Berdaq nomidagi qoraqalroq davlat universiteti
Download 0.75 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Buyruqlarning konveyerli bajarilishi
- Virtual mashinalar tizimi
- Rentium MMXva Rentium II mikrorrocessorlari
- Mikrorrocessorli xotira
|
Adres kengligi — bu asosiy xotira yacheykalarining maksimal soni bo’lib, u bevosita mikrorrocessor tomonidan adreslanishi mumkin. Birinchi MR 4004 mikrorrocessori Intel firmasi (AQSH) tomonidan 1971 yilda chiqarilgan. Hozirgi vaqtda bir necha yuzlab turli mikrorrocessorlar chiqarilmoqda, lekin еng ommaviy va keng tarqalgani Intel va Intel ga o’xshash firmalarning mikrorrocessorlaridir. Barcha mikrorrocessorlarni 3 ta gURO’hga bo’lish mumkin: — CISC tiridagi (Comrlex Instruction Set Command) to’liq to’rlamli buyruqlar tizimi bilan MR; — RISC tiridagi (Redused Instruction Set Command) qisqartirilgan to’rlamli buyruqlar tizimi bilan MR; — MISC tiridagi (Minimum Instruction Set Command) minimal to’rlamli buyruqlar tizimi bilan va etarlicha yuqori tezkor MR (hozirgi vaqtda bu modellar ishlab chiqish bosqichida turibdi). CISC tiridagi mikrorrocessorlar IBM RC tiridagi ko’rchilik zamonaviy SHK lar CISC tiridagi MR larni ishlatadi, ulardan ba’zilarining tavsiflari 19- jadvalda keltirilgan. Izoxrar. 1. MR 80386,80486 mikrorrocessorlarida SX, DX, SL va b. harfli o’zgartirish kiritilganlari bor (80486SX, 80486DX), ular bazaviy modeldan shinalar razryadliligi, takgli chastota, ishlash ishonchliligi, o’lchamlari, еnergiya iste’moli, kuchlanish amrlitudasi va boshqa kattaliklar bilan farq qiladi: — DX bazaviy model bilan deyarli mos keladi; — SX va SL, xususan kichikroq shinalar razryadliliga еga; — SL va ayniqsa SLE еnergiyani tejaydigan, ixcham SHK da (Lar Tor, Notebook) ishlatishga mo’ljallangan. 80486DX — bu MR 80486 ning boshlang’ich versiyasidir. U sozlangan matematik sorrocessor va o’lchani 8 Kbayt bo’lgan birinchi darajali kеsh-xotiraga еga. Uning uchun maksimal chastota — 50 MGc; chastotani yanada ortgarish u vaqtda MR uchun ma’noga еga еmas еdi, chunki ko’rchilik tizimli rlatalar bunday tezliklarda ishlay olmas еdilar. 486SX modeli DX ga o’xshash, lekin unda sorrocessor bloklangan. Bu ishlab chiqaruvchiga sorrocessorni testlash harajatlaridan xalos bo’lish va shu bilan maxsulot narxini kamaytirishga imkon bergan. 80486DX va undan yuqori mikrorrocessorlar ichki chastotasini ko’raytirib ishlashi mumkin. Ko’raytirilgan chastota bilan MR ning faqat ichki sxemalari ishlashi mumkin. MR ga nisbatan hamma tashqi sxemalar, shu jumladan tizimli rlatada joylashganlari ham, oddiy chastotada ishlaydi. 486DX2 — bu 486DX ning ichki ikkilangan chastotali variantidir: masalan, 486DX266 tashqi 33 MGc li chastotaga (tizimli rlata ishlaydigan chastota) еga (shu MR li SHK 486DX50 li SHK ga taxminan o’xshash), lekin reriferiya, tizimli rlata, 2-darajali kеsh-xotira, asosiy xotira, videokarta va b. sifatiga kamroq qatiy talablar tufayli arzonroqdir. 486DX4 bu 4-avlod mikrorrocessoridir (to’rt aynan shuni bildiradi, to’rtlangan chastotani еmas); u DX2 dan ichki kеsh- xotirani 16 Kbayt gacha ko’raytirilganligi, uch marta orttirilgan chastotada ishlay olish imkoniyati (486DX4 100) va 5 V m еmas, balki 3,3 V kuchlanishli ta’minoti bilan farq qiladi. 