Bob: Milliy iqtisodiyotning rivojlantirishda investitsiyalarning ahamiyati
Koreya Respublikasida tashqi va ichki investitsiyalarning sanoatni
Download 1.14 Mb. Pdf ko'rish
|
koreya respublikasining investitsion siyosati xususiyati va investitsion faoliyatining zamonaviy holati tahlili
- Bu sahifa navigatsiya:
- 2.4.1. Jadval 2010-yi lda Koreya Respublikasidan tarmoqlar bo’yicha bo’lgan to’g’ridan- to’g’ri investitisiyalarning miqdori
- Jami: 32 903 012 23 092 787 100,0%
- 2.4.2. Jadval 41 Koreya Respublikasining chet eldagi ma’lum qilingan investitsiyalarini
- 2.4.3. Jadval Koreyaning chet eldagi to’g’ridan investitsiyalarining mintaqalar bo’yicha taqsimlanishi, milliard AQSH dollari 1
- 2.4.5. Jadval 2010-yilda Koreya Respublikasiga kiritilgan tarmoqlar bo’yicha to’g’ridan- to’g’ri investitisiyalarning miqdori.
- Iqtisodiyot tarmog’i Investitsiyalar miqdori Investitsiya qilingan Loyihalar miqdori
- Jami: 13 070 195 3 107
- III-Bob : Koreya va O’zbekiston Respublikasi investitsion hamkorligi va uning istiqbollari
|
2.3. Koreya Respublikasida tashqi va ichki investitsiyalarning sanoatni rivojlantirishdagi o’rni. Koreya Respublikasi Eksport-import banki (The Export-Import Bank of Korea – Korea Eximbank) ma’lumotlari bo’yicha 2010-yil yakunlariga ko’ra Koreya Respublikasidan xorijga yo’naltirilgan to’g’ridan-to’g’ri investitsiyalar miqdori 23,1 milliard AQSh dollarini tashkil qildi ). 2010-yil oxiriga kelib Koreya Respublikasidan yig’ilgan to’g’ridan-to’gri investitsiyalarning umumiy miqdori 165,7 milliard AQSh dollarni tashkil qildi (178 627 loyiha).
1. Qishloq, o’rmon xo’jaligi va baliqchilik 144330
116656 0,5%
2. Konlarga ishlov berish va foydali qazilmalarni qazib olish 9955005
7171705 31,1%
3. Ishlab chiqarish 8610208 6526595
28,3% 1
40 4. Elektr energiyasi, gaz, bug’ va suvni ishlab chiqarish va taqsimlash 451815 309587
1,3% 5. Chiqindilarni yo’q qilish va ularni qayta ishlash 9195
5279 0,0%
6. Qurilish
321138 269930
1,2% 7. Ulgurji va chakana savdo 1546325 1151298
5,0% 8. Yuk tashish 841304 530220
2,3% 9. Axborot va aloqa 495802 443907
1,9% 10. Ko’chmas mulk va ijara 2254674 1513148
6,6% 11. Bank, investitsiya, moliya va sug’urta faoliyati 5 878394
3193830 13,8%
12. Ta’lim 25420
18248 0,1%
13. Ilmiy-tadqiqot va tajriba- konstruktorlik ishlari 1678959
1437696 6,2%
14. O’yin-kulgi sohasi 322028
123509 0,5%
15. Boshqa tarmoqlar 368415
281179 1,2%
Jami: 32 903 012 23 092 787 100,0% 2010 yilda Koreya Respublikasining chet eldagi investitsiyalari hajmi 7,4% o’sib 21,8 milliard AQSH dollarini tashkil qildi. Chet el investitsiyalari tarkibida Koreya yirik kompaniyalarining ulushi 69,1%, o’rta va kichik korxonalari ulushi 26,1%, jismoniy shaxslarning ulishi 4,6%ni tashkil etdi.
41 Koreya Respublikasining chet eldagi ma’lum qilingan investitsiyalarini tashkilot turi bo’yicha taqsimlanishi, milliard AQSH dollari 1 2006
2007 2008
2009 2010
2010/2009, % Yirik
kompaniyalar 4,30
4,38 6,3
13,5 15,1
11,9 O’rta va kichik korxonalar 3,09
3,77 3,5
5,6 5,7
1,8 Jismoniy
shaxslar 0,67
0,89 0,9
1,2 1,0
16,6 2009 yilda koreys investitsiyalarining eng yirik qabul qiluvchilari AQSH (4,94 milliard doll.), Xitoy (3,83 milliard doll.), Gongkong (2,49 milliard doll.), V’etnam (1,35 milliard doll.), Gollandiya (649,3 million doll.), Avstraliya (579,2 million doll.), Indoneziya (535,7 million doll.), Singapur (522,6 million doll.) bo’lgan.
1980 yildan 2010 yilgacha bo’lgan Koreya Respublikasining tashqi investitsiyalari hajmi 142,1 milliard AQSH dollarini tashkil qiladi. Ularni mintaqalar bo’yicha quyidagi ko’rinishda taqsimlash mumkin: Osiyoga 66,54 milliard AQSH dollari – chunki, bu mintaqada Koreya Respublikasining yirik moliyaviy hamkorlari sanaladigan Xitoy Xalq Respublikasi, Yaponiya, Gongkong bo’lib, shuningdek, asosan tabiiy resurslardan foidalangan holda ishlab chiqarish sohasi bo’yicha Markaziy Osiyo mamlakatlari bilan moliyaviy hamkorligi asosiy o’rin tutadi. Yaqin Sharqqa 21,6 milliard, Shimoliy Amerikaga 37,28 milliard, Yevropaga 20,28 milliard, Markaziy va Janubiy Amerikaga 10,12 milliard, Afrika va Okeaniyaga 5,28 milliard AQSH dollari miqdorida to’g’ri keladi. Bu yerda ham sohalar bo’yicha taqsimlanishini ko’radigan bo’lsak, Koreyaning to’g’ridan to’g’ri 1
42 investitsiyalari, asosan, ishlab chiqarish, ulgurji va chakana savdo, qazib chiqarish, moliya, ko’chmas mulk va hizmat ko’rsatish sohasiga to’g’ri keladi.
2007
2008 2009
1980-2010 Loyihala
r Miqdor
Loyihala r Miqdor Loyihala r Miqdor Loyihala r Miqdor Osiyo 3.472 6,1 15.706 10,73 14.102 10,92 107.818 67,55 Yaqin Sharq
34 0,4
181 0,15
234 0,18 1.646 21,6 Shimoliy Amerika
1.334 2,1 3.008 3,55 2.851 5,11 24.347 37,28 Yevropa 166
1,2 762
1,20 948
3,00 5.548 10,12 Markaziy
va Janubiy Amerika
60 0,5
382 3,97
365 1,62 3.677 20,28 Afrika va Okeaniya
119 0,4
573 0,75
643 1,02 5.455 5,28 1
43 JAMI 5.185 10,7 20.692 20,35 19.143 21,68 148.491 142,1 2.4.4. Jadval Koreya Respublikasining iqtisodiyot tarmoqlari bo’yicha chet eldagi to’g’ridan to’g’ri investitsiyalari, million dollar 1 2007
2008 2009
1968-2010 Qishloq ho’jaligi va baliqchilik 42,9
102,32 84,3
751,0 Qazib olish sanoati 1426,9 2000,39
3490,8 10745,6
Ishlab chiqarish 5067,2
7160,19 6864,5
53441,9 Qurilish
675,7 887,02
855,2 3374,9
Ulgurji va chakana savdo
1286,7 2461,39
3633,2 19004,1
Transpor va logistika 197,1 382,48
523,5 1447,8
Telekomunikatsiya 207,4
137,49 598,6
3344,6 Moliya va sug’urtalash 1,4
1033,06 1619,4
7855,1 Restoran va mehmonxona 208,5
