Bir pog’onali reduktorni hisoblash

8. Eskiz chizmaning birinchi bosqichi va dumalash podshipniklarni tanlash
Reduktor kompanovkasining chizmasi masshtab M 1:1 millimetrovka qog'ozda chiziladi. Taxminan o'rta qismidan o'q chizig'ini o'tkazamiz. Bu o'q chiziqdan a_W mm o'lchab o'qlararo masofasini chizib olamiz. Shundan so'ng chizilgan o'qning markazidan shesternya va g'ildirakni d₁, d₂, d_a1, d_a2 B₁, B₂ o'lchamlarini chizib olamiz. Harakatlanuvchi detallar va reduktor ichki devori orasidagi masofani 6-15mm gacha qabul qilib ichki devorni chizib olamiz.
Yetaklovchi valda shesternyani o'rtasidan bir xil masofada ikki tayanchga dumalash podshipniklarini o'rnatamiz. Ikki podshipnik orasidagi masofa mm.
Chiqish valida g'ildirak o'rtasidan bir xil masofada sharikli podshipniklarini o'rnatamiz.
Ikki podshipnik orasidagi masofa mm.
Podshipnik gabarit o'lchamlari d_P2 mm bo'yicha radial sharsimon o'rta seriyali podshipniklarni qabul qilamiz.
17- jadval
Yengil seriali podshipniklarning standart qiymatlari

Nomlanishi		Podshipnik-ning ichki halqa diametri, dP	Podshipnik-ning tashqi halqa diametri, D	Podshipnik-ning eni, B	r	Yuk ko’tarish darajasi, kN.
						Dinamik yuklanishi C, kN.	Statik yuklanishi Co, kN.
200	80200	10	30	9	1	5,9	2,65
201	80201	12	32	10	1	6,89	3,1
202	80202	15	35	11	1	7,8	3,55
203	80203	17	40	12	1	9,56	4,5
204	80204	20	47	14	1,5	12,7	6,2
205	80205	25	52	15	1,5	14,0	6,95
206	80206	30	62	16	1,5	19,5	10,0
207	80207	35	72	17	2	25,5	13,7
208	80208	40	80	18	2	32	17,8
209	80209	45	85	19	2	33,2	18,6
209A	80209	45	85	19	2	36,4	20,1
210	80210	50	90	20	2	35,1	19,8
211	80211	55	100	21	2,5	43,6	25,0
212	80212	60	110	22	2,5	52,0	31,0
213	80213	65	120	23	2,5	56,0	34,0
214	80214	70	125	24	2,5	61,8	37,5
215	80215	75	130	25	2,5	66,3	41,0
216	80216	80	140	26	3	70,2	45,0
217	80217	85	150	28	3	83,2	53,0

Podshipnikning qabul qilingan qiymatlarini jadvalga kiritamiz.

16-rasm. Radial podshipnikning konstruksiyasi
17- jadval bo'yicha 18-jadvalni to'ldiramiz:
18-jadval
Podshipnikni geomektrik va dinamik parametrlari

Podshipnikning belgilanishi	dP	D	В	Yuklanish qobilyati, kN.
	O'lchamlar, mm			С	С0
1
2

Ushbu eskiz chizmadan, podshipnik o'rtasidan g'ildirak o'rtasigacha bo'lgan masofani aniqlaymiz.

Yetaklovchi valda kirish qismidan val podshipnigi o'rtasigacha bo'lgan masofa mm, podshipnik o'rtasidan shesternya o'rtasigacha, ikkinchi podshipnik o'rtasigacha bo'lgan masofa mm.
Yetaklanuvchi valda chiqish qismidan podshipnik o'rtasigacha bo'lgan masofa mm, podshipnik o'rtasidan g'ildirak o'rtasigacha bo'lgan masofa mm.
Hozirgi vaqtda mashinalar loyihalashda dumalash podshipniklari ISO tavsiyalariga binoan ikki xil usul bilan tanlanadi. Yurtimizda dumalash podshipniklari tanlash usuli standartlashtirilgan (GOST 18854-73 va 18855-73). Standartda ko'rsatilishicha valning aylanish chastotasi 1 min^-1 dan katta bo'lmagan hollarda podshipniklar statikaviy yuk ko'taruvchanlik bo'yicha, qolgan hollarda esa, dinamikaviy yuk ko'taruvchanlik bo'yicha tanlanadi.