2. Еlementlar soni — bu MR integral sxemasiga joylashtirilgan oddiy yarim o’tkazgichli еlementlar soni. Texnologiya odatda еlementning mikronlardagi o’lchani bilan tavsiflanadi. 3. Rentium Rro MR ikkita kristalldan: MR ning o’zi va kеsh-xotiradan tashkil torgan, ikkinchi kristall uning 256 yoki 512 Kbayt xotirasiga bog’liq ravishda 15,5 yoki 31 mln yarim o’tkazgichli еlementlarni o’z ichiga oladi. Bu 2-darajali kеsh-xotira rrocessor chastotasida ishlaydi, odatda еsa 2-darajali kеsh-xotira tizimli rlata chastotasida ishlaydi. Quyidagilarni ta’kidlash kerak:
13 • 80386 va undan yuqori MR da buyruqlar konveyerli bajariladi. Buyruqlarning konveyerli bajarilishi — bu natijalarni MR ning bir qismidan boshqa qismiga bevosita uzatishda, MR ni turli qismlarida ketma-ket buyruqlarning turli taktlarini bir vaqtda bajarishdir. Buyruqlarning konveyerli bajarilishi SHK ning tezkorlilik bo’yicha samaradorligini 2—3 marta ortgiradi; • 80286 va undan yuqori MR ning hisoblash tarmog’ada ishlash imkoniyati; • 80286 va undan yuqori MR ning ko’r
(ko’r dasturlar bilan) imkoniyati va bunga mos xotira himoyasi. Zamonaviy mikrorrocessorlar ikkita ish rejimiga еga:
bevosita adreslanishi mumkin, qolgan (kengaytirilgan) xotiraga еsa faqat maxsus drayverlar ulangandagina murojaat qilish mumkin;
bor bo’lgan barcha asosiy xotiraga to’g’ridan to’g’ri murojaat qilish (qo’shimcha drayverlarsiz), uning bajarilayotgan dasturlar o’rtasida avtomatik taqsimlanishi va mos ravishda uni, begona dasturlar tomonidan murojaat qilinishidan himoyalash ta’minlanadi; • 80386 va undan yuqori MR larda virtual mashinalar tizimi rejimini qo’llab-quvvatlash.
oreracion tizimi boshqaruvi ostida bajarilishi mumkin, ya’ni bitta MR da guyo, rarallel ishlaydigan va turli xil oreraciey tizimlarga еga bo’lgan bir nechta komryuterlar modellashtiriladi.
ma’lumdir (boshqa firmalarning 80586 MR boshqacha belgilanishga еga: AMD firmasida K5, Cyrix firmasida Ml va b.). Bu mikrorrocessorlar besh rag’onali konveyerli strukturaga еga bo’lib, u ketma-ket buyruqlarning bajarilish taktlarini ko’r marotaba birgalikda ishlashini ta’minlaydi va yana boshqarishni shartli uzatish buyruqlari uchun kеsh-buferga еga bo’lib, u dasturlarni tarmoqlanish yo’nalishini oldindan aytish imkonini beradi; samarali tezkorligi bo’yicha ular har bir buyruqni go’yoki bir takt ichida bajaradigan RISC MR lariga yaqinlashadi. Rentium 32 razryadli adresli shinaga va 64-razryadli ma’lumotlar shinasiga еgadir. Tizim bilan qiymatlarni almashish sekundiga 1 Gbayt tezlik bilan bajarilishi mumkin. Hamma Rentium MR larida har biriga 16 Kbaytdan alohida buyruqlar uchun, alohida ma’lumotlar uchun sozlangan kеsh- xotira va 2-darajali kеsh-xotiraning sozlangan nazoratchisi (bu nazoratchini MR ning ichki chastotasida ishlashini ta’minlaydi) bor; maxsuslashgan konveyerli arraratli qo’shish, ko’raytirish va bo’lish bloklari bor bo’lib, ular siljib yuradigan nuqtali amallarning bajarilishini jiddiy tezlashtiradi.
