Berdaq atindag’i qaraqalpaq ma’mleketlik universiteti qurilis fakulteti

Эксковатор кууатлылыгы
2-кесте

Топырақжумыслары көлеми м³ та		Эксковатор шөмишиниң көлеми м³ та
Дан	га дейин	дан	га дейин
0,8 6 15 25	6 15 25 40	0,25 0,50 0,75 1,5	0,4 0,75 1,5 2,0

2-кесте бойынша 0,8 ден 6000м³ дейин болған топырақ жумыслары көлеми ушын шөмиш көлеми 0,25 ден 0,4м³ дейин болған эксковаторларды пайдаланыуға болады.
Бул жойбарда 1 группа топырақ болғанлығы ушын шөмиши тегис кесиуши ямаса тисли шөмишли болған эксковаторларды таңлауга болады.I-IIIгруппа топырақлар ушын шөмиши тегис кесиуши эксковаторлар қолланылады
ЭксковаторEHuPдағыпаспортларыбойынша (Е-2-1-7 хамЕ 2-1-9) топырақтықазыуушынтуурыбеллиэксковатордықабылетиумумкиншилигинанықлаймыз.
1. Э-302 шөмиши тисли - 0,3м³
2. Э - 304 шөмиши тегис - 0,4м³
3. Э - 2621 А гидравлик – 0,25м³
Салыстырылып атырған вариантлардың экономикалық көрсеткишлери.
3-кесте

№ №	Мийнет көрсеткишлери	Бахасы сумда Машина сменадағы мийнет көлеми
		Вариантлар
		І	ІІ	ІІІ	І	ІІ	ІІІ
1. 2. 3. 4.	Топырақты эксковаторменен қазыу Топырақты бульдозерменен қазыу Өзи төгер машиналарда топырақты 3км ге алып барып төгиу Берилген қурылыс майданы шегарасында (200м аралыкка)	557-07 – 2362-31 2,84-07	574-00 – 2674-67 –	450-83 72-78 2362-31 –	21,5 – 101 12,15	17,5 – 114,4 –	17,4 2,17 101 –
	Жами	3203-45	3248-67	2885-65	134,65	129,9	120,57

2-ВАРИАНТ
Драглайн эксковаторлар

1. Э-302 шөмиши тисли - 0,35м³

2. Э - 304 шөмиши тегис - 0,4м³
3. Э – 304 Г шөмиши тегис - 0,4м³
Э-203 ҳәм Э-304 тууры шөмишли эксковаторлар Ht=3,4м төгиу бәлентлигине ийе.Бунда котлован тереңлиги 3м болғанлығы ушын эксковатор котлованға тусиу жолын өзи қазып алады, төгиу бәлентлиги Ht=3.3м болган Э2621 А эксковаторы болса аудармаға котлованныңтусиу жолының ярымын қазады, яғный 178,5/2=98м³ қалған топырақ болса транспортқа тийеледи. Ҳәр бир эксковатордың жумыс уақтын ҳәм жумыс бахасын аныклаймыз.
Топырақты эксковатор менен ислеудеги мийнет көлеми ҳәм баҳасы
4-кесте

Т/р

Эксковаторлар кориниси

Эксковатор маркасы

Шомиш колеми

Шомиш кориниси

Казыу колеми м³

Уакыт бирлиги маш саатты

Мийнет колеми маш см

Улыума мийнет колеми маш смена

І-маш сменадагы бахасы сумма

Казыу бахасы сумда

Транспортка

Аударма

Транспорт ка

Аударма

Транспорт Ка

Аударма

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Тууры шөмишли Тууры шөмишли Тууры шөмишли Драглайн Драглайн Драглайн

Э-302 Э-304 Э-2621А Э-302 Э-3,4 Э-3,4

0,3 0,4 0,25 0,35 0,4 0,4

Тисли Гидравлик приводлы Тисли Тисли

983+ 4083= 5066 5066 5155 4083 4083 4083

148 172 89 1161 1161 1161

3,3 2,9 3,5 3,1 3,1 2,8

2,6 2,2 3,2 2,5 2,4 2,2

4,05+ 16,85= 20,9 18,4 22,6 15,8 15,8 14,3

0,6 0,5 0,4 3,6 3,5 3,2

2,15 18,9 23 19,5 19,3 17,5

25-91 32,80 31-57 32-80 32-80 32,80

557-07 619-32 773-01 693-60 639-04 574-00

Еслетпе: Эксковатор ушын 1 смена баҳасы қосымшаның биринши кестесинен анықланады. Ислеп шығарыу жумыслары вариантларын салыстырыу ушын техника-экономикалық көрсеткишлерин 3-кестеге киритемиз (есаплап болып ).
3-Вариант
Топырақты бульдозер менен қазыу

1.1 Бульдозер котлованның 938м³ топырағын қазып, котлованға тусер жолын болса котлован тереңлигинше қазады (2-суурет).

