Bo‘yoqdor
leksika.
Bunday
leksemaning
kishi
hissiy
munosabatini ifodalovchi ifoda semasi bo‘rtib turadi: ulkan, badnafs,
qiltiriq, oniy, tashrif, oraz, yovqur, mahliqo, badbashara va h.
Bo‘yoqdor leksemaning ifodaviyligi ijobiy yoki salbiy bo‘lishi
mumkin. Shunga ko‘ra bo‘yoqdor leksemalar ijobiy bo‘yoqdor
leksema va salbiy bo‘yoqdor leksemaga bo‘linadi.
Ijobiy bo‘yoqdor leksema so‘zlovchining borliq hodisasiga ijobiy
munosabatini ifodalaydi va ular sememalarida tegishli ifoda semalari
ijobiy bo‘ladi. Misollar: 1.Onam deganimda, oqsoch, jafokash munis
va mehribon chehrang bo‘lar namoyon (G‘.G‘ul.). 2. U hamisha
kulib, jilmayib turadigan mehribon chehrani ko‘rmadi (M.Ism.). 3.
Orazin yopqoch, ko‘zimdan sochilur har lahza yosh (Nav.)
Salbiy bo‘yoqdor leksema borliq hodisasiga so‘zlovchining salbiy
munosabatini ifodalaydi va ular sememasida salbiy munosabatni
ifodalovchi sema bo‘rtib turadi. Misollar: 1. So‘ngra yakkam-dukkam
iflos tishlarini yashirgan og‘zini katta ochib esnadi, go‘yo uning
butun badburush yuzini og‘iz qopladi (Oyb.) 2. U bir ko‘ngli borib,
Do'stlaringiz bilan baham: |