Biznes boshqaruv asoslari

Xalqlar o’rtasidagi savdo-sotiq 
Ko’plab biznes faoliyatlari o’zining mamlakat chegaralari ichida amalga oshiriladi. Mamlakat 
ichidagi biznes o’sha hududdagi mahsulotlar ishlab chiqarish, sotish va sotib olish hamda 
xizmatlardir. Xalqaro biznes milliy chegaralardan tashqaridagi savdo-sotiq va xizmatlarni 
anglatadi. Xalqaro biznes ko’pincha tashqi yoki jahon bozori atamalari bilan yuritiladi.Tashqi 
savdo misollarni har joydan toppish mumkin. AQSHda ko’plab tabiiy resurslar, mahoratli ishchi 
kuchi, zamonaviy ishlab chiqarish imkoniyatlari bor bo’lishiga qaramasdan, Amerika kompaniya 
va iste’molchilari ko’p narsalarga ega bo’lish maqsadida AQSH chegaralaridan tashqarida 
harakatlanishmoqda. AQSH 180 dan ortiq mamlakatlar bilan hamkorlik aloqalarini olib 
bormoqda. Avvallari iqtisodiyot milliy chegaralar doirasida nazarda tutilgan.Hozirda xalqaro 
savdo hajmi oshib borayotganligi sababli, bu chegaralarni endilikda iqtisodiyotdan 
himoyalashning umuman iloji yo’q.Mamlakatlar bir-biriga bog’liq bo’lgani kabi ularning 
iqtisodiyoti ham shunday. Iste’molchilar dunyo bo’ylab mahsulot va xizmatlardan foydalanishga 
o’rganishgan. 
Absolut ustunlik 
Turli mamlakatlarda ko’plab kompaniyalar o’rtasida ikkita – sotish va sotib olish iqtisodiy prinsipi 
tushuniladi. Qachonki mamlakat boshqa davlatlarga qaraganda kamroq narxlarda mahsulot ishlab 
chiqarsa yoki xizmat ko’rsata olsa, absolut ustunlik mavjud bo’lgan hisoblanadi.Bu mamlakatdagi 
tabiiy boyliklar yoki xomashyolarning ko’pligi natijasida yuzaga kelishi mumkin. Masalan, ba’zi 
janubiy Amerika mamlakatlarida kofe yetishtirishda va arab mamlakatlarida yoqilg’I ishlab 
chiqarishda absolut ustunlik mavjud. 
Nisbatan ustunlik 
Biror mamlakatda nisabatan ustunlik boshqa bir hududga nisbatan bo’lishi mumkin.Agar shunday 
bo’lsa, u o’z iqtisodiy boyligini qanday maksimallashtirishi bo’yicha qaror qabul qilishi 
shart.Mamlakatni boshqalariga qaraganda ham computer ham kiyim-kechaklar ishlab chiqarishga 
imkoniyati yaxshiroq bo’lishi mumkin.Komputerlar uchun jahon bozori kiyim-kechaklarnikiga 
qaraganda kuchliroq bo’lishi mumkin. Bu shuni anglatadiki, mamlakat uchun komputerlar ishlab 
chiqargan yaxshiroq, ammo kiyim-kechaklarni boshqa mamlakatlardan sotib olishga to’g’ri 
kelgan bo’lar edi. Nisbiy ustunlik biror-bir ko’proq samaraliroq bo’lgan xizmat yoki mahsulot 
ishlab chiqarishga ixtisoslashgan istalgan mamlakatdagi vaziyat hisoblanadi.