Biznesni boshqarish va tabiiy fanlar

SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI SAMDU URGUT FILIALI

“BIZNESNI BOSHQARISH VA TABIIY FANLAR” FAKULTETI
“BUXGALTERIYA HISOBI VA AUDIT”YO’NALISHI
TALABASI ASATILLAYEVA MOIDANING
IQTISDODIYOTDA AXBOROT KOMPLEKSLARI VA
TEXNALOGIYALARI FANIDAN
2-Laboratoriya ishi



2- Laboratoriya ishi
Mavzu: Turli sanoq tizimlarida amallar bajarish.
1-topshiriq
Sanoq sistemalarini jadval ko’rinishida ifodalang.
2-topshiriq
Bir sanoq sitemasidan boshqasiga o’tish yo’llarini ko’rsating.
3-topshiriq
1BA₁₆+745₈+101110₂-555₆ natijani 10lik sanoq sistemasida ifodalang.
1-topshiriq

№	Sistema turlari:
1	4lik	0	1	2	3	10	11	12	13	20
2.	5lik	0	1	2	3	4	10	11	12	13
3.	6lik	0	1	2	3	4	5	10	11	12
4.	7lik	0	1	2	3	4	5	6	10	11
5.	8lik	0	1	2	3	4	5	6	7	10

2- topshiriq
Turli asosli sanoq sistemalaridagi sonlarni 10 asosli sanoq sistemasiga o’tkazish uchun sonlarni
mazkur sanoq sistemasi asosining darajalari bo’yicha yoyish formulasi:

N=akq^k+ak-1q^k-1+ak-2+... a1q^1+a0q^0+a-1q^-1+a-2q^-2+....

bu yerda:
a_k,a_k-1,a_k-2 ,a₁,a₀  sonning butun qismi yotilmasi koeffitsiyentlari;
a_-1,a_-2....,a_-k  sonning kasr qismi yotilmasi koeffitsiyentlari;
q  sanoq sistemasi asosi;
Shu formula asosida misol yechib ko’ramiz. Masalan:
Ikkilik sanoq sistemasidagi 111, 101 sonini o’nlik sanoq sistemasiga o’tkazish kerak.

Yechish:
Demak, q=2 ga

111,101=2²+2¹+2⁰+2^-1+2^-3 =4+2+1+1/2+1/8=7+5/8=7,625₁₀
Javob: 7,625₁₀
3- topshiriq
1BA₁₆ = 1* 16²+B*16²+A*16⁰ = 256+126+10 = 392₁₀
745₈ = 7* 8²+4* 8¹+5* 8⁰=448+32+5=485₁₀
101110₂ = 1+2⁵+0*2⁴+1*2³+1*2²+1*2¹+0*2⁰=32+0+8+4+2+0 = 46₁₀
555₆ = 5*6²+5*6¹+5*6⁰ = 180+30+5 = 215₁₀
1BA₁₆+745₈+101110₂-555₆ = 392₁₀ + 485₁₀ + 46₁₀ - 215₁₀ = 708₁₀
Javob: 708₁₀