314,17 350,7
2371,7 1
44 biznesi
Ko’chmas mulk 521,3
1678,58 1646,1
6918,4 Hizmat ko’rsatish sohasi 1096,1
3400,32 1779,3
6941,4 Boshqa sohalar 0,0 794,27
409,9 2412,5
JAMI 10731,1
20351,73 21855,5
118609,2 So’ngi ikki yildan beri Koreya Respublikasi V’etnam iqtisodiyotining yirik investori hisoblanadi. 2011 yilga qadar Koreya Respublikasi V’etnamga 1 milliard AQSH dollari miqdorida iqtisodiy yordam ko’rsatdi. Hozirgida Koreyaning qurilish korxonalari V’etnamda 70ga yaqin loyihalarni amalga oshirishmoqda va ularning umumiy qiymati 14 milliard AQSH dollari tashkil etadi. Buga 2008 yilda Koreya hukumati tomonidan qurilish kompaniyalarni qo’llab quvvatlash fondining tashkil etilishi sabab bo’ldi. Ushbu fond hajmi 1,9 milliard AQSH dollarini tashkil etib, u koreys qurilish korxonalarining chet eldagi loyihalarni qo’lga kiritishlariga yordam berishdan iboratdir. Koreya Respublikasi innovatsion iqtisodiyoti vazirligi (Ministry of
Respublikasiga kiritilgan to’g’ridan-to’g’ri investitisiyalar miqdori 13,0 milliard AQSh dollarini tashkil qildi (5-jadval). 2010-yil yakuniga ko’ra Koreya Respublikasi iqtisodiyotida yig’ilgan to’g’ridan-to’g’ri investitisiyalarning umumiy miqdori – 173,6 milliard AQSh dollari (49 671 loyiha).
1 Koreya Respublikasi innovatsion iqtisodiyoti vazirligi, 2011-yil mart 45 Iqtisodiyot tarmog’i Investitsiyalar miqdori Investitsiya qilingan Loyihalar miqdori 1. Qishloq, o’rmon xo’jaligi va baliqchilik 3 984 25 2.
6 657 227 613
3. Xizmat ko’rsatish sohasi 6 302 280 2 430 4.
964 599 1 347 5.
57 957 304 6.
21 387 7 7.
faoliyati 959 607 90 8.
197 003 110 9.
2 686 530 122 10.
O’yin-kulgi sohasi 110 115 44 11.
Boshqa xizmatlar 1 305 083 406 Jami: 13 070 195 3 107 Chet el investorlari 2012 yil mart oyida Janubiy Koreya obligatsiyalarini sotib olishni oshirdilar, qaysiki bu ko’rsatkich ohirgi 8 oy ichida maksimal darajaga chiqdi. Mamlakat moliyaviy boshqaruv organlarining ta’kidlashicha, bu qog’ozlarga chetdan jalb qilingan investitsiyalar hajmi tarihiy absolyut rekordga erishilgan. Shunday qilib, 2012 yil mart oyida kiritilgan investitsiyalar hajmi 1 milliard 535 million AQSH dollariga o’sib va jami 75 milliard 479 million AQSH dollarini tashkil etgan. Xitoylik investorla ham o’z haridlarini tiklagan holda, mablag’lari hajmini 131 million 599 ming AQSH dollariga etkazdi. Xitoylik investorlarning fevral oyidagi faolligi to’htab qolgan edi. O’sha jarayonda ekspertlar tomonidan
46 investitsion portfellar qayta ko’rib chiqishga berilgan. Financial Supervisory Service ma’lumotlariga qaraganda, Janubiy Koreya aktsiya bozorlarida chet el investorlarning ulushi 31% tashkil etadi va chet elliklar jami mahalliy qarzdor bozorining 7% ulushini egalari hisoblanadilar.
