Bibliografiya lat p65

Annotatsiyalash. Annotatsiyadagi elementlar to‘plami biblio-
grafik tavsifning to‘laligiga, bibliografik axborotning qay darajada
tayyorlanganligiga va annotatsiyaning turiga bog‘liq. Ma’lu-
motnoma  annotatsiyasida tavsifdan tushib qolgan sarlavhani
aniqlovchi elementlar, faktik yoki qo‘shimcha, hujjatning
ahamiyati va mazmuni, shakli va janri, tuzilishi va boshqa
xususiyatlari haqida ma’lumotlar beriladi. Òavsiya annotatsiyasida
elementlarning har biriga vazifasiga ko‘ra tushuntirish beriladi.
Muallif haqidagi ma’lumotda hayoti va ijodining asosiy sanalari,
u yashagan davrga qisqa ta’rif, kasbi, mashhur asarlari, yozilish
tarixi, joyi, sabablari, uning nashr etilishi, manbalari haqida
ma’lumot beriladi. Asarning ilmiy va badiiy qimmatiga ta’rif
berayotganda uning ijtimoiy ahamiyati, unga bag‘ishlangan taqriz
va referatlarga yo‘llanma, fan va madaniyat arboblarining unga
bergan bahosi eslatiladi.
Annotatsiyaning asosiy elementi uning mazmuni haqidagi
ma’lumotdir. Annotatsiyada muallif e’tiboridagi sarlavha, mavzu,
asosiy masalalar yoritiladi, aks ettirilgan asosiy voqea va
masalalarga o‘rin beriladi, asarning asosiy ahamiyatli xusu-
siyatlari, shu mavzudagi boshqa asarlardan farqi haqida aytiladi.
O‘quv, ma’lumotnoma, ilmiy-ommabop nashrlar annotatsiya-
sida bo‘limlar mazmunini to‘la bermasdan, shunchaki nomlarini
ko‘rsatib o‘tish mumkin. Materialni berishda uning qay darajada
izohlanganini, qisqa yoki to‘la, ommabop yoki ilmiy tilda,
jonli, qiziqarli yoki, aksincha, quruq berilganini ko‘rsatish
lozim, shuningdek, badiiy uslubi ham ko‘rsatiladi. Kitobxonlik
guruhiga ko‘ra maqsadini ko‘rsatishda asarning ilmiy, o‘quv,
ishlab-chiqarish faoliyatidagi va mustaqil bilim olishdagi o‘rni
ko‘rsatiladi. Badiiy-poligrafik va tahririy-nashriy bezatilishi

---

24
haqidagi ma’lumot illustratsiyalar soni, ularning mazmuni,
ahamiyati, chizmalar, badiiy bezaklardan iborat. Bundan
tashqari, annotatsiyada ma’lumot-qidiruv apparati, kitob ichi
bibliografiyalari haqida ham axborot berish lozim.
Annotatsiyalash mas’uliyatli jarayon bo‘lib, quyidagicha
bosqichma-bosqich olib boriladi:
1. Asar matnini tahlil qilish; 2. Qo‘shimcha manbalarni
o‘rganish; 3. Asar mohiyatini ta’riflovchi ma’lumotlarni to‘plash;
4. Annotatsiyani badiiy tahrir qilish va rasmiylashtirish.