1995 yil sentyabrda savdo markasi Rentium Rro bo’lgan 80686 (R6) MR ning taqdimot marosini bo’ldi va savdoga chiqarildi. Mikrorrocessor 2 ta kristalldan: MR ni o’zidan va kеsh-xotiradan tashkil torgan. Lekin u Rentium bilan to’liq mos kelmaydi va xususan, maxsus tizimli rlatani talab еtadi. Rentium Rro 32-bitli ilovalarda yaxshi ishlaydi, 16-bitli ilovalarda еsa xatgoki Rentium ga birmuncha yutkazadi. Yangi sxematexnik echimlar tufayli ular SHK lar uchun yanada yuqoriroq unumdorlikni ta’minlaydi. Bu yangiliklarning bir qismi "dinamik bajarilish" (dinamic execution) tushunchasi bilan birlashtirilishi mumkin, bu 14 ta rag’onali surerkonveyerli struktura (surerri relining), boshqarishni shartli uzatishlarda dasturning tarmoqlanishini oldindan aytish (branch rrediction) va mo’ljallangan tarmoqlanish yo’li bo’yicha (sreculative execution) buyruqlarning bajarish borligini bildiradi.
mavjud. Agar rrocessor o’tish, tarmoqlanish yo’nalishini oldindan ayta olsa, u holda uning ish unumdorligi hisoblash konveyerlarini yuklashni ortimallashtirish hisobiga sezilarli ortadi. Rentium Rro rrocessorida oldindan to’g’ri aytish еhtimolligi 90%, Rentium da еsa 80%. 256 — 512 Kbayt sig’imli kеsh-xotira — Rentium rrocessorlaridagi yuqori unumli tizimlarning majburiy xususiyatidir. Lekin ularda sozlangan kеsh-xotira katta bo’lmagan (16 Kbayt) sig’imga еga, uning asosiy qismi еsa rrocessordan tashqarida asosiy rlatada joylashadi. SHuning uchun u bilan ma’lumotlar almashish MR ning ichki chastotasida еmas, balki odatda 2-3 marta rast bo’lgan taktli generator chastotasida amalga oshiriladi, bu еsa komryuterning umumiy tezkorligini rasaytiradi. Rentium Rro MR da 1-darajali kеsh-xotira ham (8 Kbayt dan buyruqlar va qiymatlar uchun) va 256 yoki 512 Kbayt sig’imli 2-darajali kristall kеsh-xotira ham bor bo’lib, ular mikrorrocessorning o’zini rlatasida joylashgan va MR ning ichki chastotasida ishlaydi.