47 Samsung Xitoyda yangi zavod qurish uchun 7 milliard $ sarflashga tayyor. 1 Siandagi korxona NAND flesh-xotiralarini ishlab chiqaradi. Aytish joizki, aynan 1 Economist.uz – Ahborot sayti 48 XXR bugungi kunda flesh-xotiralarni sotish imkoni beruvchi va tez sur’atlarda rivojlanayotgan bozor hisoblanadi. Janubiy Koreya kompaniyasining matbuot-kotibi Ken Noning xabar berishicha, direktorlar kengashi ushbu loyihaga 2.3 milliard AQSH dollari miqdorida investitsiya ajratish uchun allaqachon qaror qabul qilganlar. O’zining manbalariga asoslangan The Korea Timesning aytishiga qaraganda, zavodning qurilish maydoni sifatida Pekin ham ko’zlangan edi, lekin Sian hokimligi investorlarga maksimal foydali sharoitlar yaratib bergan. Xitoydagi bu zavod Samsungning chet eldagi ikkinchi flesh-xotira ishlab chiqaruvchi korxonasi bo’ladi. Janubiy Koreyaning ilk korxonasi Texasda joylashgan. Unda ham mobil uskunalar, jumladan iPad uchun ham protsessorlar ishlab chiqariladi. “Planshet jangiga” qaramasdan, Samsung Apple mahsulotlari uchun ehtiyot qismlarini yetkazib berishni o’tgan yilgi 7.8 milliard AQSH dollaridan 11 milliard AQSH dollariga oshirmoqchi. Samsung flesh-xotira, chiplarni ishlab chiqaruvchi korxonalarga faollik bilan investitsiya kiritmoqda. O’tgan yili kuz faslida Koreya Respublikasida yana bir zavod ishga tushirilgan edi. Loyiha qiymati 10.6 milliard AQSH dollariga yetgan edi. Bu dunyodagi ixtisoslashgan eng katta zavod hisoblanadi. Blumberg Samsungning bu sohadagi ekspansiyasini 2015-yilga qadar flesh-xotiralarga talabning 49%ga o’sish bashorati bilan bo’glamoqda.
49 III-Bob: Koreya va O’zbekiston Respublikasi investitsion hamkorligi va uning istiqbollari 3.1. Koreya Respublikasi investitsiyalarini O’zbekistonga jalb etish yo’nalishlari 2012 yilning I-choragida Koreya Respublikasi nashr etiladigan ommabop jurnallar – “The Korea Times” va “The Korea Post” jurnallari sahifalarida O’zbekiston Respublikasi va Koreya Respublikasi o’rtasida diplomatiya munosabatlari o’rnatilganining 20 yilligiga bag’ishlangan maqola e’lon qilindi. Davlatlarimiz o’rtasidagi ikki tomonlama aloqalar rivojiga Koreya Respublikasi birinchilardan bo’lib O’zbekiston mustaqilligini e’tirof etgan kuni – 1991-yil 30-dekabrda asos solingan. Diplomatiya munosabatlari esa 1992-yil 29- yanvarda o’rnatildi. Shundan buyon ikki davlat o’rtasida faol siyosiy muloqotlar davom etib keladi. O’tgan davr ichida oliy darajadagi o’n bitta uchrashuv bo’lib o’tgani ana shu faollikning yaqqol tasdig’idir. Qisqa davr mobaynida O’zbekiston va Koreya Respublikasi siyosiy, savdo- sarmoyaviy va madaniy-gumanitar yo’nalishlardagi o’zaro manfaatli hamkorlik bo’yicha salmoqli tajriba to’planib, bu ikki mamlakat o’rtasida kelajakda ham amalga oshiriladigan uzoq muddatli loyihalar uchun mustahkam asos bo’lib xizmat qiladi. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning 2006-yil mart oyida Koreya Respublikasiga qilgan davlat tashrifi chog’ida O’zbekiston – Koreya o’rtasidagi ko’p tomonlama munosabatlarni kengaytirish va chuqurlashtirishga jiddiy turtki bergan holda ularni sifat jihatdan yangi bosqichga olib chiqqan muhim hujjat – “Koreya Respublikasi va O’zbekiston Respublikasi o’rtasidagi strategik sheriklik to’g’risidagi qo’shma deklaratsiya” imzolangan edi. 1 1
