Birlashgan Millatlar Tashkiloti va Amerika Qo'shma Shtatlari Hukumati o'rtasida Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bosh qarorgohini joylashtirish to'g'risidagi kelishuvdagi

Куба делегацияси Нассау аэропортига (Багам ороллари) келиб тушди. Нассау шаҳридаги АҚШ божхона идоралари Куба ҳукумати томонидан берилган дипломатик паспортларнинг қонунийлигини тан олишдан бош тортди, бунга сабаб сифатида АҚШ ва Куба ўртасида дипломатик алоқалар йўқлигини билдирди. Куба делегациясининг АҚШга ташриф буюришидан мақсад БМТнинг Бош қароргоҳи йиғилишида иштирок этиши эди. Куба делегатлари паспортларида АҚШнинг Нассау шаҳридаги консуллиги томонидан берилган кириш визаси бор эди.
АҚШ божхона хизматининг ҳаракатлари қонунийми? Мазкур ҳолатда БМТга аъзо давлатларнинг вакиллари қандай иммунитет ва имтиёзлардан фойдаланадилар? Фикрингизни халқаро ҳуқуқий ҳужжатлар билан асосланг.


Birlashgan Millatlar Tashkiloti va Amerika Qo'shma Shtatlari Hukumati o'rtasida Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bosh qarorgohini joylashtirish to'g'risidagi kelishuvdagi
13-modda
a) Qo'shma Shtatlarda chet elliklarning mamlakatga kirishiga oid amaldagi qonunlar va qoidalar 11-bo'limda ko'rsatilgan imtiyozlarni buzadigan tarzda qo'llanilmasligi kerak. Ushbu bo'limda ko'rsatilgan shaxslar uchun vizalar talab qilinganda, ushbu vizalar bepul va imkon qadar tezroq berilishi kerak.
11-modda
Amerika Qo'shma Shtatlarining federal, shtat va mahalliy ma'muriyatlari Bosh qarorgoh hududiga yoki undan qaytishga quyidagi hollarda xalaqit bermasligi kerak:
1. Birlashgan Millatlar Tashkiloti a'zolari yoki Konstitutsiyaning 57-moddasi 2-bandida belgilangan ixtisoslashtirilgan idoralarning vakillari yoki mansabdor shaxslari yoki ushbu vakillar yoki mansabdor shaxslarning oilalari,

Номаълум шахслар Дамашқдаги (Сурия) АҚШ элчихонасига ҳужум уюштирди. Тўрт киши машинада дипломатик ваколатхона томон йўл олди ва бино ичига киришга ҳаракат қилиб, бино қўриқчиларига қарата ўт очишди. Натижада Суриялик қўриқчилардан бири ҳалок бўлди, яна бири яраланди. Воқеа жойига етиб келган хавфсизлик кучлари ҳужумчиларни йўқ қилди. Америка дипломатик миссияси ходимларидан ҳеч ким жабрланмади, отишма пайтида воқеа жойига яқин жойлашган Хитой элчихонасининг дипломати енгил жароҳат олди. У тасодифий ўқ тегиши натижасида ўқдан яраланди.

Вазиятга ҳуқуқий баҳо беринг. Фикрингизча, мазкур ҳолатда Сурия ҳукумати қандай чоралар кўриши керак?
22-modda
1. Vakillik binolari daxlsizdir. Qabul qiluvchi davlat hokimiyati vakolatxona rahbarining roziligisiz ushbu binolarga kirishi mumkin emas.
2. Qabul qiluvchi davlat missiya binolarini har qanday bosqin yoki zarardan himoya qilish va missiya tinchligiga har qanday putur yetkazish yoki uning qadr-qimmatiga tajovuz qilishning oldini olish uchun barcha tegishli choralarni ko‘rishga alohida burchlidir.
27-modda
1. Qabul qiluvchi davlat missiyaning barcha rasmiy maqsadlarda erkin muloqot qilishiga ruxsat berishi va himoya qilishi kerak. Yuboruvchi davlatning hukumati va boshqa vakolatxonalari va konsullik muassasalari bilan munosabatlarda, qayerda bo'lishidan qat'i nazar, vakolatxona barcha tegishli vositalardan, shu jumladan diplomatik kurerlar va kodlangan yoki shifrlangan jo'natmalardan foydalanishi mumkin. Biroq, missiya radio uzatgichni faqat qabul qiluvchi davlatning roziligi bilan o'rnatishi va ishlatishi mumkin.
29-modda
Diplomatik agentning shaxsi daxlsizdir. U hech qanday shaklda hibsga olinmaydi yoki hibsga olinmaydi. Qabul qiluvchi davlat unga munosib hurmat ko'rsatishi va uning shaxsi, erkinligi yoki qadr-qimmatiga har qanday tajovuzning oldini olish uchun barcha choralarni ko'rishi shart.
Ўзбекистон фуқароси Х АҚШнинг Ўзбекистондаги элчихонаси ахборот хизмати мутахассиси лавозимидан бўшатилди. Сабаб сифатида ходимнинг эгаллаб турган лавозимига малакаси етарли эмаслиги билдирилди. Фуқаро Х элчихона томонидан ноқонуний ишдан бўшатилганини даъво қилиб, Тошкент шаҳридаги тегишли судга иш жойига қайта тиклаш ва маънавий зарарни қоплаш тўғрисида ариза билан мурожаат қилди. Суд томонидан даъво аризаси қабул қилинмади.
Суднинг ҳаракати қонунийми? Фикрингизни миллий ва халқаро ҳуқуқий ҳужжатлар билан асосланг.
19-modda
2. Qabul qiluvchi davlatda vakolatxonaning diplomatik xodimi bo‘lmagan hollarda, ma’muriy va texnik xodimlarning a’zosi qabul qiluvchi davlatning roziligi bilan yuboruvchi davlat tomonidan kelishilgan kun uchun mas’ul etib tayinlanishi mumkin. -missiyaning kunlik boshqaruvi.
10-modda
1. Qabul qiluvchi davlat Tashqi ishlar vazirligi yoki unga nisbatan kelishuv mavjud bo‘lgan boshqa vazirlik xabardor qilinadi.
a) missiya a'zolarini tayinlash, ularning kelishi va yakuniy ketishi yoki missiyadagi vazifalarini tugatish;
(b) missiya a'zosining oilasiga mansub shaxsning kelishi va yakuniy ketishi va zarur hollarda, shaxs missiya a'zosining oila a'zosi bo'lishi yoki bo'lishni to'xtatishi;
c) ushbu bandning (a) kichik bandida ko‘rsatilgan shaxslar tomonidan ishga qabul qilingan xususiy uy xizmatchilarining kelishi va yakuniy ketishi va kerak bo‘lganda, ularning bunday shaxslar xizmatidan ketishi;
d) qabul qiluvchi davlatda missiya a'zolari yoki imtiyozlar va immunitetlarga ega bo'lgan uy ishchilari sifatida yashovchi shaxslarni ishga olish va ishdan bo'shatish to'g'risida.