Bazasi boshqarish

Fayl nomi TALABA 
Maydon 
Kalit 
belgis
i 
Maydon formati 
Nomni 
belgilash 
To‘liq nomlanish 
(rekvizit) 
 
Tip 
Uzunli
gi 
Aniqli
gi 
Raqam 
Talaba 
reyting 
daftarchasi raqami 
* 
simvo
l 
10 
Familiya 
Talaba familiyasi 
simvo
l 
10 
Ismi 
Talaba ismi 
simvo
l 
8 
Ota.ismi 
Talaba otasi ismi 
simvo
l 
10 
T_kun 
Talabaning 
tug‘ilgan 
sanasi 
sana 
8 
O‘rta_bah
o 
Talabaning 
o‘rtacha 
bahosi 
son 
3 
2 
Har bir MB jadvali o‘zining birlamchi kalitiga ega bo‘lishi 
mumkin. Birlamchi kalit deganda yozuvlar qaytarilmasligini 
ta’minlovchi maydon (polya) yoki maydonlar guruxi tushiniladi. 
Birlamchi kalit sifatida ishlatiladigan maydon yoki maydonlar guruxi, 
bir xil yozuvga ega bo‘lmaslik shartini bajarishi kerak. Masalan, 
yuqorida keltirilgan jadvaldagi maydonlardan faqat reyting daftarchasi 
raqami birlamchi kalit bo‘laoladi. Boshqa maydonlarida bir xil
yozuvlar takrorlanishi mumkin. Shu sabab ular birlamchi kalit 
bo‘laolmaydi. Birlamchi kalit qisqa va sonli maydonlardan tashkil 
topishi maqsadga muvofiqdir. MB jadvaliga birlamchi kalitni 
kiritishdan maqsad, jadvaldagi ma’lumotlarni izlash, tartiblashtirish va 
tanlab olishda qulaylikni beradi. Birlamchi kalit kiritish yoki 
kiritmaslik foydalanuvchi tamonidan MB jadvali strukturasini tashkil 
qilishda aniqlanadi. 

---

10 
Ma’lumotlar bazasi - axborot tmzimlarining eng asosiy tarkibiy 
qismi bo‘lib hisoblanadi. Ma’lumotlar bazasidan foydalanish uchun 
foydalanuvchi ishini yengillashtirish maqsadida ma’lumotlar bazasini 
boshqarish trizimlari yaratilgan. Bu tizimlar ma’lumotlar bazasini 
amaliy dasturlardan ajratadi.