Ben Koen va Djerri Grinfild 1960 yillarning oxirida Bermingtonda (aqshning shimoli-harbida) maktabda birga o‘qishgan

SSS kompaniyasining o‘n yilliklar bo‘yicha foyda va zarar hisoboti

	1958y	1968y	1978y	1988y	1998y
Sotuv	144	987	1956	3678	5324
Xarajatlar	136.2	840.2	1607.4	3012.2	4734.6
Aksiya va soliq bo‘yicha to‘lovlardan oldingi foyda	7.8	46.8	348.6	665.8	589.4

4-KEYS STADI. ELEKTR ASBOBLARNI ISHLAB CHIKARUVCHI UZ KONSTRUKSIYASIGA UZGARISH KIRITMOKDA


Biznes muammosi.
Nolan Archibaldning ishlari tartibsiz xolda edi. YAkindagina u “Blek end Dekker” kompaniyasining boshkaruv raisi va ijro etuvchi direktori lavozimini egalladi. Bu kompaniya oxirgi 80 yil davomida elektr asboblarni ishlab chikarish bilan band bulgan. Ammo oxirgi paytda daromadni olishda kiyinchiliklarga duch kelmokda xamda uz ulushini tobora yukotib bormokda edi. Umuman olganda esa, bu kompaniya uzining kupgina chakana va ulgurji savdo bilan shugullanuvchi xamkorlarini yukotgan edi. Kompaniya ular orkali uz maxsulotlarni individual iste’molchilar va kuruvchi organizatsiyalarga etkazib berar edi.
Xususan ulgurji va chakana savdo bilan shugullanuvchi sotuvchilar bilan yuzaga kelgan muammo juda katta axamiyatga ega. Kompaniya el orasida “surbet” degan nomni oldi. “Blek end Dekker” kompaniyasining sobik xizmatchisi Archibalddan oldin ishlagan direktorlar xakida shunday degan: “Xar xolda kompaniya boshkarmasi xamma savollarga javob bera oladi, deb uylagan va uzining donoligini ommaga kiritgan”. “Blek end Dekker” ga bulgan bunday munosabat okibatida “Uol-Mart” dukonlari bu kompaniya bilan xamkorlikni tuxtatmokchi buldilar. “Uol-Mart ” dukonlari esa AKSHdagi eng katta chakana savdo dukonlaridir.
“Blek end Dekker” bilan ish yurituvchi chakana savdogarlarni xar doim kandaydir takchillik ta’kib kilgan. Agar kompaniyaning biron bir maxsuloti iste’molchilarga ma’kul tushsa chakana savdo bilan shugullanuvchilar ushbu maxsulotlarning etishmasligiga duch kelganlar, chunki kompaniya uchun kuprok uzining moliyaviy kizikishlari katta axamiyatga ega edi. Moliyaviy yilning oxiriga kelib kompaniya tayyor maxsulot zaxirasini kiskartirish uchun ishlab chikarishni tuxtatib turgan. SHu bilan birga kompaniya balansi yaxshi kurinishga ega edi, lekin bunday xol chakana savdogarlar uchun noma’lum edi.
Archibaldan oldingi direktorlar “Djeneral Elektrik”dan oshxona asbob-uskunalarini ishlab chikarish buyicha tarmokni sotib olganligi ishni yana-yam murakkablashtiradi. YAngi tarmok kup foyda olishni ta’minlasa-da, ularni tarkatish muammosi vujudga keldi. Bundan oldin “Blek end Dekker” maxsulotlari xujalik dukonlari, uy remonti buyicha korxonalar, pochta buyurtmalari asosida savdo kiluvchi korxonalar, pasaytirilgan narxlarda savdo kiluvchi dukonlar orkali sotilar edi. Lekin bunday mayda oshxona kurollarini yaxshi sotish uchun juda katta univermaglarni jalb kilish kerak edi. “Blek end Dekker” esa bu soxada katta tajribaga ega emas. Bunday xolatda kompaniya uzining eski siyosatini utkazmokchi buldi, lekin “Djeneral Elektrik” tomonidan yaxshi munosabatda bulishga urgangan univermaglar “Blek end Dekkerga” karshi chikdilar.
Nixoyat, kompaniya elektr asboblar tarmogida uy-ruzgori uchun arzon va mutaxassislar uchun kimmat asboblarni ishlab chikarishni davom ettirdi. Lekin bu vakt mobaynida bozorning yangi segmenti rivojlandi. YOgoch ishlari, uymakorlikka xavas kiluvchilar va yarim mutaxassislarga uy-ruzgori uchun taklif kilingan asboblar kerak bulmadi. Ularda yukorirok sifatda bulgan asboblarga extiyoj paydo buldi, lekin mutaxassislar uchun taklif kilinadigan kimmat asboblar xam ularga kerak emas edi. Vujudgakelgan xolat sababli “Makita” yapon firmasi boshchiligida bozorga yangi rakobatchilar kirib keldi. “Makita” firmasi uz xarakatlari orkali magazinlardagi tokchalarning katta kismini egalladi. CHakana savdoda esa bu juda katta axamiyatga ega.
Nolan Archibald mana shunday muammoga duch kelgan edi. Kanday kilib u “Blek end Dekker” ning xurmatini chakana va ulgurji savdogarlar oldida kutara oladi? Kanday kilib, u uz rakobatchilariga bardosh bera oladi? Kompaniyaning mayda oshxona asboblarini tarkatishda tajribaga ega emasligini inobatga olgan xolda, u bu muammoni kanday kilib xal kila oladi? Kiskasi, “Blek end Dekker”ning kelajakda muvaffakiyatga erishish uchun u kanday ishlarni amalga oshirishi kerak?