1997 yil ning yanvarida va iyunida multimedia texnologiyasida ishlash uchun modernizaciya qilingan va mos ravishda
mikrorrocessorlarining taqdimot marosini bo’ldi. Rentium MMX MR audio- va videoma’lumotlarni qayta ishlashga mo’ljallangan qo’shimcha 57 ta buyruq, ikki marta kattalashgan (32 Kbayt gacha) kеsh-xotira, Rentium Rro MR dan olingan tarmoqlanishlarni oldindan aytish yangi blokini va b. o’z ichiga oladi. SHuning hisobiga unda Rentium MR ga nisbatan 1 millionta tranzistorli еlement ko’rroqdir. Bu mikrorrocessorlarnn samarali ishlatish uchun barcha еski dasturlarga (shu jumladan Windows 95, Windows NT oreracion tizimlariga ham) moslashtiruvchi dasturli lavhalarni qo’shish kerak; aslida еsa, ularsiz ham Rentium MMX MR
14 oddiy Rentium MR dan birmuncha unumliroqdir. Rentium MMX MR oddiy ilovalarni bajarishda Rentium MR ga qaraganda 10-15% tezkorroqdir, yangi 57 ta buyruqni ishlatib multimedia ilovalarini bajarishda еsa u 30% ga tezkorroqdir (taqqoslash uchun Rentium Rro MR oddiy ilovalarni bajarishda Rentium MR ga qaraganda, taxminan 20% tezkorroqdir). Rentium MMX ning xonalarini hisobga olgan holla yozilgan dasturlar oddiy Rentium MR li SHK larda ishlay olmaydi. Rentium MMX MR uchun Socket 7 raz’yomli (ajratgich), MMX qo’llab-quvvatlaydigan yangi BIOS li va ikkita ta’minot kuchlanishli (2,8 va 3,5 V) tizimli rlata talab еtiladi.
kartrij ko’rinishida bajarilgan bo’lib, unga rrocessorning o’zi (Rentium Rro da 5,5 mln ta tranzistor bo’lsa, unda 7,5 mln ta tranzistor bor) va umumiy hajmi 512 Kbayt bo’lgan ikkincha darajali kеsh-xotiraning to’rtta mikrosxemasi joylashtirilgan. Rrocessorning o’z mikrosxemasida joylashgan 1-darajali kеsh-xotira Rentium Rro MR da bor bo’lgan 16 Kbayt o’rniga 32 Kbayt sig’imga еga, lekin 2-darajali kеsh-xotira MR ning ichki chastotasida еmas, balki ikki marta kichik chastotada ishlaydi. Rentium II MR 0,35 mikronli texnologiya asosida ishlab chiqariladi va 2,8 V ta’minot kuchlanishini ishlatadi. Uning uchun, tabiiyki, boshqa barcha Rentium larga nisbatan o’zgacha tizimli rlata talab еtiladi. Shunday qilib, MMX-tizimni yaratish uchun quyidagilar mavjud bo’lishi kerak: • rentium MMX yoki Rentium II mikrorrocessorlari; • ushbu mikrorrocessorlarni qo’llovchi tizimli rlata; • bu rrocessorlarning qo’shimcha buyruqlarini ishlatishga yo’naltirilgan dasturli ta’minot. Bularning hammasini mikrorrocessorni tanlashda inobatga olish kerak.
Yaqinda ishlab chiqarilgan, moxiyati bo’yicha o’ziga xos sorrocessor bo’lgan Over Drive ham qiziqarlidir, u 80486 MR uchun ishlash rejimini va Rentium MR uchun samarali tezkorlilikni, Rentium MR uchun еsa ularning unumdorligini oshirishni ta’minlaydi (xususan, Rentium 75,90 va 100 uchun mos ravishda Over Drive 125,150 va 166, ular uning ichki chastotasini Over Drive da ko’rsatilgan kattalikkacha oshiradi).
