Banklarda buxgalteriya hisоbini yuritish va hisоbоtlarni tayyorlash

35. Mavzu: Chet el valyutasini qabul qilish va berish, hamda kassa hujjatlarini rasmiylashtirish tartibi.
Reja:

35.1. Kredit va debet kartochkalari bo’yicha nakd chet el valyutasini berish va qabul qilishga doir operatsiyalar hisobi.

35.2. Chet el valyutasisini va chet el valyutasidagi to’lov xujjatlarini qabul qilish hisobi.
35.1. Kredit va debet kartochkalari bo’yicha nakd chet el valyutasini berish va qabul qilishga doir operatsiyalar hisobi.

Bank bo’linmalari jismoniy shaxs bo’lgan rezident va norezidentlarning o’z, shuningdek, boshka banklar (jumladan, xorijiy va xalkaro), to’lov tizimiga kiruvchi tashkilotlar, assotsiatsiyalar va jamiyatlar tomonidan emissiya kilingan kredit va debet kartochkalari buyicha nakd chet el valyutasini berish va kabo’l kilishga doir operatsiyalarni amalga oshiradilar.

Bank bo’linmalari vakolatli banklar va emitent bo’lgan chet el banklari, to’lov tizimiga kiruvchi tashkilotlar, assotsiatsiyalar va jamiyatlar o’rtasida tuzilgan bitimlar va shartnomalarda kayd etilgan tartib va shartlarda kredit va debet kartochkalari buyicha nakd chet el valyutasini beradilar va kabo’l kiladilar. Bunda vakolatli banklarda nazorat materiallari (debet va kredit kartochkalari buyicha nakd chet el valyutasini berish koidalari, cheklar, kartochkalar namunalari va maxsus jixozlar) bo’lishi lozim.
Mazkur vakolatli bank emissiya kilgan debet va kredit kartochkalari buyicha xisobvarakalarga kiritish uchun jismoniy shaxs bo’lgan rezident va norezidentlardan nakd chet el valyutasini kabo’l kilib olish mijozning arizasiga binoan, kelgusida debet va kredit kartochkalari buyicha xisobvarakka kiritgan xolda uning talab kilib olinadigan depozit xisobvaraqiga kabo’l kilish yo’li bilan amalga oshiriladi.
Operatsiya kuyidagi o’tkazmalar bilan rasmiylashtiriladi:
- fakat AKSh dollariga oid Bosh daftarda
Dt 10101 “Oborot kassadagi nakd pullar”
Kt 20206 “Jismoniy shaxslarning talab kilib olinadigan depozit xisobrakami va
Dt 20206 “Jismoniy shaxslarning talab kilib olinadigan depozit xisobrakami
Vakolatli banklar mijoz arizasiga asosan chet el valyutasidagi tulov xujjatlaribilan debet va kredit xisobvaraklaridan mablaKlar berishlari mumkin. Ayni paytda, mijozga uning iltimosiga Kura nakd chet el valyutasini xorijga olib chikib ketishi uchun № 09006 shakldagi ruxsatnoma berilishi mumkin (3-ilova).
№ 09006 shakldagi ma’lumotnoma Kat’iy xisobda turadigan blank sanaladi va bank kassasida saklanadi. Ma’lumotnoma bosmaxona usulida tayyorlanadi va rakamlanadi, shu bilan birga xar bir ma’lumotnoma bir xil tartib rakamiga ega bo’lgan ikki nusxadan iboratdir.

Ma’lumotnomaning birinchi nusxasi mijozga beriladi, maxsus koKoz (kopirka) yordamida ko’chirilgan ikkinchi nusxasi kundalik xujjatlarga tikib ko’yiladi. Ayirboshlash shoxobchalari tomonidan yo’l cheklarining sotib olinishi nakd chet el valyutasini xarid kilish operatsiyasiga o’xshash tarzda rasmiylashtiriladi.

"O’zbekiston Respublikasi bank muassasalarida valyuta kiymatliklari bilan ishlaydigan kassalar to’g’risida"gi Nizomda belgilangan. O’zbekiston Respublikasining valyuta qonunchiligi bo’yicha asosiy xujjati hisoblanadigan "Valyutani tartibga solish to’g’risida"gi Qonuni asosida va boshqa normativ xujjatlar asosida tartibga solinadi.
Vakolatli banklar nakd chet el valyutasini, chet el valyutasidagi kimmatli koKozlar va to’lov xujjatlarini O’zbekiston Respublikasiga olib kirishi va O’zbekiston Respublikasidan olib chikib ketishi O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining tegishli ruxsati bo’lgan takdirda, bojxona koidalariga rioya kilingan xolda amalga oshiriladi.
Vakolatli banklar ruxsat olish uchun O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankiga valyutaning turi, mikdori, chet el valyutasi olib kelinayotgan yoki olib chikib ketilyotgan mamlakat va xorijiy vakil bankning nomini, nakd chet el valyutasini olib kirish va olib chikish maksadlarini Kursatgan xolda iltimosnoma bilan mo’rojaat kiladi.
Jismoniy shaxslar - rezidentlarga, ularning xisobrakamlaridan mablaKlarni, ularning arizasiga muvofik, belgilangan tartibga Kura, ariza bergan kundan keyingi navbatdagi kundan kechiqmasdan nakd valyutada (chet el valyutasidagi to’lov xujjatlari) to’lanishi mumkin.
Operatsiya kuyidagi o’tkazma bilan rasmiylashtiriladi: