tovushi)ni, fonologiya esa lisoniy invariant (fonema)ni tadqiq
qilish bilan mashg‘ul bo‘ladigan bo‘ldi. Biz “Hozirgi o‘zbek tili”
kursida tilning lisoniy strukturasini o‘rganishimiz zarurligi tufayli
tahsil obyektimiz fonema bo‘ladi.
Fonetika termini grek tilidan tarqalgan bo‘lib, “fonetikos” –
“tovushga oid” degan ma’noni bildiradi. Fonetika inson nutqi
tovushlari va tovushlar talaffuziga bog‘liq har xil masalalar bilan
shug‘ullanadi.
Har bir tilning tovushlar tizimi o‘ziga xos. Ammo xalqlar til
nazariyalarini bir-birlaridan o‘zlashtiradilar. Ana shunda katta
muammo va chalkashliklar paydo bo‘ladi. Bu muammo bir til
qurilishi asosida yaratilgan nazariyalar asosida boshqa til hodisalari
ham baholana boshlashida namoyon bo‘ladi. Natijada keyingi
tilning xususiyatlari oldingi tilga xos ilmiy stereotiplar asosida
tahlil qilinadi va tilning haqiqiy xususiyatlari e’tibordan chetda
qoladi. Bu holat tillar tadqiqida alohida e’tiborga olinishi kerak
bo‘lgan “lingvistik kasallik”dir. Fonetika ham bu “kasallik”dan
xoli emas.
Do'stlaringiz bilan baham: |