Binar qatnaslar. Ekvivalent qatnaslar Joba

3-chizma

X jıynaqta “x y”, “x y” munasábetler de qaraladı. Olar noqat'iy tártip munasábetleri dep ataladı. Ulıwma, eger R munasábet X jıynaqta refleksivlik, antisimmetriklik hám tranzitivlik ózgesheliklerine iye bolsa, y noqat'iy tártip munasábeti dep ataladı. Eger joqarıdaǵı X jıynaqta “x y” munasábet qaralsa, 1-shizmadagi hár bir noqatda sirtmoqlar ham bo‘ladi. 2-sizılmada súwretlengen grafikka (1,1), (2,2), (3,3), (4,4), (5,5) noqatlar da qosıladi.

Matematikada birpara munasábetler ushın málim belgiler bar. Mısalı, < (kemrek yamasa teń) — haqıyqıy sanlar arasındaǵı shama rejiminiń qatnası ushın,|| (parallellik) yamasa _1_ (perpendikulyarlıq ) — kosmos daǵı sızıqlar hám tegislikler ushın.

Ekilik munasábet juplıqlar kompleksi ekenligi sebepli, hár qanday jıynaq sıyaqlı, bul jupni sanap ótiw yamasa bul munasábetlerge tiyisli jupni Kartezyen óniminen ajıratıw ushın xarakterli ózgeshelikti kórsetiw arqalı ornatılıwı múmkin.
Eki cifrlı jıynaq berilsin: a \ u003 d (1, 3, 5) hám B \ u003 d (2, 8, 10 ). Keling, ekilik munasábetti ornatamız o bul jıynaqlar arasında enum: a = { (1, 2), (5, 10 ) }. Biz tap sol munasábetti xarakterli ózgeshelik menen belgilewimiz múmkin: ekilik munasábetler birinshi jıynaqtaǵı nomer ekinshi jıynaqtaǵı nomerden yarım teńdey kóp bolǵan jup sanlardı payda etedi.
Aqırǵı mısalda biz eki jıynaqtıń elementleri ortasında emes, bálki bir jıynaqtıń elementleri ortasında koefficient ornatganimizga itibar qaratıwımız kerek. Bul da múmkin hám ekilik munasábetler tariypiga qarsı kelmeydi. Tek bul halda, eki jıynaqtıń Dekart ónimi ornına, jıynaqtıń Dekart kvadratın kórip shıǵıw kerek.


Paydalanılǵan ádebiyatlar

1.Sh. R. Xurramov. Oliy matematika. Misol va masalalar, nazorat topshiriqlari. 1, 2 va 3- qismlar. Toshkent, "Fan va texnologiya", 2015.

2. Minorskiy V.P.Oliy matеmatikadan masalalar to'plami. Moskva. 1987.
3. Аtaxanov, Хodjaev. Matematik analizdan misol va masalalar to'plami. 2005.
4. Samigova N.X., Sunatova D.A., Temirova B.E. Oliy matematika fanining "Математик тахлил" dan o`quv uslubiy qo`llanma. Toshkent. 2013.