Bank huquqi” fanidan mustaqil ish Mavzu

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“Bank huquqi” FANIDAN
Mustaqil ish

Mavzu: Markaziy bankning vakolatlari


Qabul qildi: ________________
Bajardi: BIA-93K-2/22 Abduraximov Shaxzod
TOSHKENT -2022
20. Markaziy bankning vakolatlari haqida nimalarni bilasiz?
Ўзбекистон Марказий банки
Ў збекистон Марказий банкининг дастлабки номи Ўзбекистон ССР Давлат банки бўлган ва Ўзбекистон ССР Олий Кенгаши томонидан 1991 йил 15 февралда қабул қилинган «Банклар ва банк фаолияти тўғрисида»ги қонун асосида фаолият кўрсатган.
Сўнгра 1991 йил 30 сентябрда Конституцияга ўзгартиришлар киритилгач, Ўзбекистон ССР Давлат банки Ўзбекистон Республикаси Давлат банки деб, 1992 йил 2 июлда эса Ўзбекистон Республикаси Марказий банки деб номланган.
Ўзбекистон Марказий банкининг ҳуқуқий мақоми, вазифалари, функциялари, ваколатлари, ташкил этиш ва фаолият кўрсатиш тамойилларини белгиловчи ҳужжатлари бу Ўзбекистон Республикаси Конституцияси (ХХV боб, 124-модда), «Ўзбекистон Республикаси Марказий банки тўғрисида», «Банклар ва банк фаолияти тўғрисида»ги қонун ва бошқа расмий қонун ҳужжатларидир.
Ўзбекистон Республикаси Марказий банки таркибига қуйидагилар киради:

• 
  Марказий банкнинг 14 та ҳудудий бош бошқармалари, шу жумладан ўн иккита ҳудудий бош бошқармалар, Марказий банкнинг Тошкент шаҳри бўйича бош бошқармаси ва Қорақалпоғистон Республикаси бўйича асосий территориал бошқармаси;
  
• 
  10 та тасарруфдаги ташкилотлар.
  

Марказий банк – мамлакатдаги нарх даражаси, банк тизимининг барқарорлиги ҳамда тўлов тизимининг барқарор фаолияти учун масъул бўлган муассасадир. Бунинг учун Марказий банк пул-кредит сиёсатини олиб боради, тижорат банклар, тўлов ташкилотлар, ҳамда бир неча нобанк кредит ташкилотлар (МКТ, ломбарлардлар ва бошқалар) фаолиятини лицензиялайди, тартибга солади ва назорат қилади.
Марказий банкнинг олий органи Марказий банк бошқарувидир.
Марказий банк бошқаруви Марказий банк фаолиятининг асосий йўналишларини белгилаб беради ва уни бошқаради.
Марказий банк бошқаруви тўққиз нафар кишидан иборат бўлади.
Марказий банк раиси Марказий банк бошқарувининг раиси бўлади. Марказий банк бошқарувининг раиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг тақдимномасига биноан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Сенати томонидан лавозимга тайинланади ва лавозимидан озод қилинади.
Марказий банк бошқаруви таркибига Марказий банк раиси, унинг биринчи ўринбосари ва ўринбосарлари, шунингдек бошқарувнинг икки нафар мустақил аъзоси киради.
Марказий банк бошқарувининг мустақил аъзолари Марказий банк раисининг тақдимномасига кўра Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Кенгаши томонидан тасдиқланади
Марказий банк бошқаруви:
пул-кредит сиёсатининг асосий параметрларини, шу жумладан ликвидлиликни бериш ва олиб қўйиш бўйича Марказий банк операцияларининг ҳажмлари, лимитлари ва нормативларини, Марказий банкнинг пул-кредит операциялари бўйича фоиз ставкаларини, шу жумладан қайта молиялаштириш ставкасини ва (ёки) асосий ставкани, мажбурий захира талабларининг миқдорларини (мажбурий захиралар нормативларини, мажбурий захираларни ўртачалаш коэффициентини) ва бериладиган кредитларга доир таъминот турларининг рўйхатини белгилайди;
келгуси йил учун пул-кредит сиёсатининг асосий йўналишларини тасдиқлайди;
Марказий банкнинг норматив-ҳуқуқий ҳужжатларини тасдиқлайди;
Марказий банкнинг халқаро ташкилотларда иштирок этиши, шунингдек халқаро шартномалар ва битимлар тузиши ҳамда уларга қўшилиши масаласини кўриб чиқади;
пул белгиларининг номинал қийматини, намуналарини ва уларни қайтариб олиш шартларини белгилайди;
Марказий банкнинг бухгалтерия ҳисобини, ҳисоботини ва молия-хўжалик фаолиятини юритиш тартибини белгилайди;
кредит ташкилотлари учун молиявий операцияларни ўтказиш, бухгалтерия ҳисобини юритиш қоидаларини тасдиқлайди;
кредит ташкилотлари, банклар гуруҳлари ва кредит бюролари учун молиявий ҳисоботни тузиш ва тақдим этиш қоидаларини, унинг тузилишини ва мазмунини тасдиқлайди;
банк фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқини берувчи лицензияларни бериш, қайта расмийлаштириш ва чақириб олиш тўғрисида қарорлар қабул қилади
Марказий банкнинг ташкилий тузилмасини, Марказий банк марказий аппаратининг ҳамда Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳри бўйича бош бошқармаларининг тузилмасини ҳамда уларнинг штатлар жадвалини тасдиқлайди;
Марказий банк тасарруфидаги ташкилотларни ташкил этиш, қайта ташкил этиш ҳамда тугатиш тўғрисида қарорлар қабул қилади;
Марказий банкнинг харажатлари ва даромадлари сметасини тасдиқлайди;
Марказий банкнинг йиллик ва молиявий ҳисоботларини кўриб чиқади;
Марказий банк таркибий бўлинмаларининг ҳамда тасарруфидаги ташкилотларнинг раҳбарларини тасдиқлайди;
Марказий банк таркибий бўлинмалари, ўз тасарруфидаги ташкилотлар раҳбарларининг ҳисоботларини ва маърузаларини эшитади;
Марказий банкнинг Кредит қўмитаси ва Банк назорати қўмитаси низомини ҳамда таркибини тасдиқлайди;
Марказий банк Кредит қўмитасининг ва Банк назорати қўмитасининг ҳисоботларини ҳамда маърузаларини эшитади;
Марказий банк фаолиятини амалга оширишда манфаатлар тўқнашувларининг олдини олиш, уларни аниқлаш ҳамда бошқаришга доир сиёсатни кўриб чиқади ва тасдиқлайди;
халқаро захираларни бошқариш, ҳисобга олиш ва сақлаш стратегиясини белгилайди;
кредит ташкилотларининг ўз хизматлари истеъмолчилари билан ўзаро муносабатларини амалга ошириши чоғидаги фаолиятига доир минимал талабларни тасдиқлайди;
кредит бюроларининг фаолиятига доир талабларни тасдиқлайди;
Марказий банк ваколатларига киритилган бошқа масалаларни ҳам кўриб чиқади ва ҳал қилади.