bob. Investitsiyalar va ularning ahamiyati Investitsiyalar tushunchasi va turlari


Sanoat salohiyati: baholash va prognoz. O’zbekiston iqtisodiyotining iqtisodiy inqirozdan chiqish yo'llari


Download 27.4 Kb.
bet3/4
Sana20.06.2023
Hajmi27.4 Kb.
#1635175
1   2   3   4
Bog'liq
Mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishda investitsiya faoliyatining mikro va makro iqtisodiy ahamiyati

2.2 Sanoat salohiyati: baholash va prognoz. O’zbekiston iqtisodiyotining iqtisodiy inqirozdan chiqish yo'llari
O’zbekiston sanoati iqtisodiyotning bir tarmog'i sifatida elektr va yoqilg'i sanoati, qora va rangli metallurgiya, kimyo va neft-kimyo sanoati, mashinasozlik va metallga ishlov berish, engil va oziq-ovqat sanoati, qurilish materiallari sanoati, shuningdek o'rmon, yog'ochni qayta ishlash va pulpa va qog'oz. Sanoatda 150 mingdan ortiq korxona va tashkilotlar faoliyat ko'rsatmoqda, sanoat va ishlab chiqarish xodimlari soni 13 millionga yaqinlashmoqda. O’zbekistonning tabiiy kapitali sezilarli darajada aniq sanoatni baholashda hisobga olinadi.
2014 yilgacha bo'lgan davrda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish prognozi va prognoz parametrlarini ishlab chiqish neftning yagona narxlari gipotezasiga asoslangan ikkita asosiy variant 1 va 2 bo'yicha amalga oshirildi.
1-variant (inertial) uglevodorodlar eksporti hajmini barqarorlashtirish sharoitida O’zbekiston iqtisodiyotining rivojlanishini aks ettiradi, shu bilan birga mahalliy mahsulotlarning narx raqobatbardoshligi doimiy ravishda yomonlashadi va uning import qilinadigan mahsulotlariga almashtiriladi. Ushbu variant sharoitida YaIMning o'sish sur'ati 2009 yildagi 6,6 foizdan 2013-2014 yillarda 4,8-5,0 foizgacha pasaymoqda.
2-variant (o'rtacha optimistik) iqtisodiy o'sishni tezlashtirish bo'yicha kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirish orqali O’zbekiston biznesining raqobatbardoshligini nisbatan yaxshilashga va tarkibiy o'zgarishlarni faollashtirishga qaratilgan. Birinchi versiyada bo'lgani kabi, jahon energiya bozorlaridagi kon'yunktura bilan yalpi ichki mahsulotning o'sish sur'ati 2015-2016 yillarda 5,8-6,0 foizni tashkil etadi.
2015-2016 yillarda sanoatning rivojlanishini belgilovchi shartlar va omillarni hisobga olgan holda sanoat ishlab chiqarishining yillik o'sish sur'ati quyidagicha bo'ladi:
- prognozning birinchi variantiga ko'ra-2,8-2,9 foiz;
- ikkinchi variant bo 'yicha iqtisodiyotning o' sishini jadallashtirish va diversifikatsiyalashga qaratilgan qo ' shimcha chora - tadbirlarni hisobga olgan holda-4,2-4,7 foiz. Sanoat ishlab chiqarish hajmi 2015 yilda 2014 yilga nisbatan 13,9-19,4 foizga oshadi.
Xom ashyo va materiallar va yoqilg'i-energetika resurslarini ishlab chiqarish bilan taqqoslaganda ishlab chiqarish sanoatining jadal o'sishi tendentsiyasi saqlanib qoladi.
Iste'molchilar talabiga yo'naltirilgan iqtisodiyot tarmoqlari jadal rivojlanmoqda. Yuqori o'sish sur'atlari quyidagilarni namoyish etadi: oziq-ovqat ishlab chiqarish (123,9%); to'qimachilik va tikuvchilik ishlab chiqarish (134,1%); nashriyot va matbaa faoliyati (121,8 foiz). http://3ys.ru/makroekonomika/investitsionnyj-spros-i-faktory-ego-opredelyayushchie.html
Mashinasozlik ishlab chiqarishining o'sish sur'ati yuqori darajada saqlanib qoladi. Prognozning ikkinchi variantiga ko'ra, elektr jihozlari ishlab chiqarish (128,6%), mashina va uskunalar ishlab chiqarish (119,1 foiz) eng yuqori sur'atlarda rivojlanadi.
O’zbekiston chet eldan investorlarni qanday jalb qilishi mumkin?
- boy tabiiy resurslar
- muhim ichki bozor
- arzon ishchi kuchi
- tez o'qitiladigan va yuqori malakali kadrlar
- super foyda olish uchun tezkor imkoniyat
Barcha imkoniyatlardan to'g'ri foydalangan holda, O’zbekiston Respublikasi dunyo mamlakatlari orasida etakchi o'rinni egallashga qodir. Davlatning rasmiy siyosati to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalarni qo'llab-quvvatlashni o'z ichiga oladi.
Xorijiy kompaniyalar bilan muvaffaqiyatli hamkorlik qilish yo'llari va choralari: "zamonaviy iqtisodiyot muammolari" jurnali
- hokimiyat tuzilmalari o'rtasida milliy kelishuvga erishish
- madaniyatli bozorni yaratish
- korrupsiyaga qarshi kurashni radikallashtirish
- qonun hujjatlari bazasini qayta ko ' rib chiqish
- ishlab chiqarishni rag'batlantirish
- inflyatsiya va ish haqining kechikishiga qarshi kurash
- depozitlar va depozitlar bo'yicha foiz stavkalarini oshirish
Hukumat chet eldan sarmoyalarni jalb qilish uchun bor kuchi bilan harakat qilishi kerak, faqat shu tarzda xorijiy kompaniyalar O’zbekiston firmalari bilan muvaffaqiyatli hamkorlik qilishlari va ularni jahon bozoriga olib chiqishlari mumkin.

Xulosa
Investitsiyalar-ishlab chiqarishni kengaytirish, mahsulot sifatini oshirish va raqobatbardoshligini oshirish uchun sarflanadigan turli sohalardagi korxonalarga uzoq muddatli kapital qo'yilmalar.
Foydalanish xususiyatiga ko'ra investitsiyalar yalpi va sofga, milliy mahsulotga ta'siriga ko'ra avtonom va hosilalarga (induktsiya qilingan) bo'linadi.Avtonom investitsiyalar yalpi ichki mahsulot dinamikasiga bog'liq bo'lmagan investitsiyalar deb ataladi, aksincha uning o'sishiga ta'sir qiladi. Olingan (induktsiya qilingan) investitsiyalar yalpi ichki mahsulot o'sishining bevosita natijasidir.
Qiymati to'g'ridan-to'g'ri va to'g'ridan-to'g'ri YaMM va nd hajmi va dinamikasi bilan belgilanadigan jamg'armalardan farqli o'laroq, investitsiyalar faqat eng umumiy shaklda daromadga bog'liq. Ko'p jihatdan, ular turli xil kon'yunktura omillari ta'sirida bo'lib, ularni yalpi talabning eng beqaror qismiga aylantiradi
Barqaror passiv daromad olishni ta'minlash ko'pchilikning orzuidir. Bo'sh pulni nafaqat qadrsizlanishdan saqlab qolish, balki uni investitsiyalashdan maksimal foyda olish uchun siz moliya bozoridagi o'zgarishlar va tendentsiyalarni faol ravishda kuzatib borishingiz kerak.


Download 27.4 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling