Banklarga jalb etish va uning iqtisodiy
Banklararo raqobat sharoitida bo„sh pul mablag„larini banklarga
Download 0.9 Mb. Pdf ko'rish
|
aholi bosh mablaglarini banklarga jalb qilishning ahamiyati va uning (1)2
|
2.2. Banklararo raqobat sharoitida bo„sh pul mablag„larini banklarga
jalb etish amaliyoti tahlili Bugungi kunda dunyodagi deyarli barcha mamlakatlarda bozor iqtisodiyoti tizimi amal qiladi. Bunday tizimda faoliyat yuritish yoki ―jon saqlab qolish uchun‖ barcha bir-biri bilan raqobatga kirishishga majbur bo‗Ladi. Ammo, bunday sharoitda faqatgina eng so‗nggi, yangi vositalarga ega bo‗lganlargina raqobat yutib chiqib, yana ―yashashda davom etadi‖. Ayniqsa, bunday vaziyat moliya-bank sohasida ro‗y beradigan bo‗lsa, unda mag‗lub bo‗lganlar nafaqat o‗z faoliyatini to‗xtatishadi, balki o‗zlariga tegishli bo‗lgan barcha narsani raqobatda g‗olib chiqqan tomonga berib yuborishga majbur bo‗lishadi. Banklar o‗rtasida ro‗y beradigan raqobat asosan moliyaviy holati barqaror bo‗lgan mijozlar va ularning pul mablag‗larini o‗zlariga jalb qilishga qaratilgan. Biz bitiruv malakaviy ishining ushbu rejasida mamlakatimizda faoliyat yuritayotgan banklarning halol raqobat sharoitida aholi va xo‗jalik sub‘ektlari bo‗sh pul mablag‗larini o‗zlariga jalb qilish borasidagi amaliy holatni o‗rganamiz va tahlil qilamiz. Demak, ―2017-yilning 1-yanvar holatiga ko‗ra Respublikamizda faoliyat ko‗rsatayotgan tijorat banklari soni 27 tani tashkil etib, ularning 8 tasi xususiy va 5 tasi chet el kapitali ishtirokidagi tijorat banklari hisoblanadi. Bugungi kunda Respublika hududlarida tijorat banklarining 855 ta filiali faoliyat ko‗rsatmoqda. Shuningdek, bank muassasalarini aholi zich joylashgan manzillar hamda ishlab chiqarish hududlariga yaqinlashtirish, kommunal va boshqa to‗lovlarni to‗lashlari uchun yanada qulayliklar yaratish maqsadida tijorat banklarining 4 299 ta mini-banki va maxsus kassalari tashkil etilgan bo‗lib, shularning 2 221 tasi qishloq joylaridagi aholiga, ayniqsa, fermer xo‗jaliklariga sifatli bank xizmatlarini ko‗rsatib kelmoqda. Bundan tashqari, bozorlar hududida naqd pul tushumlarini, bozor xizmatlari hamda boshqa to‗lovlarni qabul qiluvchi 537 ta maxsus kassalar, shuningdek, aholidan kommunal va boshqa majburiy to‗lovlarni bevosita aholi yashash 45 joylariga borib qabul qiluvchi 506 ta ixtisoslashtirilgan ko‗chma kassalar faoliyat yuritmoqda‖ 47 . Ushbu yaratilgan moliya –bank muassasalarining barchasi halol raqobat sharoitida bir –biridan ustun kelish uchun, albatta, o‗z mablag‗laridan ko‗ra ko‗proq jalb qilingan mablag‗lardan foydalanishadi. Bunday holatni banklar misolida o‗tgan 2016-yil uchun tahlil qiladigan bo‗lsak, ―2016-yil mobaynida mijozlarga ko‗rsatilayotgan bank xizmatlari sifatini tubdan yaxshilash, xususan, omonatlarning yangi va mijozlar talablariga mos jozibador turlarini joriy etishga alohida e‘tibor qaratildi. ―2016-yil yakuniga ko‗ra tijorat banklari tomonidan jalb etilgan depozitlarning umumiy hajmi 2015-yilga nisbatan 25,2 foizga oshib, 44,6 trln. so‗mni tashkil etdi‖ 48 . Download 0.9 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|