Blokcheyn texnologiyasining ishlash printsipi va qo’llanilishi raximberdiyev Quvonchbek Baxtiyorovich

Bloklarni qayta jo’natish usuli. Bu jarayonda, yovuz niyatli abonent keying bloklarni qayta jo’natish orqali foydalanuvchilarni aldashga urinishi mumkin. Lekin, ishonchli maynerning kalitlarni hisoblash va bloklarni yaratishdagi tezligi, yovuz niyatli maynerning kalit va suniy bloklarni yaratish tezligi bilan tengligini hisobga olsak, bu usulni amalga oshirish mumkin emas ya’ni yovuz niyatli mayner, tizim mayneri yaratgan blok sarlavhasidagi kalitlarni hisoblamasdan oldin uning kalitlaridan foydalanib suniy bloklar yarata olmaydi. Shundan bu suslni amalga oshirish abonentiga ijobiy natija olib kelmaydi.
Suniy yozuvlar kiritish. Bu jarayonda yovuz niyatli abonenti bloklarning maydonlariga yolg’on yozuvlarni kiritshga harakat qilishi mumkin. Bloklarga suniy yozuvlarni kiritish jarayoni quyidagicha amalga oshiriladi 12 – rasm.
12 – rasm

12 – rasm. Bloklarga suniy yozuvlarni kiritish sxemasi
Bu jarayon kalitlarga bog’liq turda bajarilmaydi. Shundan, yozuvlar joylashgan blokning korpusini o’zgartirish jarayonida, umumiy blokning kaliti o’zgaradi. Lekin, undan keyingi blokning kaliti o’zgarishsiz qoladi.bundan har qanday foydalanuvchi o’ziga yuborilgan blok haqiyqiy yoki suniy ekanligini osongina tekshirishi mumkin[5].
Endi, Blokcheyn bloklari maydonalariga kiritiluvchi yozuvlarni qaraymiz. Yuqoridagi keltirilgan ma’lumotlar asosida shunday xulosaga kelish lozimki, blokcheyn texnologiyasida suniy yozuvlar va bloklarni shakllantirgan holda foydalanish mumkin emas. Chunki foydalanuvchilar kalitlarni tekshirgan holda bloklarni qabul qiladilar. Lekin, abonenti suniy bloklarini qabul qilishlari uchun, pul mablag’lari o’tkazilganligi haqidagi yo’lg’on xabarni uzatishi mumkin. Bunda foydalanuvchilar bu xabarni haqiyqiy deb hisoblagan holda blokni qabul qilsalar suniy blok haqiyqiy blokka aylanadi aks holda suniy blokligicha qolaveradi. abonenti bu amalni qanchalik bajara olishini aniqlashda bloklarning yozuvlar korpusini o’rganish zarurli va yetarli. Blokcheyn bloklaridagi yozuvlar korpusi maydonlari quyidagicha 13-rasmda keltirilgan.
13-rasm