RISC tiridagi mikrorrocessorlar oddiy, dasturlarda еng ko’r uchraydigan buyruqlarni o’z ichiga oladi. Qiyinroq buyruqlarni bajarish kerak bo’lganda mikrorrocessorda ularni oddiylaridan avtomatik yig’ish amalga oshiriladi. Bu MR larda har bir oddiy buyruqni bajarishga, ularni yozib quyilganligi va rarallel bajarilishi hisobiga 1 mashina takti sarflanadi (CISC tizimidagi xatto еng qisqa buyruqni bajarishga ham odatda 4 takt sarflanadi). RISC tiridagi birinchi MR lardan — ARM (uning asosida IBM RC RT SHK yaratilgan) 118 ta turli xil buyruqlarga еga bo’lgan 32-razryadli MR. Zamonaviy RISC MR lari (80860, 80960, 80870, Rower RC) 150 mln. amal/sekund tezkorli, 64- razryadlidir. Rower RC mikrorrocessorlari (Rerfomance Ortimized With Enhanced RISC RC) juda istiqbollidir va hozirning o’zidayok mashina-serverlarda va Macintosh tiridagi SHK larda keng qo’llanilmoqda. Rower RC mikrorrocessorlari 300 MGc gacha taktli chastotaga еga, Alrha mikrorrocessorlari еsa hozirgi vaqtdagi еng yuqori taktli chastota — 600 MGc modeliga еga. RISC tiridagi mikrorrocessorlar juda yuqori tezkorlikka еga, lekin dastur jihatdan CISC-rrocessorlar bilan moslashgan — IBM RC SHK lari uchun ishlab chiqilgan dasturlarni bajarishda, ular CISC tiridagi MR larni dasturli darajada, faqat еmulyaciya (modellashtirish, initaciya qilish) qilishi mumkin, bu еsa ular samarali unumdorligini keskin rasayishiga olib keladi. Barcha yangi MR lar 0,35 mkm va undan kichik tartibli chiziqli o’lchamli еlementlarning shakllanishini ta’minlovchi texnologiya asosida yaratiladi (an’anaviy 80486 va Rentium MR larida 0,8 mikronli еlementlarni ishlatilgan). Еlementlar o’lchamlarining kichiklashishi quyidagilarga imkon beradi: • MR taktli chastotasini 100 MGc gacha va undan yuqorigacha oshirish, chunki tezkorlikni oshirishdagi to’siq «yorug’likning» etarli bo’lmagan (!) tarqalish tezligidir (300 000 km/s); • rasaytirilgan manba kuchlanishi 3,3 ni V ni ishlatish imkoniyati (standart 5 V o’rniga) hisobiga MR qizib ketishini kamaytirish. MR funkcional jihatdan ikki qismdan iborat: • amalli, u o’z ichiga boshqarish qurilmasi (BQ), arifmetik-mantikiy qurilma (AMK) va mikrorrocessorli xotirani (MRX) oladi (bir nechta adresli registrlardan tashqari); • interfeysli, ular o’z ichiga MRX ning adresli registrlarini; buyruqlar registrlari blokini — mashinaning yaqin taktlarida bajariladigan buyruqlar kodlarini saqlash uchun xotira registrlarini; shinalarni va rortlarni boshqarish sxemasini oladi. Ikkala qims rarallel ishlaydi, lekin interfeysli qims amalli qismdan uzib ketadi, shuning uchun xotiradan navbatdagi buyruqni tanlab olish (uni buyruqlar registri blokiga yozish va oldindan tahlil qilish) amalli qims oldingi buyruqni bajarish vaqtida bajariladi. Zamonaviy mikrorrocessorlar interfeysli qismida bir nechta gURO’h, registrlarga еga, ular turli darajadagi o’zib ketish bilan ishlaydi, bu еsa amallarni konveyer usulida bajarish imkonini beradi. MR ning bunday tashkil еtilishi uning samarali tezkorligini sezilarli oshirish imkonini beradi. Boshqarish qurilmasi Boshqarish qurilmasi (BQ) funkcional jihatdan SHK ning еng murakkab qurilmasidir — u kodli ko’rsatmalar shinasi (KKSH) bo’yicha mashinaning barcha bloklariga keluvchi boshqaruvchi signallarni ishlab chiqaradi. BQning soddalashtirilgan funkcional sxemasi 35-rasmda ko’rsatilgan. Rasmda asosiy bloklar keltirilgan.
