Xoʻjalik yurituvchi subʼyektlar sirasiga isteʼmolchilar, xodimlar, kapital qoʻyuvchilar, yer egalari, firmalar, umuman, amalda iqtisodiyotning faoliyat koʻrsatishida muhim rol oʻynaydigan har qanday tadbirkor kiradi. Mikroiqtisodiyot quyi boʻgʻinlarda iqtisodiy qarorlar qanday va nima uchun qabul qilinishini, masalan, isteʼmolchilar tovarni xarid qilish toʻgʻrisida qarorni qay tarzda qabul qilishini va ularning tanloviga narxnavo va daromadlar oʻzgarishlari qanday taʼsir koʻrsatishini; firmalar ish oʻrinlari sonini qanday rejalashtirishi; xodimlar qayerda va qancha ishlashni qanday hal etishini izohlab beradi. Xoʻjalik yurituvchi subʼyektlar sirasiga isteʼmolchilar, xodimlar, kapital qoʻyuvchilar, yer egalari, firmalar, umuman, amalda iqtisodiyotning faoliyat koʻrsatishida muhim rol oʻynaydigan har qanday tadbirkor kiradi. Mikroiqtisodiyot quyi boʻgʻinlarda iqtisodiy qarorlar qanday va nima uchun qabul qilinishini, masalan, isteʼmolchilar tovarni xarid qilish toʻgʻrisida qarorni qay tarzda qabul qilishini va ularning tanloviga narxnavo va daromadlar oʻzgarishlari qanday taʼsir koʻrsatishini; firmalar ish oʻrinlari sonini qanday rejalashtirishi; xodimlar qayerda va qancha ishlashni qanday hal etishini izohlab beradi. - Mikroiqtisodiyotning muhim jihati — xoʻjalik yurituvchi subʼyektlarning iqtisodiyot tarmoqlarida yanada yirikroq tuzilmalar — bozorlar paydo boʻlishi jarayonidagi oʻzaro munosabatlaridir. Mikroiqtisodiyot ayrim sanoat tarmoqlarining tarixiy taraqqiyoti va milliy iqtisodiyotning shakllanishi mantigʻini tushunishga yordam beradi. U ayrim tovarlarga narxnavo qanday belgilanishini, yangi zavodlar qurilishida muayyan sohani va ishlab chiqarishni rivojlantirishga qanday mablagʻlar ajratilishini va nima uchun investitsiya qilinishini, har yili aniq qancha tovarlar ishlab chiqarilishini tushuntirib beradi. Mikroiqtisodiyot yakka tovar ishlab chiqaruvchilar va isteʼmolchilar faoliyatini oʻrganar ekan, sanoat tarmoqlari va bozorlar qanday ishlayotgani va rivojlanayotganini, ularning faoliyatiga hukumat siyosati mamlakatlardagi iqtisodiy sharoitlar qanday taʼsir etayotganini ochib beradi[1].
- Makroiqtisodiyot atamasi kundalik foydalanishga nisbatan yaqindaginakiritilgan bo`lsada makroiqtisodiy tahlil elimentlari iqtisodiyot fani bilan deyarlibirga paydo bo`ldi. Mamlakat iqtisodiyoti rivojlanishini yaxlit bir jarayon sifatidatadqiq qilish, unga turli elimentlarining o`zaro bog`liqligi va o`zaro ta‘sirixosbo`lgantizim sifatida yondoshishdastlabF. Kene asarlarida uchraydi. Fransiyaqiroli LyudovikXV saroyi vrachi F.Kene 1758 yilda,milliy mahsulot ishlabchiqarish jarayoni pul oqimlarining doiraviy aylanishi sifatida tasvirlangan―Kene jadvalini tuzishda ilk bor makroiqtisodiy tahlil elimentlarini qo`lladi.‖Makroiqtisodiy tahlilningtamal toshlari,shuningdek, J.B.Sey, L.Valras,V.Pareto va boshqa olimlar tomonidan XIX asrdanoq qo`yilgan edi deb ta‘kidlashmumkin. Keyinchalik,K.Marks o`zining jami ijtimoiy mahsulot(JIM)ni takrorishlab chiqarish sxemasi, V.Leontev esao`zining tarmoqlararo balansi bilanmakroiqtisodiyotni iqtisodiy nazariyaning alohida bo`limi sifatida ajralib chiqishiuchun mustahkam asos yaratishdi.J.M. Keyns esao`zining ―Ish bilanbandlilik, foiz va pulningumumiy nazariyasi(1936 yil) asari bilanbu jarayonni‖mantiqiy yakuniga etkazdi.Shu sababliham J.M. Keyns makroiqtisodiyotfanining asoschisi sifatidatan olinadi.Shunday qilib, makroiqtisodiyoto`zpredmeti va tadqiqot usullariga ko`ramustaqilfan sifatidaXX asrning o`rtalariga kelib shakllanib bo`ldi
Do'stlaringiz bilan baham: |
