Биологик мембраналар структураси ва функцияси

1 2 3 4

Bog'liq
membranalar str.va funk.

Мембрана оқсиллари

Протеинлар мембрана орқали турли йўллар билан боғланишади:
Интеграл мембрана оқсиллари- трансмембрана спираллашган (домен) қисмларидан ташкил топган, яъни улар липид қўшқатламини бир неча марта кесиб ўтади. Бундай оқсиллар липидлар қуршови билан мустаҳкам боғланган бўлади.
Периферик мембрана оқсиллари- мембранада липид лангар занжири ёрдамида ушланиб туришади ва мембрананинг бошқа компонентлари билан ўзаро боғланишади.
Айрим липид молекулалари ва ҳужайра юзаси оқсиллари ковалент боғлари орқали углевод компонентларини мембрананинг ташқи томонига кўтариб туришади. Буларга гликопротеин ва и гликолипидлар дейилади ва улар қўшимча боғланмаган глипопротеин ва полисахаридларбилан бирга ҳужайра қобиғни (гликокаликс) ҳосил қилади.

Ҳайвон ҳужайраларида асосий мембраналар бўлиб плазматик мембраналар, ядронинг таш-қи ва ички мембранаси, эндоплазматик ретику-лум ва Гольджи аппаратининг мембраналари, митохондрия мембранасининг ташқи ва ички мембраналари ҳисобланади. Лизосомалар, пероксисомалар ва ҳар хил везикулалар цито-плазмадан ўзининг мембраналари билан ажра-тилган бўлади. Ўсимлик ҳужайралари ҳам хлоропластлар, лейкопластлар ва вакуолалар мембраналаридан ташкил топган. Ҳамма мем-браналар қутбли, яъни цитоплазмага нисбатан ички ва ташқи қаватлардан ташкил топишади.

Ҳужайралар	Мембраналар	Функциялари
Ҳамма ҳужайралар	Ҳужайра (цитоплазматик)	K+, Na+, Ca2+ нинг фаол ташилиши Осмотик мувозанатни сақлаш
Кўпгина ҳужайралар	Ҳужайрали	Ҳужайраичи сигнализация механизм-ларини ёқиш ва гормонларнинг боғланишини таъминлайди
Нерв ва мускул ҳужайралари	Ҳужайрали	Ҳаракат ва тинчлик потенциали юзага келишини ва тарқалишини таъмин-лайди.
Кўпгина ҳужайралар (эритроцитлардан ташқари)	Митохондриянин ички мембранаси	АТФ синтези ва кислород электронларини ташишни бошқаради
Кўпгина ҳужайралар (эритроцитлардан ташқари)	ЭПР	Ҳужайра цитоплазмасидан кальций ионларини везикула ичига ташиш
Кўриш эпителия ҳужайралари	Кўриш диск мембрана-лари	Ҳужайраичи сигнални тарқалиши ва квант ёруғликни ютилишини бошқаради

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4