Baxriddinova n. M. Zaripova m. D
Download 2.71 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- «Ekologik omil»
- Tabiiy muhitda uchraydigan barcha omillarni guruhi
«Ekologik muxit»-«Muxit» tushunchasi turli ma`nolarni anglatadi. Masalan, fizik muxit,
jugrofiy muxit, falsafiy muxit, ijtimoiy muxit va boshkalar. Aslida muxit 2 xil bulishi mumkin. 1.Tabiiy muxit. Uni abiotik va biotik omillar: suv, Kuyosh, shamol, xavo, er, usimliklar birgalikda tabiiy xolda vujudga keltiradi. 2.Sun`iy muxit. U inson tomonidan yaratiladi, ya`ni bunda insonning mexnat maxsuli yotadi. Tabiiy va sun`iy muxitlar uzaro chambarchas boglik bulib, mana shu bogliklikni «ekologik muxit» tushunchasi ifodalaydi. «Ekologik muxit» tabiiy va sun`iy atrof-muxit bulib, unda tirik organizmlar ob`ektiv va sub`ektiv ta`sirlar sifatida katnashib, ta`sir turlari esa tevarak-atrofni saklab kolish yoki unga xavf solish sharoitini keltirib chikaradi. «Ekologik omil»-Tirik organizmlarga ta`sir etuvchi muxit unsurlari (xarorat, bosim, namlik, radiatsiya va b.) ekologik omil deb ataladi. ekologik omil tirik organizmlarga tugridan-tugri ta`sir etuvchi muxitning ayrim bir tarkibiy kismidir. Tabiatda omillar tirik organizmlarga aloxida yoki birgalikda ta`sir etishi mumkin. Masalan, ma`lum joyning dengiz satxidan absolyut balandligi yoki suv xavzasining chukurligi tirik organizmlarga tugridan-tugri ta`sir etmay, boshka omillarning ta`sir etish xususiyatlarini (masalan, bosim, namlik, radiatsiya) uzgartirib yuborishi mumkin. Tirik organizmlarni individual rivojlanish jarayonining bir fazasi davrida tugridan-tugri ta`sir kiladigan muxit elementlariga ekologik omillar deyiladi. Tabiiy muhitda uchraydigan barcha omillarni guruhi-Ekologik omillar 3 guruhga bo`linadi: 1. Abiotik omillar. 2. Biotik omillar. 3. Antropogen omillar. Abiotik omillar -Abiotik omillar-jonsiz (anorganik) muhitning tirik organizmga ta`sir shakllarini ifodalaydi. Ushbu omillarga kimyoviy (atmosfera, suv, tuproq, loyqa) fizik yoki iqlim (harorat, bosim, yorug’lik, namlik, yong’in, shamol) omillar misol bo`la oladi. Download 2.71 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling