Berdaq atindag’i qaraqalpaq ma’mleketlik universiteti qurilis fakulteti

4. Транспорт жумыслары.

5-кестеге көре шөмишиниң көлеми 0,35-0,4м³ болған эксковаторлар жук көтериу қәбилиети 3,5-5тонна болған өзи төгер машиналарға хызмет қыла алады.

6-кесте бойынша өзи төгер машиналардың маркаларын анықлаймыз.
1. ЗИЛ-ММЗ-585-3,5тн
2. ЗИЛ-ММЗ-555-4,5тн
3. МАЗ-205-5тн
Ең тежемли өзи төгер машинаның маркаларын таңап есаплауын 7 кестеден анықлаймыз.
Кестени төмендегише есаплаймыз.
Өзи төгер машина кузовындағы топырақтың көлемин төмендеги формула бойынша анықлаймыз.

Vотм=Q*м³/ץ

Бул жерде Q машина жук көтериу қәбилети тн.да ץ-топырақтың салыстырма ауырлығы (т/м³ биринши кестеден)


Бир шөмишли эксковаторлар менен қазыу ушын қолланылатуғын машиналар.


5-кесте

№	Машиналар	Эксковатор шөмишиниң көлеми м³
		0,35 м³ га дейин	0,4-0,8	1-2	3-4
1. 2.	Өзи төгер машиналардың жук көтериушеңлик қәбилети тн.да Бульдозерлер	3,5-5 ДЗ-29ды Т-74ке ДЗ-42ны ДТ-75ке	5-10 ДЗ-8 ДЗ-19 ДЗ-259 ларды Т-100ге

Улыума есаптың жолын Зил-ММЗ-585 машинасы мысалында тусиндиремиз.

1.Vутм=3,5тн/1,2м³=2.9м³

2. Эксковатор шөмишиндеги топырақ көлемиV3=0.88q

V3=0.88*0.3м³=0,264м³ деп қабыл қылса болады, бул жерде q=0,3м³ эксковатор шөмиши көлеми.

3. Машинаға топырақ артыу ушын шөмишлер саны.

N=Vу.т.м/Э N=2.9/0.264=10

4. Қабыл қылынган шөмишлер саны 8дедик.

Шөмишлер саны толтырылғанда машиналар 10% тен аспаған халда артықша жукленген ямаса жуклениу менен ислеуи мумкин.
5. Машина кузовине артылған топырақтың ауырлығы
P=n×ץ×Vга тен

P=10шомиш*1.2м³*0,264м³тн=3.16.