Biznes boshqaruv asoslari

Tanqidiy fikrlash 
1. 
Nima uchun odamlar bozorchilar haqida past fikrda ekanligi sababini tasvirlab bering.
2. 
Nima uchun bozorchilar jamiyatda muhim rol oʻynayotganini tasvirlab bering.
3. 
Bozorchilar rioya qilishi kerak boʻlgan odob ahloq standartlarini tasvirlab bering.
Marketing va marketingning 7 ta funktsiyasini aniqlang 
Marketing strategiyasi
Marketing biznes jarayonining juda muhim va qimmatli qismidir. Marketing faoliyatlari koʻpincha 
mahsulot yoki xizmat narhining 50 % i yoki undan koʻprogʻini tashkil etadi. Kompaniya foyda 
qilish uchun marketing diqqat bilan rejalashtirilgan boʻlishi kerak. U yaxshi ishlangan va past 
narxlarda boʻlishi shart. Odatda isteʻmolchilar koʻp xizmat va mahsulotlar tanloviga ega. Agar ular 
biror bir kompaniya taklifidan qoniqmasa, oʻz talablariga javob beradigan raqobatchi 
kompaniyaga yuzlanadi. Diqqat bilan tashkil etilgan marketing istexmolchilar ehtiyojini tushunadi 
va uni qondirishga yordam beradi. Muvaffaqiyatli marni taklif etadi. Marketing bizneschilar va 
iteʻmolchilar oʻrtasida qoniqarli ayirboshlash bilan yakunlanadi. Bizneschilar isteʻmolchilar 
extiyojini qondiradigan mahsulot va xizmatlarni taklif etadi. Isteʻmolchilar ushbu mahsulot va 
servislarga pul toʻlab bizneschilarning yillik daromadi va foydasini taʻminlaydi.
Marketingni rejalashtirish
Marketingni rejalashtirish raqobatchilarga qaraganda, isteʻmolchilar ehtiyojini yaxshirok 
qondirishni koʻzlaydi. Va bu koʻproq sotuv va foyda bilan yakunlanadi. Kompaniyaning shu 
maqsadga erishish uchun marketingdan qanday foydalanishni aniqlash toʻgʻrisidagi rejasi 
marketing strategiyasi deb ataladi. Marketing strategiyasini yaratish ikki bosqichli jarayondir. 1 
bosqich, moʻljallangan bozorni aniqlash. Moʻljallangan bozor bu bir birinikiga oʻxshash istak va 
extiyojlarga ega boʻlgan xaridorlarning maxsus guruhidir. Koʻp klmpaniyalar oʻz mahsulotlarini 
istak va hohishlari butunlay turlicha boʻlgan keng auditoriyaga sotishga xarakat qiladi. Kompaniya 
uchun extiyojlarning xammasiga javob berish oson emas. Natijada koʻp odamlar kompaniya 
mahsulotlarini xoxlamay qoladi yoki ular bilan qoniqmaydi. Moʻljallangan bozorga eʻtibor 
qaratish, isteʻmolchilarning maxsus guruhlari xoxlagan maxsulot va xizmatlarni yaratishni 

---

osonlashtiradi. Marketing strategiyasining rivolantirishning bosqichi marketing miksni yaratish. 
Marketing miks bu toʻrtta bozor elementlari maxsulot, maxsulotni tarqatish, narx qoʻyish va sotish 
kabi elementlar aralashmasidir. Muvaffaqiyatli marketing miks moʻljallangan bozornirng xoxish 
va extiejlarini qondiradi. U shuningdek kompaniyani foyda bilan taʻminlaydi. Ikkinchi maqsad 
Marketing strategiyasi bosqichlarini aniqlang. Muvaffaqiyatli marketing strategiyasini yaratish. 
Koʻp biznesmenlar isteʻmolchilar nima xoxlashini bilamiz deb oʻylaydi. Ular dastavval 
mahsulotni ishlab chiqaradi keyin isteʻmolchilarga qanday sotishni rejalashtirishni boshlaydi. 
Marketingga bunday yondashuv odatda reklamaga urgʻu berish potentsial istemolchilarning 
diqqatini topish uchun harakat qilish va ularni mahsulotni sotib olishga ishontirish bilan 
yakunlanadi. Agar mahsulot xaridorlarni jalb etmasa, biznessmen narxlarni pasaytirishga majbur 
boʻladi, natijada kam foyda olinadi, yoki yoqotishlar vujudga keladi. Isteʻmolchilar ehtiyojiga 
javob beradigan xizmatlar va maxsulotlar yaratish imkoniyatini oshirish va sotuvdan foyda qilish 
uchun kompaniya marketing orientatsiyasiga moslashadi. Marketing yoʻnalishi marketing 
miksini rivojlantirishda mijozlarni extiyojlariga eʻtibor beriladi. Marketing yoʻnalishi bilan 
tadbirkorlar mijozlar xohishidan oʻzlarini bexabar deb xisoblaydilar. Ular mijozlarni va ularni 
xohishlarini bilish uchun tadqiqot qiladilar. Tadqiqot natijalari extiyojlarni qondirish uchun 
moʻljallangan marketing miksni rejalashtirishda qoʻllaniladi.Sayoxat kemalarga ega boʻlgan 
korxona kemada sayoxat qilish istagida boʻlgan odamlar haqida maʻlumot yigʻadi. Yosh bolali 
oilalar, boʻydoqlar va nafaqaxoʻrlar odatda turli xil sayoxat taassurotlar xohlashadi. Ilk bora 
sayoxat tashkillashtirayotgan korxonalar tajribali korxonalardan koʻra boshqa maʻlumotlarga 
muhtoj boʻladilar. Ovqatlar menyusi, koʻngilhushliklar, sayoxat qilish vaqtlari, va toʻlov turlari 
kabi barcha jihatlar ahamiyatli mijozlarni chaqirish uchun rejalashtirish zarur boʻladi.Korxona 
avval imkoniyatli mijozlarni xamda xohish ehtiyojlarni oʻxshash va farqli tomonlarini oʻrganadi. 
Soʻng sayoxat uyushtirish uchun eng maʻqul va foydali boʻlgan maqsad bozorini tanlaydi. 
Korxona maqsad bozori haqida toʻplangan maʻlumotlardan foydalanib marketing miksni 
rivojlantiradi. Tayyor mahsulot maroqli va xordiqli sayohat boʻladi. Sayoxat chogʻida kema 
ustidagi qiziqarli mashgʻulotlar va qirgʻoq boʻyidagi shaxarlariga ekskursiyalar boʻladi. Taqsimot
sayohatchilarga kerak boʻladigan barcha hujjatlarni, port shahriga isteʻmolchialrning yetib borishi 
va u yerdan ketishi, yuklarini olib yurishi va bu jarayonda isteʻmolchi uchun kafolatlangan 
samaralini xizmatni taʻminlaydi. Narxlash qarori moʻljallangan mijozlar byudjetiga mos keluvchi 
tulovdagi sayoxatlarni taklif etadi. Reklama mijozlar qiziqishini uygʻotadigan va ularni kema 
sayoxatini taʻtil uchun eng yaxshi tanlash ekaniga ishontiradigan maʻlumotlarni taqdim etadi. 
Sayyohlik kompaniyasi moʻljallangan isteʻmolchilar kutgan va ularning maxsus ehtiyojlariga 
javob beradigan har bir marketing miks qarorlarini qabul qiladi. Qarorlar kruiz turli guruhdagi 
isteʻmolchilarga rejalashtirilgan boʻlsa turlicha boʻladi.
Marketing strategiyasini rivojlantirishning 2 bosqichi qaysilar?