Биотехнологияфанига кириш

Каллус тўқимаси аморф бўлиб, аниқ анатомик тузилишга эга эмас. Лекин келиб чиқишига, ўсиш шароитига боғлиқ ҳолда у:

• 1.Пўк алоҳида майда агрегатларга тез парчаланувчи.
• 2. Ўрта зичликдаги, меристематик марказн яхши кўринадиган.
• 3.Зич, камбий, элементлари дифференцияланаётган ва системага тушаётган ҳолатда бўлади.

Каллус

• Ўсимлик ҳужайрасининг дифференцировкаси ва каллусга айланипш учун озуқа муҳит таркибида фитогармонлар: ауксин ва цитокиненлар иштирок этиши лозим. Ауксин ҳужайра дифференцировкаси жараёнини юзага келтириб, бўлинишга тайёрлайди, цитокинин эса дифференцияланган ҳужайраларни бўлинишга олиб келади. Агар гармонсиз озуқа муҳитларига дифференциялантан ўсимлик экспланти жойлаштирилса (поя, барг,илдиз бўлаги) ҳужайра бўлиниши кетмайди ва каллус ҳосил бўлмайди. Бу дифференцияланган ҳужайраларнинг бўлиниш хусусиятита эга эмаслигини кўрсатади. Ҳар бир ҳужайра ўсишнинг бўлиниш, . чўзилиш, дифференцировка фазаларини ўташи керак.. Дедифференцияланган ҳужайралар нинг бўлиниши натижада каллус ҳосил бўлади.

Ҳужайраларнинг in vitro дифференцияланган ҳолатдан дедиференцияланган ҳолатга ўтиши ва ҳужайраларнинг актив бўлиниши генларнипг активлигининг ўзгариши билан боғлиқ. Баъзи генларнинг фаоллашуви баъзиларининг пассивлашуви ҳужайранинг оқсил таркибининг ўзгаришига олиб келади. Каллус ҳужайраларида специфик оқслллар пайдо бўлади ва бир вақтнинг ўзида баргнинг фотосинтезига таалуқли оқсиллар камаяди ёки умуман йўқолиб кетади. Ҳужайралар дедифференцияланиб каллус ҳосил қилиш жараёнида ҳужайрада биокимиявий ва цитологик ўзгаришлар рўй бсради. Дедифференцировка захира моддалар сарфланиб ҳужайра органеллаларининг парчаланишидан бошланади. Дедиф-ференцировка индукциясидан 6-12 соат ўтганидан сўнг ҳужайра қобиғи пўкаклашади ва шишади, эркин рибосомалар сони ортади, гольджп аппарати элементларининг сони кўпаяди, ядрочаларнинг ўлчами катталашади ва сони ошади.

• Ҳужайраларнинг in vitro дифференцияланган ҳолатдан дедиференцияланган ҳолатга ўтиши ва ҳужайраларнинг актив бўлиниши генларнипг активлигининг ўзгариши билан боғлиқ. Баъзи генларнинг фаоллашуви баъзиларининг пассивлашуви ҳужайранинг оқсил таркибининг ўзгаришига олиб келади. Каллус ҳужайраларида специфик оқслллар пайдо бўлади ва бир вақтнинг ўзида баргнинг фотосинтезига таалуқли оқсиллар камаяди ёки умуман йўқолиб кетади. Ҳужайралар дедифференцияланиб каллус ҳосил қилиш жараёнида ҳужайрада биокимиявий ва цитологик ўзгаришлар рўй бсради. Дедифференцировка захира моддалар сарфланиб ҳужайра органеллаларининг парчаланишидан бошланади. Дедиф-ференцировка индукциясидан 6-12 соат ўтганидан сўнг ҳужайра қобиғи пўкаклашади ва шишади, эркин рибосомалар сони ортади, гольджп аппарати элементларининг сони кўпаяди, ядрочаларнинг ўлчами катталашади ва сони ошади.