Berdaq atindag’i qaraqalpaq ma’mleketlik universiteti qurilis fakulteti

Өзи төгер машиналардың ҳәрекетлениу графиги

Графикте таңлаған тууры шөмишли эксковаторларға хызмет қылатуғын ЗИЛ-ММЗ-555 өзи төгер машина ушын дуземиз. Абсциссалар көшеринде уақытты минутларда белгилеймиз, ординаталар көшеринде болса қәлеген масштабымызда транспортларда тасыу аралығын L=3км ны белгилеймиз. Саат 8:00 де эксковатор жумысын баслайды хам оны машина забойына жуклеу ушын қойылады. Жуклеу уақтыtж=4,68 минут, соң машина топырақты аударыуға қатнау уақты 21/2=10,5 (қолайлы болыуы ушын машина аударма тәрепке ҳәрекети ҳәм ол жерден қайтыу уақты бирдей есапланылады) ишинде тасыйды. Аударма жеринде машина 1,6минутта (ta) грунтты аударады, соң 10,5 минутта кейинине забойға қайтады, ол жерде tм=1,25 минут манёвр қылады ҳәм қайта жуклениуге турады. Усы уақыт ишинде

tк + ta +tм=21+1,6+1,25=23,85минутта завойда қалган 5машина бирин-кетин жукленип журип кетиуи керек. 5 өзи төгер машинаның жуклениу уақты tж*5=4,68*5=23,4 минутқа тең болыуы керек. Соның ушынtор-дузилмесин есаплаймыз.
23,85-23,4=0,45 0,45/5маш=0,09: tор=4,68+0,09=4,77минут деп қабыл қыламыз.

Машина топырақты төгиу ушын саат (8+4,77+10,5) 8 саат 8 ден 15,27 минут откенде келеди ҳәм 1,6 минут дауамында топырақты төгеди, соң саат (8-15,27 минут + 1,6 минут) 8 ден 16,84 минут өткенде кейинге қайта баслайды. Саат 8 ден 27,37 минут өткенде машина котлованға қайтады. 1,25 минут манёвр қылады ҳәм және жуклениуге турады.

Эксковатор қазыу орны (забой)лардың есабы
Тууры шөмишли эксковаторлар ушын.
Эксковаторлардың параметрлери ЯМ ҳәм Н (ЕНиР) деги (Е2-1-7) паспорттан көширип алынады. Э-302 ушын

1. 
   Қырқыудың (қазыудың) ең улкен радиусы – Rx=5.9м
   
2. 
   Турар жайындағы қырқыу радиусы –Rтур=3м
   
3. 
   Төгиудиң улкен радиусы – Rтог=54м
   
4. 
   Төгиудин ен улкен бийиклиги -Hтог=4,3м
   
5. 
   Арқа жағының ҳәрекетшеңлик радиусы -Rах=2,6м (8-кесте)
   

Эксковаторлар маркалары
Э-302 Э-304	Э-504 Э-505 Э-505	Э-651 Э-652 Э-655	Э-801	Э-5111А	ЭО-6111 ЭО-6112	ЭО-4111 ЭО-41110	СЭ-3	ЭКГ-4
2,6	2,9	2,9	3,2	3,3	3,3	4,2	5,3	5,3