48-súwret. Múyeshtiń
radian ólshemi.
R
O
3,14 rad
3 rad
1 rad
2 rad
Δs
˘
46-súwret. Hár qıylı no-
qatlardıń basıp ótken jolı.
A
1
Δs
2
Δs
1
Δs
A
2
O B
2
B
1
A
B
˘
˘
˘
47-súwret. Burılıw
múyeshiniń payda bolıwı.
Δφ
O
R
A
B
Sızıqlı tezlik hám múyeshlik tezlik
Aylanbalı qozǵalısta deneniń aylanıw kóshe-
rinen hár qıylı uzaqlıqtaǵı noqatları belgili Δt
waqıt ishinde hár qıylı uzınlıqtaǵı Δ˘s doǵaların
basıp ótedi. 46-súwretten belgili Δt waqıtı ishinde
deneniń A noqatınıń Δ˘s doǵasın, A
1
noqatı Δ˘s
1
ni,
A
2
noqatı bolsa Δ˘s
2
doǵasın basıp ótiwi kórinip
tur. Bul noqatlardıń waqıt birligindegi basıp ótken
aralıqları, yaǵnıy tezlikleri hár qıylı:
υ =
Δ˘s .
∆t
(1)
Sheńber boylap qozǵalatuǵın materiallıq noqattıń waqıt birligi
ishinde doǵa boylap basıp ótken jolına san jaǵınan teń bolǵan
shamaǵa sızıqlı tezlik dep aytıladı.
Dene radiusı R bolǵan sheńber boylap teń
ólshewli qozǵalatuǵın bolsın (47-súwret). Eger
dene qanday da bir Δt waqıt ishinde A noqattan B
noqatqa orın awıstırsa, sheńberdiń orayınan usı A
noqatına ótkerilgen R radiusı Δφ múyeshke burıladı.
Bul múyeshti burılıw múyeshi dep ataydı. Aylanıp
atırǵan noqattıń sheńberdiń orayınan uzaq jaqınlıǵına
qaramastan burılıw múyeshi birdey boladı. Burılıw
múyeshi radian (rad) yamasa gradus (°) birliklerinde
ólshenedi.
Qarsısındaǵı doǵanıń uzınlıǵı usı sheńberdiń radiusına teń bolǵan
Do'stlaringiz bilan baham: |