Bekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik – iqtisodiyot instituti

G = L * F *
γ , 
кг. 
Bu yerda F – chokning ko’ndalang kesimining yuzasi, sm
2
; 
L – chok o’zunligi, sm. 
γ - elektrod (metali) ning zichligi, g/sm
2
. 
Yordamchi vaqt quyidagi formuladan aniqlanadi:
bu yerda Te = Te1+ Te2 + Te3 , min. 
Te
1
– chokni payvandlashda zarur bo’lgan vaqt; u chokni qirralarini ko’zdan 
kechirish va tozalash, elektrodlarni almashtirish, choklarni shlak va apit 
tomchilardan tozalash uchun sarflanadigan vaqtni o’z ichiga oladi, min; 
Te
2
– detallarni qo’l da o’rnatish va olish uchun zarur bo’lgan yordamchi
vaqt, min; 
Te
3
– payvandchining bir joydan boshqa joyga o’tishiga sarflanadigan 
yordamchi vaqt, min; 
Qo’shimcha vaqt quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

---

75 
Т
к
= 
100
*
К
Т
оп
 , min ; 
bu yerda K - qo’shimcha vaqtni operativ vaqtga nisbatan foiz miqdori, qulay
vaziyatda payvandlashda K = 8%, noqulay vaziyatda K = 10%, dolzarb vaziyatda 
payvandlashda K = 13% deb olinadi. 
Tayyorlash-yakunlash vaqti ishlab chiqarish harakteriga va uni tashkil etilishiga 
qarab, ishlar va ishlatiladigan moslamalarni murakkabligiga bog’liq xolda operativ 
vaqtdan ma‘lum foizlarda belgilanadi: 
Oddiy ish sharoitida 2%, T
t
.
ya
= 0,02 Top; 
O’rtacha murakkablikdagi ishlar uchun 4%; 
 
 
Т
т.я
 = 0,04 
Т
оп 
Murakab ishlar uchun – 5%, T
t
.
ya
 = 0,05T
op