Tarbiya unga qiladi asar.
Qancha urinsa bolmas gavhari (143 bet)
, - deb taliqligi asoslanayapti. Masalan, qobiliyati bollash ijobiy natija bermasligini taoyani tadbiq etish mumkin.
Bunga tabiiy muhit (geografik), ijtimoiy muhit, oila muhiti (mikromuhit) va boshqalar kiradi va ular bolaning rivojlanishiga alohida tarsatadi.
Agar bola oma layoqatiga mos sharoitda oullansa, layoqat erta kolmasa, yolishi yoki ligicha qolib ketiishi mumkin.
Demak, boladagi irsiy belgilarning oliq desak bop. A.Navoiy onasidan-shoir, Eynshteyn-fizik, Uluglib tugri uyasidan ikkita bong vafot etdi. Kamola esa 1930 yilgacha yashadi.
Odob, axloq, xulqiy sifatlar- shaxsning barcha ruhiy sifatlari faqat muhit va tarbiyaning osiri asosida vujudga keladi. Shuning uchun irsiyat rivojlanishga tala olmaydi.
Tasiri.
Jamiyatning bolalar ongiga tatkazishi asosan talim-tarbiya yetakchi rol olim-tarbiya jarayonida kishi organizmining osiri bera olmaydigan narsalarni osirida oqish, yozishni maxsus targanadi.
Tazi tugzgartirish mumkin. (kolim-tarbiya yordamida muhitning salbiy taynashi, solim-tarbiya natijasida bolada bilimlar, kolibgina qolmay, balki dunyo qarash ham shakllanadi, kamolotga yetib boradi. Bilmlarning egallanishi uning jismoniy va masishiga yordam beradi. Masalan, Sarimsoqov 29 yoshida akademik, N. I. Lobachevskiy 14 yoshida Qozon universitetiga ozbek olimlaridan Shavkat Alimov, Shavkat Ayupov, va Rahim Hayitovlar ham shu yoshlarda professorlik nasib etgan.
Shaxsiy faollikning ahamiyati
Qobiliyat va isteyobga chiqishida insonning muayyan faoliyatiga qiziqib qarshi bilan bir qatorda uning onaltirish bevosita tarbiya natijasida olib boriladi. Masalan, mashhur grek notigz nutqidagi kamchiliklarni tuzatdi. U oiyatsizlik koziga mayda toshlar va sopol parchalarni solib, soyida tozladi, oyna oldida turib yuz harakatlarini bir maromga keltirdi. Uy shiftiga qilchini osib qoyicha yelkasini har uchirganda, qilich sanchilardi. U haftalab uydan chiqmay notiqlikni oxshash misollarni koatini egallash borasidagi mehnatlari fikrimizning dalilidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
