Bitiruv malakaviy ishi mavzu: Axborotlashtirish obyektlarni ximoyalashda qo'laniladigan tarmoqlararo ekran tahlili. Bajardi: 715-20 – guruh talabasi Bo'riyev O. Ilmiy rahbar: Raximov Rustam s a m a r q a n d – 2015

Tayyor dasturiy komplekslar. MS Office standart versiyasida odatda 
lingvistik tahlil bir nechta tilda tekshiriladi, ammo hammasi ham emas. Masalan, 
inglizcha versiyada-ingliz, fransuz va ispancha, MS Office ni ruschaga 
lokalizatsiyalanganida-ruscha, ukraincha va inglizcha. Orfagrafik tekshirish 
sistemasi odatda bir vaqtni o’zida ko’plab tillarda yozilishi va tekshirilishi 
mumkin.
Microsoft korporatsiyasi mahsuloti Ruschaga a’lo darajada lokalizatsiya 
qilingan, ammo rus tili kiritilmagan. Rossiyadagi bir nechta chet el firmalari asosiy 
ofislariga tezkorlik bilan bog’lanish, kompyuterga matn protsessorining 
lokalizatsiyalanmagan versiyalarini o’rnatilganligi, birgina hujjat qismlarini yozish 
va mijozlar bilan rus tilida a’loqa qilish bo’lgan.
MS Office ning ruschaga lokalizatsiya qilingan versiyada taniqli 
mutaxassislar tomonidan ko’plab ushbu mahsulotning xatolari katta alohida 
mahsulotlarni birlashtirib to’ldirilgan:
- dasturda orfagrafik tekshirish funksiyasini realizatsiyalashtirish amalga 
oshirilmagan. Bu xususiyatlar faol professional poligraflar uchun ushbu 
ko’rsatilgan mashhur programmalar turi PageMaker, QuarkXPress va MS Excel ni 
ishlab chiqdi; 
- pedmet sohalarda to’ldirilgan lug’atlar (texnika, gumanitar va aniq fanlar, 
tibbiyot, tijorat va boshqar ); 
- har doim yangi leksik lug’atlar to’ldiriladi. MS Office XP ning 2000 
yildagi verisiyasidagi lug’atlar 1996-yildagi verisiyasidagi lug’atlardan ko’p; 
- amaliyotda har qanday matn kiritish oynasida orfagrafik tekshirish 
mumkin. Masalan, pochta va komunikatsiya (ISQ qismida) programmalarda; 
- rus tilidagi izohlovchi lug’atlar. Ushbu lug’atda qaysidir so’zni to’g’ri 
tanlab almashtirish mumkin, odatda ularni mingta so’z bilan almashtirishi mumkin; 
- rus tili gramatik ma’lumotnomasida qaysidir so’zni rus tili punktuatsiyasi 
va orfografiya qoidalari bilan kiritishni to’g’ri ko’rsatadi; 

---

9 
- foydalanuvchini qulay formatdagi lug’at bilan qo’llab-quvvatlaydi. Har gal 
lug’atlarga yangi so’zlarni qo’shishga imkon bermaydi, ularni boshqa formada 
ko’rsatadi, lug’atdagi bir nechta so’zlar barcha so’z formalarida qo’llaniladi; 
- barcha o’rnatilgan ilovalarda lug’atlardan foydalanishni orfagrafik 
tekshirish sistemalar qo’llab-quvvatlaydi. Har xil ilovalardagi yangi so’zlarda matn 
bilan ishlash, bir ilovadagi lug’atda takrorlanishi keyingi boshqa ilovada to’g’ri 
o’qiladi; 
- barcha so’z formalarida ruscha so’zlar izlanadi va almashtiriadi. Hattoki 
MS Word ning rus tiliga lokallashtirilgan versiyasida barcha formada izlash va 
o’zgartirish faqat ingliz tili uchun bajarilgan; 
- referatlarni avtomatik tashkillashtirish. Funksiya matn strukturalarini 
yaxshi yaratishga intilishda foydali. Kalit so’zlar ro’yxatining tarkibi va o’zidan 
oldingi «turgan(qo’yilgan)» matn hajmini olishi mukin. Hattoki MS Word ning rus 
tiliga lokallashtirilgan versiyasida faqat ingliz tili uchun avtoreferatlar yaratilgan; 
- boshqa tillar uchun orfagrafik tekshirish: inglizcha, ispancha, nemischa, 
ukrain va fransuzcha; 
- matnni sifatli darajada boshqarish ko’chirishni bekor qiladi. Odatiy matn 
uchun “Knijniy” yoki uzun kolonkali matn formati uchun “Gazetniy” formatni 
tanlab olish mumkin.
Ushbu kamchiliklarni har xil DT yordami bilan bartaraf etish mumkin, 
masalan, Microsoft Office 2003 Multilingual User Interface Pack, orfografik 
tekshirish sistemasi, «Orfo» va «Ruta» kabilar.