Дәслеп котлованның тереңлигин белгилеп аламыз, орташа қазыу майданы
32 *52=1664м²

Қазыу тереңлиги 531м³/1664m2=0,3м

1.2 Бульдозердиң котлованнан шығып кетиуи қолай болыуы ушын котлованның ени тәрепиндеги қыялык салыстырмалы ҳалда 1:10 депқабылланады

2-суурет. Котлованға тусер жолын бульдозерменен суриу схемасы.

Бунда алынған керекли тереңлик hx

hx=1223.8/2584= 0.4қурайды.

1.3 Бульдозер менен қазылатуғын топырақ котлованның еки тәрепине аудармаға уйиледи (3-суурет).

Аудармаға уйилетуғын топырақты қазыу тәрепинен 1:10 депқабыл етемиз.

Бул жағдайда устиңги кеңлиги 3м.

Хәр бир аудармада топырақ тығыз халда жайласады 1223.8/2=611.9м³ геуик халатында болса 409m³

Кбасл=611.9*1.2=734.28м³ топырақ уйиледи.

Бульдозер қайта-қайта аудармаға минип тусиуи нәтийжесинде топырақ тығызланады сонлықтан

Кбасл=1.1 етип қабыллаймыз.

Бул жағдайда аудармадағы топырақ көлеми 611.9*1.1=673.09м³ қурайды.

1.4 Булдозер ҳәм өзи төгер машиналар котлованға кирип шығыуы ушын тусиу ушын котлованға теңқылып қаза алады, яғныи 0,7м ге сонда котлованга тусиу жолының қазыу көлеми шамалап

b1*hx(10hx)/2=4м*0.7(10*0.7)/2=20м³ .

1.5 Аударманың кесим майданы 293м³/52м=6м² тең бул жағдайда аударманың орташа узынлығы (котлованның узынлығы бойынша 54,5м болғанда)

3-суурет. Котлован тәреплерине уйилген аударма топырақ схемасы.

Аудармадағыбйиклигиhаудтөмендегижағдайдатабамыз

13hауд/2=6м² бул жерде hауд =6*2/13=0.9м.

1,6 Топырақты котлованнан жыйнап аудармаға сурип барыу аралығы

Z1=55,5/2+5+(аударма тикары=13)=46м ге тен.

1.7 Кестелердеги жағдайларға көре котловандағы топырақты қазыу ушын Д3-8

бульдозерине Т-100 тракторын таңлаймыз. ДЗ-8 не Т-100 бульдозери ушын топырақты 35м ге сурип барыу ушын ЕНиР(2-1-22) бойынша уақыт жағдайын анықлаймыз.
Hуакыт =0,55+0,48*3.6=2.27маш/саат

Бул жерде 0,55 топырақты 10м ге тусириудеги уақыт муғдары ҳәм 0,48 ҳәр кейинги 10м ушын берилген қосымша уақыт муғдары.

Бундай қосымшалар 2,5 болады, яғный 46м-10м=36м 36м/10м=3.6 қосымша сонда жумысқа уақыт сарпланады.
((531+10)м³*2.27маш/саат))/100м²*8саат=1,5маш/смен деги жағдайға келеди.
Бульдозер жумысының нархы 1,5 маш. см*33,54сум=50-31 сум бул жерде биринши жағдай бойынша 33,54 сум бул жерде 100 ат кушине тең бульдозердиң 1 маш сменасының бахасы.
Мийнет көлеми ҳәм бульдозердиң мийнет бахасы бойынша берилгенлерин 3 ши кестеге киритемиз.
1,8 Шөмиштиң көлеми 0,3м³ болган Э-302 эксковаторы топырақты транспортқа жуклеп ҳәм аудармаға төгиуи транспортқа жуклеуинин ис көлеми 4484м³ аудармаға (178-10)=168м³ уақыт сарыпланыуы (2309.8*3,3+1,68*2,6)/8саат=12,6маш.сменаны көрсетеди .
Эксковатор жумысының бахасы 18,5маш.см 25,91сум=479,3сум.