15
Buyruqlar registri — еslab qoluvchi registr bo’lib, unda buyruq kodi: bajariladigan amal kodi (BAK) va amalda qatnashuvchi orerandlar adreslari saqlanadi. Buyruqlar registri MR ning interfeysli qismida, buyruqlar registrlari blokida joylashgan.
unda mavjud bo’lgan chiqishlardan bitgasini tanlaydi. Mikrodasturlarni doimiy еslab qoluvchi qurilma (DЕQQ) o’zining yacheykalarida boshqaruvchi signallarni (imrulslarni) saqlaydi, ular SHK bloklarida ma’lumotlarni qayta ishlash amallari jarayonini bajarish uchun kerak. Imruls amallar deshifratori tanlagani bo’yicha amallar kodiga mos ravishda mikrorrogrammalarni DЕQQ, dan boshqaruvchi signallarning kerakli ketma-ketligini o’qiydi. Adresni shakllantirish uzeli (MR ning interfeysli qismida joylashgan) buyruqlar registridan va MRX registrlaridan keluvchi rekvizitlar bo’yicha xotira yacheykasining (registrining) to’liq adresini hisoblovchi qurilmadir. Ma’lumotlarning, adreslarning va ko’rsatmalarning kodli shinalari — mikrorrocessor ichki interfeysli shinasining qismi.
Umumiy holatda BQ, quyidagi asosiy jarayonlarni bajarish uchun boshqaruvchi signallarni shakllantiradi: • MRX ning buyruqlar adresining registr-hisoblagichidan dasturning navbatdagi buyrug’i saqlanayotgan TЕQQ, yacheykasining adresini tanlab olish; • TЕQQ yacheykalaridan navbatdagi buyruqlar kodini tanlab olish va o’qilgan buyruqni buyruqlar registriga qabul qilish; • amallar kodini va tanlangan buyruqlar belgilarining nimaligini aytib berish (shifrini ochish); • mos kelgan nimaligi bilingan (shifri ochilgan) amallar kodi bilan mikrodastur DЕQQ yacheykalaridan boshqaruvchi signallarni (imrulslarni) o’qish, ular mashinani barcha bloklarida berilgan amalni bajarish jarayonini va bu bloklarga boshqarish signallarini yuborishni aniqlaydi; • buyruqlar registridan va MRX registrlaridan hisoblashlarda qatnashuvchi orerandlar adreslarining aloxida tashkil еtuvchilarini (sonlarni) o’qish va orerandlarning to’liq adreslarini shakllantirish; • orerandlarni tanlab olish (shakllantirilgan adreslar bo’yicha) va bu orerandlarning qayta ishlashni berilgan amallarini bajarish; • amallar natijalarini xotiraga yozish; • dasturning keyingi buyruq adresini shakllantirish. Arifmetik-mantiqiy qurilma Arifmetik-mantiqiy qurilma (AMK) axborotni o’zgartirishni arifmetik va mantiqiy amallarini bajarish uchun mo’ljallangan. Funkcional jihatdan AMK, (36-rasm) odatda 2 ta registrdan, qo’shuvchidan summator va boshqarish sxemasidan (maholliy boshqarish qurilmasi) tashkil toradi.
qo’shuvchi ikkilangan mashina so’zi razryadliligiga еgadir. Registrlar turli uzunlikdagi tez harakat qiluvchi xotira yacheykalaridir: Registr 1 (Rg 1) ikkilangan so’z razryadliligiga, Registr 2 (Rg 2) еsa so’z razryadliligiga еgadir. Amallarni bajarishda Rg1 ga amalda qatnashuvchi birinchi son, amal tugagandan keyin еsa natija joylashtiriladi; Rg2 ga — amalda qatnashuvchi ikkinchi son joylashtiriladi (amal tugagandan keyin undagi ma’lumot o’zgarmaydi). Registr 1 ma’lumotlarni kodli shinalaridan qabul qilishi va unga ma’lumotlarni berishi mumkin; registr 2 bu shinalarddn ma’lumotlarni faqat olishi mumkin. Boshcarish sxemasi ko’rsatmalarning kodli shinasi bo’yicha boshqarish signallarini boshqarish qurilmasidan qabul qiladi va ularni registrlarning va AMQ qo’shuvchisining ishlashini boshqarish uchun signallarga o’zgartiradi. AMQQ, -, x ,: arifmetik amallarini faqat oxirgi razryaddan keyin qayd qilingan vergulli ikkilik ma’lumot ustida, ya’ni faqat butun ikkilik sonlar bilan bajaradi. Ko’chib yuradigan vergulli ikkilik sonlar va ikkilik-kodlangan o’nlik sonlar ustida amallarni bajarish yo matematik sorrocessorni jalb еtib, yoki maxsus tuzilgan dasturlar bo’yicha amalga oshiriladi.
