To’ldiruvchilarning sinflanishi. - 5)Uyilgan zichligi bo‘yicha xam to‘ldiruvchilar tavsiflanadi:
- Uyilma zichlik yirik g‘ovak to‘ldiruvchilar uchun 1200 kg/m³ dan oshmasligiva g‘ovak qumlar uchun -1400 kg/m³ dan oshmasligi kerak.
- 6) To‘ldiruvchining ko‘rinishi tuzilmasi bo‘yicha xam betonlar zich, g‘ovak va maxsus to‘ldiruvchi turlariga bo‘linadi.
To’ldiruvchilarning sinflanishi. - 7) To‘ldiruvchilar asosiy kursatkichlari va vazifalari buyicha og‘ir betonlar,
- engil betonlar, mayda zarrachali betonlar, maxsus betonlar uchun to‘ldiruvchilarturkumini tashkil kiladi.
- 8) To‘ldiruvchilar asosiy vazifasiga ko‘ra: og‘ir, engil, maydazarrachali betonlar uchun, maxsus betonlar uchun (olovgabardosh, kimyoviy chidamli, manzarali, radiatsion-himoya, issiqizolyasion va b.)
Beton uchun ishlatiladigan to‘ldiruvchilar - Betonda yirik va mayda to‘ldiruvchilar qo‘llaniladi. Donalari 5 mm dan kattaroq yirik to‘ldiruvchilarni shag‘al va chaqiq tosh turlariga ajratiladi. CHaqiq toshni tog‘ jinslarini maydalash orqali olinadi. Betondagi mayda to‘ldiruvchilar tabiiy va sun’iy qum hisoblanadi.
- Qurilishda asosan yuqori mustahkamlikga ega betonlarda ohaktosh va granitdan olingan chaqiq toshlar ishlatiladi. SHag‘al sirti tekis va shamoldanuragan tog‘ jinslarini noanik aralashmasini ifodalaydi. Odatda, donalari turli yiriklikdagi shag‘al-qum aralashmalar uchraydi. Engil betonlar uchun g‘ovakli tog‘ jinslaridan olingan tabiiy chaqiq tosh (tuf, pemza va boshqalar) yoki ko‘p hollarda mahsus sun’iy tayyorlangan to‘ldiruvchilar ishlatiladi (keramzit, agloporit, shlakli pemza, dolomit xomashyosi asosidagi engil to‘ldiruvchilar va boshqalar).
Beton uchun ishlatiladigan to‘ldiruvchilar - Qum o‘zida uvalangan mayda zarrali tarkibni ifodalab, u tog‘ jinslarining shamol ta’sirida nurashi natijasida yuzaga keladi. Aksariyat minerallarning zarralari aralashgan kvars qumlari, kam hollarda esa dala shpatli va ohaktoshlilari uchraydi. Ba’zan qumni tog‘ jinslarini mahsus maydalash yo‘li bilan olinadi. Biroq bu usulda tabiiyga nisbatan tannarxning ortib ketishi sababli mahsus maqsadlardagina qo‘llaniladi. To‘ldiruvchilar betonning 85-90% hajmini egallab, uning xususiyatlariga, uzoq muddatga chidamliligiga va narxiga ma’lum darajada ta’sir ko‘rsatadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
