Baxriddinova n. M. Zaripova m. D

V – tozalashqurilmasidanchiqayotgantozahavooqiminingtezligi, m/s; 
S– tozalangan havo oqimi chiqayotgan quvurning ko`ndalang kesim yuzasi, m
2
. 
 
5. Aerodinamik qarshilik 
 
Agar tozalash qurilmasiga kirayotgan changli havoning tezligi (υ, m/s) va zichligi (ρ, 
kg/m
3
) ma`lum bo`lsa, unda aerodinamik qarshilik (P, Pa) quyidagi formula bilan hisoblanadi: 
P= k 
2
2

v
(7) 
bu yerda: k – changtozalashqurilmasiningmahalliyqarshilikkoeffisienti. 
Shuni alohida ta`kidlash kerakki, ko`pincha muhandislik amaliyotida ushbu ko`rsatkich 
tozalash qurilmasiga kirayotgan (P
kir
) va undan chiqayotgan (P
chiq
) havo bosimlarining 
ayirmasi bilan aniqlanadi: 
P = P
kir
 – P
chiq
(8) 
 

---

101 
Tozalash qurilmasining solishtirma energiya sarfi. 
 
Ushbu ko`rsatkich 1000 m
3
hajmdagi changli havoni tozalashda sarflangan energiya 
miqdorini ko`rsatadi va u tozalash qurilmasining tejamkorligini ifodalaydi (m
3
/k Vt·soat). 
6. Tozalanganhavoyokigazningqiymati (narxi) 
 
Ushbu ko`satkichhar 1000 
m
3
tozalanganhavoyokigazuchunsarflanganmablag’niifodalaydi (m
3
/so`m). 
 
Sinov savollari 
 
1. Havo va gazlarni boshqa aralashmalardan tozalash uchun qaysi usullardan qo`llaniladi? 
2. Havo va gazlarni boshqa moddalardan tozalash uchun qaysi qurilmalardan 
foydalaniladi? 
3. Qaysi maqsadlarni ko`zlab, havo yoki gazlar tozalanadi? 
4. Qachon havo yoki gaz tozalangan hisoblanadi? 
5. Tozalash qurilmasining texnik – iqtisodiy ko`rsatgichlariga uning qaysi ko`rsatgichlari 
kiradi? 
6. Tozalash qurilmasining ishlash samaradorligi qaysi formulalar yordamida hisoblanishi 
mumkin? 
7. Agar changlangan havo yoki gaz ikki bosqichda tozalansa, tozalash qurilmalarining 
umumiy ishlash samaradorligi qaysi formula yordamida hisoblanadi? 
8. Agar changlangan havo yoki gaz nmarotaba qayta – qayta tozalansa, tozalash 
qurilmalarining umumiy ishlash samaradorligi qaysi formula yordamida hisoblanadi? 
9. Tozalash qurilmasining ishlab chiqarish quvvati va aerodinamik qarshiligini qanday 
hisoblash mumkin? 
10. Tozalash qurilmasining solishtirma energiya sarfi va tozalangan havo (gaz)ning qiymati 
(narxi)ni qanday hisoblash mumkin?