9. Shponkani tanlash va uning mustahkamligini tekshirish

Val diametri, mm	Shponka kesimi bxh	o' yiq chuqurligi		Faska S x 45^0
		Val t1	Teshik t2
10dan 12gacha	4х4	2.5	1.8	0,08-0,16
12dan 17gacha 17dan 22gacha 22dan 30gacha	5х5 6х6 8х7	3,0 3,5 4,0	2,3 2,8 3,3	0,16-0,25
30dan 38 gacha 38 dan44 gacha 44dan 50 gacha 50 dan58 gacha 58dan 65 gacha	10х8 12х8 14х9 16х10 18х11	5,0 5,0 5,5 6,0 7,0	3,3 3,3 3,8 4,3 4,4	0,25-0,40
65dan 75gacha 75 dan85 gacha 85dan 95 gacha 95 dan 110 gacha	20х12 22х14 25х14 28х16	7,5 9,0 9,0 10,0	4,9 5,4 5,4 6,4	0,40-0,60

Prizmatik shponkali birikmaning konstruksiyasi

9.1. Yetaklovchi val uchun shponka tanlash va uning mustahkamligini tekshirish.
Material po'lat 45, normallangan prizmatik shponka. Ruxsat etilgan ezish kuchlanish.

GOST 23360-78 bo'yicha (jadval 8.9) [1] shponkaning o'lchamlarini aniqlaymiz:
Mufta o’rnatiladigan qismi uchun:
d_В1=…mm; h_ш=….mm; b_ш =….mm; t₁ = …mm;
shponkaning uzunligi ℓ = ℓ_mufta – 10 mm; burovchi moment
Т₂= …Nmm.

- Ezish kuchlanish

≤ [σ_SM] - - bo'lishi shart (ya'ni mustahkamlik
sharti bajarilgan bo'ladi)
9.2. Yetaklanuvchi val uchun shponka tanlash va uning mustahkamligini tekshirish.
Material po'lat 45, normallangan prizmatik shponka. Ruxsat etilgan ezish kuchlanish.

GOST 23360-78 bo'yicha (jadval 8.9) [1] shponkaning o'lchamlarini aniqlaymiz:
g'ildirak o'rnatilgan qismi diametri:
d_К2=…mm; h_ш=….mm; b_ш =….mm; t₁ = …mm;
shponkaning uzunligi ℓ = ℓ_ST4 – 10 mm; burovchi moment
Т₃= …Nmm

- Ezish kuchlanish.

≤ [σ_см] - bo'lishi shart (ya'ni mustahkamlik
sharti bajarilgan bo'ladi)
Mufta bilan ulanadigan qismi diametri:


d_В2=…mm; h_ш=…mm; b_ш =….mm; t₁ = …mm;
shponkaning uzunlig ℓ = ℓ_mufta – 10 мм; burovchi moment Т₃= …Nmm
- Ezish kuchlanish


≤ [σ_см] - - bo'lishi shart (ya'ni mustahkamlik
sharti bajarilgan bo'ladi)

Reduktor kompanovkasining ko’rinishi

Tishli g’ildirakning ishchi chizmasi
Adabiyotlar:

1. 
   Суханов Г.П., Методическое указание. «Расчет валов» часть II. Ташкент, 1989 г. ТашИИТ. 32 стр.
   
2. 
   С. А. Чернавский и др. Курсовое Проектирование деталей машин- М: Машиностроение, 1987г, 414 стр.
   
3. 
   Леликов О.P., Дунаев Г.Д. «Конструирование узлов и деталей машин» - М: «Высшая школа», 1985 г. 415 стр.
   
4. 
   Иванов М.Н. «Детали машин» - М: «Высшая школа», 1984 г.
   
5. 
   Tojiboyev R.N., "Mashina detallari fanidan masalalar to'plami" - Toshkent. "O’qituvchi", 1991 y.