Biznes reja va uni tuzish tartibi

Biznes rejani tuzishdan maqsad
Reja korxona faoliyatining boshqarishning asosiy vositasi hisoblanadi. Rejalashtirish deyilganda, .adbirkorlik faoliyati maqsadini aniqlash, mahsulotlarga bo'lgan bozor talabini o'rganish asosida ishlab chiqarish topshiriqlarini belgilash, topshiriqlar bajarilishini ta'minlash va bajarilishini nazorat qilib borish jarayoni tushuniladi.
Rejalardan bosliqaruvning barcha usullarida keng foydalaniladi. Shuning uchun bugungi kunda mulk shaklidan qat'iy nazar tadbirkorlikning barcha subyektlaridan biznes-rejalar tuzish shartdir. Rcjalarni texnik iqtisodiy jihatdan asoslashda ko'rsatkichlar tizimidan foydalaniladi ilo'rsaikich — bu topshiriqning ifodalanish shakli. Ko'rsatkichlar tiziini esa lcoVsatkishla ming muzmun mohiyi li va ifouJanishi inajmuyidir.
Ko'ibuikiclili.r ilJuniga quyidagi talablar qo'yiladi: oii a.chidan, ma'lum bir maqsad va adresga qaratilganlik.
Ikkinchidan, barcha subyektlar uchun umumiylik.
Ko'rsatkichlar sistemasiga quyidagilar kiradi:

1. 
   Natura va qiymat.
   
2. 
   Absolyut va nisbiy.
   
3. 
   Miqdor va sifet.
   

2. 
   Tasdkjangaa !.!:;ob-kilob.
   

Kaiu.a коЧ icl.lar topshiriqlarni natura o'lchov birliklarida ifodaksiadi. Ulaiga touu.i, new^-, kg va
fKi'.^ZO.
Qiymat ko'rsatkichlarga pul shaklda ifodalanadigan topshiriqlar kiradi. Ularga misol qilib, tovar mahsuloti hajmi, realizatsiya qilingan mahsulot, sof noimativ mahsuiotlami keltirish mumkin. Absolyut ko'rsatkichlar ishlab chiqarishning tashqi tomonini ifodalaydi.
Nisbiy ko'rsatkichlar absolyut ko'rsatkichlarni taqqoslash orqali aniqlanadi. Ularga misol qilib a lush foizlarni keltiramiz.
Miqdor ko'rsatkichlar ishlab chiqarishning ekstensiv tomonini ifodalaydi. Ishchilar soni, _'Osiy fondlar qiymati misol bo'la oladi.
Sifat ko'rsatkichlar ishlab chiqarishning intensiv tomonini ifodalaydi. Ularga mclmat unumdorligi nishi, fond qaytimi kabi ko'rsaikichlarni misol qilib keltirish mumkin.
! asdiqlangan ko'rsatkichlar yuqori davlat organlari toxnonidanberiladi, ЬфгШьЫ “^-jbur ’anadi. !,1a.,.i!an, yalpi paxta hosili. Ilisob-kitob ko'rsatkichlaridaii tasdicilangtm :asi.da foydalaniladi. Ularga ekin maydoni, hosildorlik, ishlab chiqarish quv>ai:, q*./va.v.an .’.ilauishni misol qilib keltirish mumkin.
’ rxona rivojlanishi lejasi quyidagi bo'limlardan iboiat bo'iadi:
Mahsulot ishlab chiqarish rejasi.
1 Tan-texnika taraqqiyoti rejasi.
Ishlab chiqarish samaradorligi ortish rejasi.

• 
  Kapital qurilish va kapital mablag'lar rejasi.
  

2. 
   M xidiv-texnika ta'minoti rejasi.
   

^{1 f} ehnat va kadrlar rejasi.

7. 
   Ishlab chiqarish xarajatlari va mahsulot sotish rejasi
   

S. Moliya rejasi.
'■). KoiXoua jamousi ijtimoiy taraqqiyoti rejasi.
iw. Aiioi-inuhiti.i iiu.hoii.za qilish va tabiiy manbalardan samarali foydalanish iej-usi.
Mahsulot isiilab chiqarish rejasi bo'limida ayrim turdagi mahsulotlar ishlab chiqarish bo'yicha topshiriqlar (qiymat va natura ko'rinishida) belgilanadi. Mahsulot sifati va raqobatbar-doshligi ortishi shular juinlasidandir.
Fan-texnika taraqqiyoti rejasi korxona rejasining asosiy qismi hisoblanadi. Uning bosh ahamiyati FIT jadvallashtirish, ishlab chiqarishga ilmiy 'izlanishlarni joriy etish, yangi turdagi mahsulotlar ishlab chiqarish, ishlab chiqarish jarayonini kompleks mexanizatsiyalash hamda avtomatlashtirish va boshqalardan iborat. Ko'rsatkichlari yangi turdagi mahsulotlar ishlab chiqarish, mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish darajasi, xodimlar soni qisqarishi vahokazo.
Ishlab chiqarish samaradorligi ortishi rejasi ko'rsaktkichiga tovar mahsulotini o'sish darajasi, amumiy rentabellik, barcha manbalardan oqilona foydalanish va bosliqalar kiradi.
Kapital qurilish va kapital mablag'lar rejasining asosiy ko'rsatkichlari, asosiy ibi'.iiar va khu.b c'uiqi.i ish quvvathii joriy etish, quvvat o'sishi barcha texnik-iqtisodiy tadbirlar hiscbiga .. Lwhazo. Moliya rejarida sliaxsiy aylanma mablag'larga bo'lgan ehtiyoj, aylanma mablag'lai aylanishiai J.alashiirisf , fondlardan foydalanish va foyda topshiriqlari belgilanadi.
Korxona rivojlantirish rejasining barcha bosqichlari bir-biri bilan uzviy bog'liqdir.