– Axborot Agentligi 50 Shuningdek, O’zbekiston Markaziy Osiyoda yadro qurolidan xoli hududni yaratish tashshabuskori sifatida Koreya yarim orolining yadrosiz maqomini qat’iy ravishda qo’llab-quvvatlaydi. Koreya Respublikasi Prezidenti Li Myon Bakning 2011-yil avgust oyida O’zbekistonga qilgan davlat tashrifi ko’p qirrali aloqalarni yanada rivojlantirish jarayonida muhim bosqich bo’lib, mamlakatlar o’rtasidagi strategik sheriklikni yangi amaliy mazmun bilan boyitgani ham alohida qayd etish mumkin. Tashrif advomida savdo-iqtisodiy, investitsion va energetika sohalaridagi hamkorlikni yanada rivojlantirishga asos bo’ladigan muhim hujjatlar imzolandi. Erishilgan bitimlar ichida Surgil koni negizida polietilen va polipropilen ishlab chiqarish bo’yicha Ustyurt gaz-kimyo majuasini qurish loyihasi alohida e’tiborga molikdir. Ma’lumki, 1995-yildan buyon ikki davlat tashqi ishlar vazirliklari o’rtasida muntazam siyosiy maslahatlashuvlar o’tkazib kelinadi. Ularning so’nggisi 2011- yilning may oyida Toshkentda bo’lib o’tdi. Ushbu tadbirlar o’zaro ishonch asosida ikki tomonlama munosabatlarning barcha qirralarini muhokama etish, o’zaro manfaat kasb etadigan dolzarb mintaqaviy va xalqaro masalalar yuzasidan fikr almashinish imkoni bermoqda. Savdo-iqtisodiy va sarmoyaviy hamkorlik kengayishining barqarorlik tamoyilini, shuningdek, mamlakatlarimiz o’rtasidagi ikki tomonlama savdo-sotiq hajmining tobora o’sib borayotganini qayd etgan holda, bu boradagi ko’rsatkich 2010-yilda 1,6 milliard AQSh dollaridan ziyodni tashkil etganini ta’kidlash mumkin. O’zbekiston Respublikasi bilan Koreya Respublikasi hukumatlari o’rtasida 2008 yil 12 mayda imzolangan 2008-2011 yillarda Iqtisodiy rivojlanish va hamkorlik jamg’armasining (EDCF) imtiyozli kreditlarlarini taqdim etish to’g’risidagi bitimga o’zgartirish kiritish to’g’risidagi bitim, muqobil energiya manbalari va energiya tejash texnologiyalarini rivojlantirish sohasida hamkorlik to’g’risida bitim, Surg’il koni negizida Ustyurt gaz-kimyo majmuini qurish va
51 konni o’zlashtirish loyihasini amalga oshirish bo’yicha sarrnoyaviy bitim imzolandi. Koreya Respublikasi kichik va o’rta biznes federatsiyasi delegatsiyasi safida “Posco Architects & Consultants”, “SN Engineering” (qurilish), “MooDAEWoong” (mashinasozlik), “Searim” (yog’-moy), “Samae Leather” (ko’nchilik), “Xana International” (to’qimachilik), “Komodo” (sayyohlik), “Inchang” (tibbiy uskunalar), “Munsong Grafik”, “Mungyo” (matbaachilik), “Nolbu” (oziq-ovqat mahsulotlari) kabi ko’plab yetakchi kompaniya rahbarlari ham bor edilar. Uchrashuv davomida ta’kidlanganidek, hozirgi ko’rsatkichlar O’zbekiston va Janubiy Koreyaning salohiyat va imkoniyatlarini to’liq aks ettirmaydi. Savdo- iqtisodiy va sarmoyaviy aloqalarga oid raqamlarni bir necha hissa oshirish mumkin. Buning uchun o’zaro ayirbosh qilinayotgan mahsulotlar ro’yxatini qayta ko’rib chiqish, uni yangi tovarlar va xizmatlar bilan boyitish, qo’shma korxonalar sonini yanada ko’paytirish lozimdir. O’zbekiston Respublikasida Koreya Respublikasidan jalb qilinayotgan investitsiyalar yordamida “Jeneral Motors Pavertreyn O’zbekiston” qo’shma korxonasida avtomobil dvigatellarini, “Zenit elektroniks” qo’shma korxonasida energiya tejovchi lampalar, “Samsung” rusumidagi kir yuvish mashinalari, “NEO Sanlayt” qo’shma korxonasida maishiy gaz plitalari, sovutgichlar, “Rav Ekspress” (Toshkents hahri) mas’uliyati