Batafsil bayon etilgan
Download 1.65 Mb. Pdf ko'rish
|
xronologiya va metorologiy (1)
|
Bizning yil hisobimiz. Hozirda bizning sayyoramizning deyarli barcha burchagida yil
hisobi milodiy yil hisobidan olib boriladi. Milodiy yil «Iso Masih tug'ilgan kun»dan boshlanadi. Iso Masih tug'ilgan birinchi yilning birinchi yanvari qabul qilingan. Tarixning mana shu sanasigacha davri eski era (miloddan avval), keyingi davri yangi era, bizning era (milodiy) deb ataladi. Bu era 528-yilda Rim monaxi. papa arxivchisi Dionisiy Maliy tomonidan joriy qilingan. G'arbiy Yevropa xronikasida shu eralar bo'yicha yil «AD» harflari bilan belgilanadi va bu lotin tilida «Anno Domini» - ya'ni «xudoning yili» ma'nosini anglatadi. 1582-yil kalendar islohotiga qadar Sharqiy va G'arbiy cherkov o'rtasida pasxa jadvallarida tafovutlar bor edi. Dionisiy Maliy Viktor Akvitanskiydan so'ng 19 yillik Meton siklidan foydalanib Oy fazalarining o'zgarishini hisoblab chiqadi va ikkinchidan, eng asosiysi, u g'arbiy cherkov odatlari bo'yicha pasxani 15-nisonga ko'chirgan, agar faqat yakshanba kunga to'g'ri kelgan bo'lsa (aynan bunga Rimda yo'l qo'yilmagan). Dionisiy Maliy davrida pasxa sanalarini hisoblash usullari qulay qilib ishlab chiqilgan edi. Misol uchun 1988-yilni olamiz. Yil raqamidan 284 ni olib tashlab (Diokletian erasining boshlanishi yili raqami. Biz hisobni Diokletian qilishi kerak bo'lgan hisob bo'yicha olib boramiz) va qolganini o'n to'qqizga bolib, qoldiqdagi 19 yillik sikl yilidagi tartiblangan raqam, ya'ni Aleksandr davriyligidagi «oltin sana»ni topamiz. U 13 ga teng. Jadvaldan 1988-yil bahorgi to'linoy 24-martga to'g'ri kelishini ko'rishimiz mumkin. Demak, pasxa keladigan yakshanba kuniga=28 martga (eski usul bo'yicha)=10 aprel (yangi usul bo'yicha)ga to'g'ri keladi. Odatda, Aleksandriya yepiskoplari pasxa jadvalini 95 yilga mo'ljallab tuzishgan va hamma xristian cherkovlariga tarqatishgan. Gap shundaki, agar pasxa i?-yili uchun hisoblab chiqilsa va bu yil kabisa yili bo'lsa, unda i?+95 yilda u bir kun oldinga yoki (o'rtacha 28 |
