Birinchi jahon urushida qo’lga olingan harbiy asirlarning Turkistondagi faoliyati

Xiva xonligi 20 ta beklikka bo'lingan. Bundan tashqari Beshariq va Qiyot-Qo'ng'irot noibliklari va xonning o'ziga qarashli yerlar (Xiva shahri) ham bor edi. Qo’shbegi va devonbegilar oliy mansabdor kishilar hisoblanganlar. Qo'shinga yasovulboshi qo'mondonlik qilgan. Iqtisodiy-savdo aloqalari karvon yo'llari va Amudaryo suv vositalari orqali amalga oshirilgan.

• Xiva xonligi 20 ta beklikka bo'lingan. Bundan tashqari Beshariq va Qiyot-Qo'ng'irot noibliklari va xonning o'ziga qarashli yerlar (Xiva shahri) ham bor edi. Qo’shbegi va devonbegilar oliy mansabdor kishilar hisoblanganlar. Qo'shinga yasovulboshi qo'mondonlik qilgan. Iqtisodiy-savdo aloqalari karvon yo'llari va Amudaryo suv vositalari orqali amalga oshirilgan.
• Turkistonning Sirdaryo, Farg'ona, Samarqand viloyatlarida aholi soni 5,5 mln. kishini tashkil etgan. Ularning 80 % dan ko'prog'i qishloq joylarida, qolgan qismi shaharlarda yashashgan. Buxoro amirligining aholisi 3 mln.dan ortiq, Xiva xonligi aholisi 500-550 ming kishi bo'lgan. Bu ikki mamlakatda qishloq aholisi ko'pchilikni tashkil qilardi.
• Turkiston hududida yerli ahohning asosiy qismini o'zbeklar tashkil qilgan. Bu yerda, shuningdek, tojiklar, qozoqlar, qoraqalpoqlar, qirg'izlar, turkmanlar, ruslar hamda chegaradosh yurtlardan kelgan turli millat vakillari ham yashashrdilar.

II BOB. ROSSIYA IMPERIYASIGA QARSHI TURKISTON O‘LKASIDA XALQ HARAKATLARINING KUCHAYISHI 2.1. Turkiston o‘lkasida 1916-yildagi xalq harakatlari

• 1914-yil 1-avgustda davlatlarning ikki guruhi: Antanta (Angliya, Fransiya va Rossiya) va Uchlar ittifoqi (Germaniya, Avstriya-Vengriya va Italiya) o`rtasida Birinchi jahon urushi boshlandi. Rossiya urushga tayyor emasdi, ya’ni armiya jangovar tayyorgarlikka keltirilmagan, mamlakat iqtisodiyoti harbiy holatga o`tkazilmagan edi. o`q-dorilar yetishmasligi sezilib turar edi. Urushning birinchi yilidayoq Rossiya armiyasi ketma-ket qator og`ir mag`lubiyatga uchradi. Urush davomida qishloq xo`jaligi vayron bo`ldi, ekin maydonlari qisqarib ketdi, qishloqda ishchi kuchlar yetishmas edi. Temiryo`lda boshboshdoqlik hukmron bo`lib, amalda esa u harbiy davr yuklarini tashir edi. Butun xo`jalik aloqalari izdan chiqqan. Rossiya iqtisodiyoti urush va bunday ko`lamdagi harbiy harakatlar uchun zaif ekanligi ayon bo`ldi. Davlat moliyasi inqirozga yuz tutdi.