Berdaq atindag’i Qaraqalpaq ma’mleketlik universiteti Qaraqalpaq filologiyasi fakulteti 1 g topari studenti Baltaeva Malikanin’ Informatika pa’ninen

Berdaq atindag’i Qaraqalpaq ma’mleketlik universiteti Qaraqalpaq filologiyasi fakulteti 1 G topari studenti Baltaeva Malikanin’ INFORMATIKA PA’NINEN

• SLAYD JUMISI

Tema: Kompyuterdin tiykarg’i qurilmalari

• REJE
• Sistemali bloktin’ du’zilisi
• Monitor
• Klaviatura menen mishka

• .

• Sistemali blok

• Monitor

• Klaviatura
• menen mishka

• KOMPYUTER

Sistemali bloktin’ du’zilisi

• Berilgen programma ha’m kerek
• mag’liwmatlar tiykarinda insan
• aralasiwisiz kompyuterdin’
• islewin ta’miynlewshi qurilma.

• Sistemali blok to’mendegi qurilmalardan turadi

• DISK JU”RITIWSHI

• ELEKTRON SXEMA

• OPERATIV YAD

• MIKROPROTSESSOR

• QATTI DISK

• MIKROPROTSESSOR

• Buyriqlardi orinlawshi mashinanin’ yadi.
• Jumisti basqaradi. Ha’mme a’mellerdi
• tez orinlawg’a imkan beredi. Tiyisli
• esaplawlardi a’melge asiradi.

• Islenetug’in informatsiya ha’m
• programmalardi ha’r dayim saqlaw
• ushin qollaniladi.

• Yad ha’m basqa qurilmalar arasindag’i
• yadta saqlaw ha’m su’wretlewde
• mag’liwmatlardi almastiriwda kompyuter
• elementlerin basqaradi.

• Protsessor ushin za’rur mag’liwmatlar
• ha’m da’sturdi saqlaydi. Operatsion
• sistemanin’ tiykari bolg’an turaqli saqlaw
• ushin xizmet etedi.

• Diskdagi mag`liwmatlardi kompyuterg`a
• aliw ha’m kompyuterdag`i mag`liwmatlardi
• diskke ko’shiriwshi qurilma.

• OPERATIV YAD

• QATTI DISK (Vinshestr)

• ELEKTRON SXEMA

• DISK JU”RITIWSHI (diskovod)

• Monitor (displey) kompyuterda tekst ha’m grafik
• mag’liwmatlardi ko’rsetiw ushin xizmet qiladi.
• Monitorlar ren’li ha’m ren’siz boladi.
• Ba’zi kompyuterlarda pa’s radiatsiya (Lowe radiation)
• so’zlerin ushratiw mu’mkin. Olardin’ insan organizmine
• ta’siri kemeyip baratirg’an tu’rleri jaratilmaqta.
• Misali keyingi jillardag’i 17-21 dyumli SVGA
• (SUPER Video Grafik adapter) . Su’wretlew qabiliyeti
• Ekrannin’ gorizontal ha’m vertikalindag’i noqatlar
• sani menen beriledi. Misali 14 dyumli monitorda 800x600,
• 15 dyum-1024x768, 17 dyum-1280x1024,
• 21 dyum-1600x1200. Monitordin’ ja’ne bir qa’siyeti
• Pikseller o’lsheminin’ u’lken kishiligi. Su’wretlew qabileyeti
• 800x600 ge ten’ bolg’an monitorda jaqsi su’wret piksel
• 0,31 mm, 1024x768-0,28 yaki 0,25 ke ten’ boliwi kerek.
• Monitordin’ tez islewi onin’ adapterine baylanisli. Tekst
• jag’dayinda monitorlar tez islesede, grafik
• jag’dayinda a’sten isleydi.

• M O N I T O R

KLAVIATURA

• Baspa mashinka siyaqli tu’ymelerden
• ibarat bolip, mag’liwmatlardi
• kompyuterg’a kiritiwshi qurilma.
• Klaviaturanin’ tu’ymeleri
• 101-108 t’uymeden ibarat.

• Klaviatura tu’ymelerinin’ waziypalarina ko’re alti toparg’a bo’linedi

• Alfavit tu’ymeleri- latin, krill ha’ripleri ha’m arab
• sanlari ko’rsetilgen tu’ymeleri toparinan ibarat.

• 2. Arnawli xizmetti orinlawshi tu’ymeler-
• ESC aqirg’i a’meldi biykar etiwshi
• ENTER buyriq, a’mellerdi tastiyiqlawshi
• SHIFT bas ha’ripti jaziw ushin
• CAPS LOCK tek u’lken ha’riplerdi jazadi
• ALT, CTRL basqa tu’ymeler m.n birge isletiledi
• DELETE kursordan on’dag’i belgilerdi o’shiredi
• INSERT belgini almastiradi

• 3. Funktsional tu’ymeler- ( F1-F12 ) arnawli waziypalardi
• orinlawshi tu’ymeler. Olardin’ ha’r biri programmada ha’r
• tu’rli a’mellerdi orinlaydi.

• 4. Kursordi basqariwshi qurilmalar
• Home kursordi qatar basina o’tkeredi
• End kursordi qatar aqirina o’tkeredi
• Page Down kursordi bbir bet to’menge o’tkeredi
• Page Up kursordi bir bet joqariga ko’teredi

• Sanli tu’ymeler Num Lock indekatori aktiv
• halatta (kalkulyatori) ko’shiw aktiv emes jag’dayda bolsa
• kursordi dasqariw wazipyasin orinlaydi.

• 6. Indikatorlar
• POWER kompyuterdi o’shiriw
• PRINT SCREEN Ekrandag’i ko’rinis nusqasin aliw
• PAUSE BREAK Iske tu’sirilgen qosiq, Video, kliplerdi
• waqtinsha toqtatip turadi.

• Mishka – informatsiyani
• Kiritiwshi qurilma.
• Klaviaturanin’
• jumisin jen’illestiredi.

• DIQQATIN'IZ USHIN
• RAXMET