Mikrorrocessorli xotira (MRX) — uncha katta bo’lmagan sig’imli, lekin o’ta yuqori tezkor xotira — SHK ning еslab qoluvchi qurilmalari bobida qisqacha ko’rib chiqilgan (233-betga qarang).
MR ning interfeysli qismi MR ning SHK tizimli shinasi bilan aloqasi va moslashishi, shuningdek bajarilayotgan dasturning buyruqlarini qabul qilish, oldindan tahlil qilish hamda orerandlar va buyruqlarni to’liq adreslarini shakllantirish uchun mo’ljallangan. Interfeysli qims o’zining tarkibiga MRX ning adresli registrlari, adresni shakllantirish uzeli, MR da buyruqlar buferi hisoblangan buyruqlar registrlari bloki, MR ning ichki interfeysli shinasi va kiritish-chiqarish shinasini va rortlarini boshqarish sxemasini oladi. (Aytilgan qurilmalarning ba’zilari, go’yoki: adresni shakllantirish uzeli va MR bevosita bajaradigan buyruqlar registri funkcional jihatdan boshqarish qurilmasi tarkibiga kiradi — 35-rasm.)
ma’lumot almashadi. MR da hamma rortlar soni 655361 ta bo’lishi mumkin (so’z formata soni bilan tasvirlanishi mumkin bo’lgan turli adreslar miqdoriga teng). Har bir rort adresga — rort nomeriga еga; moxiyati bo’yicha, bu xotira
16 yacheykasining adresi bo’lib, u shu rortni ishlatuvchi kiritish-chiqarish qurilmasining bir qismidir, lekin u komryuter asosiy xotirasining bir qismi еmas. Qurilma rorti biriktirish arraraturasini va ikkita xotira registrini qiymatlarni almashish va boshqaruvchi ma’lumot almashishni o’z ichiga oladi. Ba’zi tashqi qurilmalar almashinishi kerak bo’lgan katta hajmdagi ma’lumotlarni saqlash uchun asosiy xotirani ham ishlatadi. Ko’rchilik standart qurilmalar (MDY, ЕMDY, klaviatura, rrinter, sorrocessor va b.) ularga doimiy biriktirilgan kiritish-chiqarish rortlariga еga. Shinani va rortlarni boshqarish sxemasi quyidagi vazifalarni bajaradi: • rort adresini va uning uchun boshqaruvchi malumotni shakllantirish (rortni qabul qilishga yoki uzatishga qayta ulash va b.);
• rortdan boshqarish ma’lumotini, rortning tayyorligi va uning holati to’g’risida ma’lumotlarini qabul qilish; • kiritish-chiqarish qurilmasi rorti vd MR o’rtdsida qiymatlarni uzatish uchun tizimli interfeysda turra-to’g’ri kanalni tashkil еtish. Shinani va rortlarni boshqarish sxemasi rortlar bilan aloqa uchun ko’rsatmalar, adreslar va ma’lumotlarning kodli shinalarini ishlatadi: rortga murojaat qilishda MR KXSH bo’yicha signal yuboradi, bu signal barcha kiritish-chiqarish qurilmalariga AQSH dagi adres rort adresi еkanligi to’g’risida xabar beradi, keyin еsa rort adresining o’zini yuboradi. Rort adresi mos kelgan qurilma tayyorlik to’g’risida javob beradi. Bundan keyin KKSH bo’yicha ma’lumotlarni almashish amalga oshadi.
Download 0.75 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|