cheklangan jamiyatida maishiy elektrtexnika uchun tozalagich mis trubkalar, “Vayt Meshin Teknoloji” (Nukus shahri) qo’shma korxonasida maishiy elektr chang yutgichlar, "Avtosanoatplast" (Chust shahri) mas’uliyati cheklangan jamiyatida avtomobillar uchun injeksion quyish uslubi yordamida plastik detallar, avtomobillar uchun rezina zichlagichlar (Andijon shahri), "O’zkabel" ochiq aksiyadorlik jamiyati qo’shma korxonasi va “Andijonkabel" qo’shma korxonasida yangi turdagi kabel-o’tkazgich mahsulotlar, "O’zmetkombinat" ochiq aksiyadorlik jamiyatida elektr uzatmalar uchun ko’p funksiyali energiya tejovchi qurilmalar, avtomobil simlari, diodli yorug’lik 52 lampalari, kosmetika mahsulotlari, gigiyena vositalari (‘Navoiy" erkin industrial- iqtisodiy zonasi) va boshqa qator mahsulotlar ishlab chiqarish bo’yicha yangi yuqori texnologik quvvatlar ishga tushirildi. 2010-yilda O’zbekiston va Koreya Respublikasi o’rtasidagi ikki tomonlama savdo hajmi ham sezilarli darajada o’sdi. 2009-yilda ikki davlat o’rtasidagi tashqi savdo aylanmasi 1,228 milliard AQSH dollarini tashkil qilgan bo’lsa, o’tgan yilda bu ko’rsatkich 1,615 milliard AQSH dollarni tashkil qildi. 1 Toshkentda "O’zbekiston-Koreya" kasbga tayyorlash markazini ochish loyihasi ta’lim sohasidagi hamkorlikning yana bir muvaffaqiyati bo’ldi. U yerda har yili 360 yigit-qiz kompyuter yig’ish, grafika, elektrotexnika, qishloq xo’jaligi texnikasini ta’mirlash, avtomobillarga xizmat ko’rsatish sohalari bo’yicha tahsil oladi.
O’zbekiston Respublikasi hukumati bilan Koreya Respublikasi hukumati o’rtasida diplomatik pasportga ega fuqarolaming vizasiz safar qilishi to’g’risidagi bitim, O’zbekiston Respublikasi hukumati bilan Janubiy Koreya Ekport-Import banki o’rtasida Iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirish jamg’armasi (Koreya Eksimbanki) tomonidan "V.Vohidov nomidagi jarrohlik markazini zamonaviy tibbiy asbob-uskunalar bilan qo’shimcha ravishda jihozlash" loyihasi uchun l0 million AQSH dollari miqdorida imtiyozli kredit ajratilishi to’g’risidagi bitim, O’zbekiston Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi bilan Koreya Sanoat majmualari korporatsiyasi o’rtasida “Navoiy” erkin industrialiqtisodiy zonasiga Koreya sarmoyasini jalb qilishning qo’shma chora- tadbirlari to’g’risidagi anglashuv memorandumi, “O’zbekneftgaz” milliy xolding kompaniyasi bilan Koreya milliy neft korporatsiyasi o’rtasida birgalikda Farg’ona mintaqasida sarmoyaviy blok ishlab chiqish to’g’risidagi bitim imzolandi. O’zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi, Savdo-sanoat palatasi hamda Koreya Respublikasi Ta’lim va iqtisodiyot vazirligi, Savdo-sanoat palatasi, Kichik va o’rta biznes federatsiyasi hamkorligida 1 Uzdaily.uz – Информ Агентство 53 tashkil etilgan tadbirlar ikki tomonlama savdo-iqtisodiy va sarmnoyaviy hamkorlikni yanada rivojlantirish masalalariga bag’ishlanib kelmoqda. Unda O’zbekiston va Janubiy Koreyaning tashqi iqtisodiy aloqalar, sarmoya, yoqilg’i- energetika, mashinasozlik, geologiya va mineral resurslar, aviasozlik, qurilish, kimyo kabi sohalari uchun mas’ul vazirlik va idoralari, kompaniya va konsernlari rahbarlari ishtirok etadilar. Bugungi kunda O’zbekistonda 363 ta Janubiy Koreya korxonasi faoliyat yuritayotgan bo’lib, ularning 60 tasi yuz foiz Koreya mablag’i asosida ish olib bormoqda. Ushbu korxonalar, asosan, savdo-sotiq, yengil sanoat, tog’-kon, kimyo, oziq-ovqat sanoati, mashinasozlik va metalni qayta ishlash, sog’liqni saqlash, sayyohlik va xizmat ko’rsatish sohalariga ixtisoslashgan. 