Berkinov b. B., Yakubov I. O., Sunnatov m. N. Institutsional iqtisodiyot

Rasmiy qoidalar – konstitutsiyalar, qonunlar, sud qarorlari, ma’muriy 
hujjatlar. 
Institutlar – iqtisodiy sub’ektlar xarakatini cheklovchi, ularning o’zaro 
munosabatlarini tartibga soluvchi me’yorlar, qoidalar xamda ushbu me’yor va 
qoidalarni bajarilishini nazorat qilish mexanizmlari. 
MAVZUGA DOIR AMALIY MASHQLAR VA KEYSLAR: 
Muammo hammaga ma’lum usullar orqali yechilishi mumkin deb 
o’ylama!
1–misol. Yo’l harakati qoidalari institut hisoblanadimi? 
a) ha; 
b) yo’q. 
Javob: a), chunki ular yo’l harakati qatnashchilari o’rtasidagi o’zaro 
munosabatlarni tarkiblaydi. Boshqacha aytganda, yo’l harakati qoidalari – 
yo’ldagi xatti-harakatni tartibga soluvchi institut. 
2–misol. Yaqin do’konchadan kundalik mevalar xarid qilish iste’molchi 
tomonidan amalga oshirilgan maqsadga muvofiq xatti-harakatning to’liq 
ifodasi hisoblanadimi? 
a) ha; 
b) yo’q. 
Javob: b), chunki to’liq maqsadga muvofiqlik modeliga muvofiq harakat 
qiluvchi iste’molchi har kuni umuman bozorda o’zini qiziqtiruvchi meva navining 
narxi haqidagi axborotni to’plashi va ushbu mevalarni ular eng arzon bo’lgan 
joyda xarid qilishi lozim. 
 
3–misol. Institutsional nazariyaning qaysi yo’nalishi vakillari “Do’sting 
kimligini ayt, men esa sening kimligini aytaman” degan iborani ma’qullashgan 
bo’lardi? 
a) "eski" institutsionalizm; 
b) "yangi" institutsional iqtisodiyot; 

---

15 
v) neoinstitutsional iqtisodiyot. 
Javob: a), gap xolizm tamoyili haqida borayapti. 
4–misol. Institutsional nazariyaning qaysi yo’nalishi vakillarini 
navbatdagi seminarga tayyorlanmagan talabaning quyidagi bahonasi 
qiziqtirmaydi: "Universitet kutubxonasi yopiq edi, boshqa kutubxonada