Bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi

Kerakli jihozlar. Kompyuter va Multisim 10 dasturi.
Ishninig bajarilish tartibi:

1. 
   Multisim dasturi ishga tushiriladi va yangi ishchi oyna ochiladi.
   
2. 
   Rasmda ko’satilgan kuchaytirgich sxemasi multisim dasturida yig’iladi(3.7-rasm).
   

3.7-rasm. Inverslangan bi kaskadli Okli kuchaytirgich sxemasi.

3. 
   Okning teskari kirishli sxemalari uchun amplituda chastota xususiyatlarini olinadi.
   

Opamp katalogidan OP07AH tanlab olinadi. E'tibor berish kerak, quvvat manbai 4-va 7-pinga ulangan. V3 manbaning manfiy 9V kuchlanishli qismi 4-pinga va V2 manbaning musbat 9 V qutbi pin 7ga ulangan. Kirish kuchlanishini 1 V qadam bilan -9 V dan 9 V gacha o'zgartirib natijalar olinadi.
Bu sozlaashlar orqali OK ning kirish va chiqish kuchlanishlari orasidagi teskari aloqaning qiymatlari sozlanadi. Qiymatlar sozlanganidan so’ng OK ninig ACHX si olinadi.
chiziqli rejimda va chiziqli bo'lmagan rejimlar uhun natijalar olinadi. ma'lumotlar.
kirish kuchlanishining yuqori chegarasi va uning qiymatlarini sozlash orqali

1. 
   uzatish koeffitsiyent uchun R1=10kOm bo’lganda R2ning qiymati hisoblanadi.
   

4. 
   Ikki qutbli o’zgaruvchan signal manbayi ulangan sxema yig’iladi(3.8-rasm). Ikki qutbli manba ulangand signal ikki takti ham chiqishda kuchgayib chiqadi yani musbat davr ham manfiy davr ham chiqishda bir xilda kuchayib chiqadi.
   

Bunday sxemalarning kamchiligi kirish va chiqish uchun manfiy qutbni umumiy qilib olib bo’lmaydi yanin 0 potensial hosil qiluvchi maxsus kondensatorli bo’luvchi sxemalar talab qiladi. Odam ikki qutbli OK li kuchaytirgich sxemalarni tayyorlashda ikkita doimiy tok manbayidan foydalaniladi. Bunda ikita manba bir biriga ketma-ket ulanib ularning umumiy ulanish joylariri kirish va chiqish uchun umumiy 0 kontakti vazifasini bajaradi.
Ikkin qutbli manba ulanganda Ok ning kuchaytirish koeffitsiyenti yuqoriroq bo’ladi. tok manbasi sifatida doimiy tok bilan taminlovchi bloklardan yoki doimiy tok batareyalari galvanic elementlardan foydalanish mumkin. Past chastotali kuchauytirgichlarda doimiy tok manbayi sifatida impulsli ta’minot bloklaridan foydalanmaslik kerak chunki bunda sxemalarda turli shovqinlar mavjud bo’lib bu shovqinlar chiqishdagi kuchaygan signalning sifatiga yomon tasir ko’rsatishi mumkin.

3.8-rasm. Ikki qutbli manba ulangan bir kaskadli OKli kucahytirgich sxemasi

Okga ikki qutbli manba ulanganda chiqishdagi signal xam to’g’ridan to’g’ri ikki qutbli kuchaygan signal ko’rinishida bo’ladi. Sxemaning ACHX sin olish uchun maxsus analiz bo’limidan foydalaniladi.

Inverslanmagan sxema uchun:


3.9-rasm. Bir qutbli manba ulangan OK li kuchaytirgich sxemasi.

3.9-rasmda ko’rsatilgan sxema yig’iladi. Bunday sxemada ulanganda OKning 7-kontaktiga manbaning musbat qutbi ulanadi. OK ning 4-kontakti esa yerga yani 0 potensialga ulanadi. Chiqishda ikki qutbli signal olish uchun OKning chiqishiga kondensator yoki transformator ulanadi. Bunda signalning faqat o’zgaruvchan qismi ajratib olinadi. Bunda transformator yoki kondensator elektr filtri vazifasini bajaradi.

5. 
   Kucchaytirgich sxemasining ACHXsini olish uchun quyidagi sxema yig”iladi (3.10-rasm) va AC rejimida analiz qilinadi. AC rejimmida simulyatsiya qilinganida natijalar interaktiv simulyatsiadagi kabi real vaqt rejimida emas malub bir vaqt oralig’ida simulyatsiya natijalari olinib grafik ko’rinishda chiqariladi. Bunda chastotaning har bir qiymati uchun amplitudaning qiymatlari ulanadi. ACHXni olish uchun sxemaning kirish va chiqishiga plotter ulanadi. Sxemada plotter XBP1 deb belgilangan.
   

3.10-rasm. OK li kuchaytirgichning ACHX sini olishninig elektrn sxemasi.
Sxemalarning ACHX sini olish uchun “AC Analysis” simulyatsiya menyusidan foydlaniladi(3.11-rasm).



3.11-rasm. AC Analysis menyusi.

AC Analysis menyusi bilan ishlaganda birinchi navbatta chastota parametrlari kiritiladi. OUTPUT bo’limidan kirish va chiqish qiymatlari sozlanadi. Barcha parametrlar sozlanganidan so’ng “simulate” buyrug’i tanlanadi va quyidagi grafik hosil bo’ladi(3.12-rasm).

3.12-rasm. OKli kucahytirgichnig ACHX grafigi.