1 O’zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiya va savdo vazirligida eksport-import operatsiyalarini o’tkazish, transport xizmatlarini ko’rsatish, tekstil sanoati, elektronika servis xizmati va boshqa sohalarni o’z faoliyati doirasiga olgan Janubiy Koreya kompaniyalarining 84 ta vakolatxonalari akkreditatsiyadan o’tkazilgan. O’zbekiston bozorida Koreya Respublikasining Koreya milliy neft korporatsiyasi (KNOC), Koreya Gaz Korporatsiyasi (KoGaz), "DAEWOO International", "Korean Air", "Shindong energkom", "Xaynteks" va boshqa yirik kompaniyalari jad’al faoliyat yuritib kelmoqda. To’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalar hisobidan esa 97 ta loyiha bo’yicha jami 2,297 milliard AQSH dollarlik investitsiyalar kiritiladi. Shuni ham qayd etish joizki, ikki tomonlama hamkorlikning istiqbolli yo’nalishlaridan biri “Navoiy” erkin industrial-iqtisodiy hududi doirasidagi loyihalarni ro’yobga chiqarish hisoblanadi. Erkin industrial-iqtisodiy hudud va yuk tashish bo’yicha dunyoning yetakchi kompaniyalaridan biri bo’lgan “Korean Air” tomonidan boshqarilayotgan Navoiy shahar aeroportidagi logistika markazi 1 Официальный сайт Министерства внешних экономических связей,инвестиций и торговли Республики Узбекистан. http://mfer.uz/ 54 imkoniyatlarining birlashtirilishi yuqori daromadli mahsulotlar ishlab chiqarilishining rivojlanishiga hamda aviatsiya, avtomobil va temir yo’ldan foydalangan holda amalga oshiriladigan yuk tashishning multimodal tizimi orqali tayyor mahsulotlarning dunyo bozoriga tez yetkazib berilishi uchun mutlaqo qulay sharoitlarni yaratadi. Bundan tashqari, “O’zbekiston havo yo’llari” milliy aviakompaniyasi Janubiy Koreyadan lizing asosida to’rtta “A 300-600 F” yuk samolyoti olib, logistika markazi ixtiyoriga berdi. Bu bilan markazning salohiyati yuksalib, uning uchun dunyodagi barcha yuk bozorlariga yo’l ochildi. Qirq tonnagacha yuk ko’taradigan “A 300-600 F” samolyotlari yetti ming kilometr masofani to’xtamasdan bosib o’ta oladi. KOLON Group 4 yil davomida O‘zbekistonning yirik shaharlarida va transport hablarida 50ta avtomobilga gaz quyish shahobchalarini qurish, hamda gazbalon asbob-uskunalarini ishlabchiqarish bo’yicha zavodni qurishga 3 millon AQSH dollari investitsiya kiritish jarayoni boshlab yuborilgan. 2011-2015-yillarda sanoatni rivojlantirish dasturiga KOGAS va KOLON kompaniyalarii shtirokida respublikamizning bir nechta mintaqalarida 50 ta avtomobilga gaz quyish shahobchalaridan iborat tarmoqlarni qurish bo’yicha loyiha kiritilgan. Loyihaning umumiy qiymati 42.8 millon AQSH dollarini tashkil etadi. Ikkala koreys kompaniyalarining investitsiyalar ulushi 21.4 millon AQSH dollari miqtorida bo’lishi kelishib olingan bo’lib, qolgan investitsiyalarni “O’zbekneftgaz” MHK kiritishni rejalashtirgan. Loyihani 2011-2014-yillar oralig’ida amaga oshirish rejalashtirilgan. 1 Koreya Respublikasi sarmoyasi yordamida, 2011-yilning oxirida, Navoiy viloyatida texnik kremniy ishlab chiqish bo’yicha Uz-Kor Silicon o’zbek-koreys qo’shma korxonasi ishga tushirilgan. 2 1
2 www.uzinfoinvest.uz - «O’zaxborotinvеst» agеntligining rasmiy sayti.
