘ladi. SHu ortiqchalik samarasiga bog‘liq holda bilimlar diffuziyasi dasturiy ta’minotlar texnologiyasi va transmilliy kompaniyalar tomonidan ko‘paytirilgan bevosita investitsiyalar orqali sur’atlar tezlashtiriladi”14.

Xulosa

Xulosa qilib aytganda, davlatning iqtisodiyotga aralashishi anchagina iqtisodiyotga yaxshi ta’sir ko‘rsatadi. Biroq davlat iqtisodiyotga to‘g‘ridan to‘g‘ri emas, o‘zining richaklari orqali aralashishi maqsadga muvofiq bo‘lar edi.


Rivojlangan mamlakatlardagi davlatning juda muhim vazifalaridan biri iqtisodiyotni barqarorlashtirish, iqtisodiy-moliyaviy inqirozlarning oldini olish, ulardan chiqish va iqtisodiy oʻsishni ragʻbatlantirish boʻyicha choratadbirlar koʻrishdir. Davlat boshqa mamlakatlar xoʻjaliklari bilan iqtisodiy, savdo va toʻlov balanslarini nazorat qiladi, ularni muvofiqlashtirishga va faollashtirishga harakat qiladi. Bularning hammasi milliy iqtisodiyotning barqarorligi, rivojlanishiga jiddiy taʼsir koʻrsatadi.
Rivojlangan xorijiy mamlakatlardagi davlatlarning tobora koʻproq inson va butun xalq manfaatdorlgini koʻzlaydigan hamda aholining mutlaq koʻpchiligi koʻllab-quvvatlaydigan davlatlarga aylana borishi, kelajakda bu mamlakatlardagi jamiyatlarning, ijtimoiy-iqtisodiy tuzumlarning umum-demokratik ijtimoiy jamiyatga aylanishi kuzatilmoqda.
Hozirgi davrda oʻzini sotsialistik hisoblab kelayotgan mamlakatlar — Xitoy Xalq Respublikasi, Vyetnam Sotsialistik Respublikasi, Koreya Xalq Demokratik Respublikasi va Kuba Respublikasida iqtisodiyot asosan umumlashgan mulkchilikka, markazdan boshqarishga va rejalashtirishga asoslangan iqtisodiyot boʻlib qolmoqda. Biroq ularning baʼzilari (Xitoy, Vyetnam)da jiddiy iqtisodiy islohotlar amalga oshirilmoqda, bozor iqtisodiyotini ham shakllantirish siyosati oʻtkazilmoqda; mamlakat iqtisodiyotida, ayniqsa, erkin iqtisodiy zonalarda, davlat nazoratida xususiy va xorijiy kapital faoliyatiga, kapital, yollanma mehnat munosabatlariga erkinlik berilmoqda. Natijada ularda Davlat kapitalizmi.ning koʻlami va iqtisodiy hayotga taʼsiri oʻsmoqda.
Bozor iqtisodga oʻtayotgan sobiq sotsialistik mamlakatlarga xorijiy tovarlar va kapitallar juda erkin, tez kirib kelmoqda, baʼzi tarmoqlarda vabozorlarda katta hukmron mavqelarga ega boʻlmoqda.

Download 455.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling