Bilganimizday oxirgi 10yil ichida iqlim oʻzgarishi haqida juda kop eshityapmiz

Glabal iqlim isishi

Bilganimizday oxirgi 10yil ichida iqlim oʻzgarishi haqida juda kop eshityapmiz.

Shu bois bu haqida barcha insonlar va dunyo olimlari nima deyishmoqda.Bu barchaga qiziq ,shu qatorda menga ham.
Iqlim oʻzgarishi nima-iqlim oʻzgarishi odatda bir necha 10 yillar yoki undan koʻp vaqt davomida oʻrtacha ob – xavo sharoitining masalan ;issiqroq,kamroq, toki quruqroq sezilarli oʻzgarishi sifatida tavsiflanadi.Bu iqlim oʻzgarishini tabiiy oʻzgarishi bilan ajratib turuvchi uzoq muddatli tendensiya suv toshqinlarini qayd etish ,qattiq va boʻronlar ,oʻlik issiqlik iqlim oʻzgarishi har xil koʻrinishda namoyon boʻladi.Va har bir tirik mavjudodning holatida boshidan kechiradi garchi bunday boʻlmasa ham dunyo miqyosida iqtisodiy jihatdan nochor ahvolda qolgan va rang – barang odamlar iqlim oʻzgarishiga asosiy sabablar hisoblanadi.
Glabal isish jarayonida soʻngi paytlarda yer yuzasida oʻrtacha haroratni koʻtarilishi iqlim oʻzgarishini bir jihati hisoblanadi .Hozirgi glabal isish oʻtgan 2000yillik iqlimiy oʻzgarishga oʻxshamaydi.Yer oʻtmishda odamlar kelishidan ancha oldin isish va sovish fazalarini boshidan kechirgan.Iqlim oʻzgarishiga taʼsir koʻrsatuvchi eng kuchli omillar bu :Quyosh nuri ,vulqon otilishi,parnik gazlarning tabiiy konsentratsiyasi tarkibidagi gazlar kiritiladi .Lekin iqlim isishi faqatgini tabiiy sabablar bilan bogʼlab boʻlmaydi chunki ularning taʼsiri juda kichik .Iqlim oʻzgarishining antrapogen sabablari odamlar ham iqlim oʻzgarishining asosiy sababchisidir .Hisob kitoblarga koʻra 20 asr da yerning oʻrtacha harorati taxminan 1darajaga koʻtarilgan .Agar bu unchalik qiyinchilik koʻrinmasa oʻylab koʻring oxirgi muzlik davri tugab,Qoʻshma Shtat shimoli -sharqini 900mdan oshiq muz qoplaganda harorat hozirgidan 5-9c daraja past edi xolos.
Glabal iqlim oʻzgarishining oqibatlari Jahon iqtisodiy forumining 2021-yil xavflar xisobotiga koʻra iqlim oʻzgarishini yumshata olmaslik va unga moslasha olmaslik ommaviy qirgʼin quroli va suv inqirozini keltirib chiqarish muammosi mavjud .Glabal iqlim oʻzgarishi ,glabal ekotizmni oʻzgartirganda har birimiz yashayotgan joydan tortib hatto ichayotgan suvumiz va nafas olayotgan havomizgacha taʼsir qiladi .Iqlim oʻzgarishi hammaga har xil taʼsir qiladi eng salbiy taʼsir nomutanosib ravishda bir necha guruhlar ,ayollar ,bolalar, rang -barang olamlar va boshqa jarayonlarga katta taʼsir koʻrsatadi .Jahon Sogʻliqni saqlash tashkilotining maʼlumotlariga koʻra 2030-2050-yillar oraligʻida glabal iqlim isishi natijasida taxminan 250 ming qoʻshimcha oʻlim jarayoni yuzaga kelmoqda .
Glabal harorat koʻtarilishi bilan bir necha kasalliklar shu jumladan Asma kasalligi keng tarqalmoqda .
Arktika sayyoramizning boshqa joylariga nisbatan 2 barobar tez isiydi .Muz qatlamlari dengizga erishi bilan okeanlarimiz asrimizning oxirigacha 28-110sm balandlikkacha koʻtarilib atrof ekotizmlariga va pasttekisliklarga ziyon yetkazishi mumkin .Orol davlatlari ayniqsa NYU -YORK ,MYANMA ,HINDISTONNI MUMBAYI , AVSTRALIYANING SIDNEY shaharlariga xaf tugʻdirishi mumkin .Bu muammolarni oldini olish uchun atrof muhitga ehtiyotkorona munosabatda boʻlish kerak .Garchi dunyo xaf ostida boʻlsada ,ammo olib borilayotgan izlanishlar natijasi samarali boʻlishiga ishonamiz .Va yer bizning umumiy uyimiz ekanligini hech qachon unutmaymiz.