55 Uz-Kor Silicon qo’shma korxonasi 2012-yilda 15.288 millon AQSH dollar qiymatidagi 6 ming tonna texnik kremniy ishlab chiqarishni rejalashtirmoqda. Uz-Kor Silicon 2013-yilda texnik kremniy ishlab chiqarishni 9 ming tonnagacha oshirishni o’z oldiga maqsad qilib qo’ygan. Bu esa o‘z o’rnida 22.932 millon AQSH dollarini tashkil qiladi. Kompaniya, shuningdek, texnik kremniyni olish uchun kremniyni boyitish korxonasini qurishni rejalashtirmoqda. Korxonaning quvvati yiliga 12 ming tonnani tashkil qiladi. Loyihaning bahosi esa 25 millon AQSH dollarini tashkil etmoqda.
Korxona qurilishi taxminan 240 millon AQSH dollar atrofida bo’lgan polikremniy ishlab chiqarish bo’yicha loyihani amalga oshirishning birinchi bosqichi hisoblanadi. Ikkinchi bosqichda (2012-2016-yillar)da qo’shma korxona yiliga 5 ming tonna quvvatiga ega polikremniy ishlab chiqarish bo’yicha zavod, qurishni rejalashtirgan. Loyihaning moliyalashtirilishi qo’shma korxona ta’sischilari, O’zbekiston rekonstruksiya va taraqqiyot fondi, hamda xorijiy kreditorlar vositalari hisobiga amalga oshirilmoqda. Ikki mamlakat o’rtasidagi madaniy-gumanitar sohadagi hamkorlik ham muvaffaqqiyatli tarzda rivojlanib bormoqda. Ikki davlat xalqlari o’rtasidagi hamjihatlikni mustahkamlash maqsadida gumanitar, ta’lim, sayyohlik va sport sohasidagi hamkorlikni kengaytirish, shuningdek, Toshkent shahrida Seul bog’ini tashkil etish to’g’risida kelishuvga erishilgan. Seul bog’ini barpo etishga ham Koreya hukumati bevosita ham moliyaviy ham texnologik tomonidan investitsiya kiritishini ma’lum qilgan Darhaqiqat, Koreya Respublikasi va O’zbekiston har jihatdan sinalgan va ishonchli strategik sheriklardir. Koreya tomoni iqtisodiyotni hamda ijtimoiy sohani tubdan isloh qilish va chuqur modernizatsiyalash bo’yicha keng ko’lamli milliy
56 dasturlarimiz amalga oshirilishida mamlakatimizni izchil ravishda qo’llab- quvvatlab kelmoqda. Shunday ekan, O’zbekiston Koreya Respublikasi bilan o’zaro manfaatli munosabatlarni yanada rivojlantirish va mustahkamlashga intiladi, zero, bu har ikki mamlakat va xalqning manfaatlariga birdek javob beradi.
Download 1.14 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|