Bolalar kasalliklari asosan bolalar orasida uchraydigan yoki bolalik davrida oʻziga xos kechadigan kasalliklar guruhi

Yuqtirishdan qanday saqlanish kerak

Bolani bolalar bog'chasidan tashqarida saqlash ko'p ota-onalar uchun amaliy imkoniyat emas. Farzandingiz sog'lom bo'lishiga va bolalar bog'chasiga borgan taqdirda ham imkon qadar kasal bo'lishiga yordam beradigan ba'zi variantlarni ko'rib chiqishingiz mumkin. Ushbu fikrlar quyidagicha:

• 
  Bolangizni grippga qarshi emlashdan o'tkazing va emlash jadvalida amal qilgan barcha vaktsinalarni qabul qilganligiga ishonch hosil qiling.
  
• 
  Bolalar bog'chalari kabi bolalar bog'chalari kabi holatlardan qoching. Shu tarzda, sizning farzandingiz kasal bo'lishi mumkin bo'lgan boshqa bolalar guruhlariga keraksiz ta'sir ko'rsatishi kerak.
  
• 
  Chaqaloq o'sib ulg'ayganida, boshqa bolaning so'rg'ichini olib yuqtirishdan saqlanib, emzikni ishlatmang (hech bo'lmaganda kun davomida). Bu sizning bolangizga tezda yuqishi mumkin bo'lgan mikroblar va viruslar uchun to'g'ridan-to'g'ri yo'l.
  
• 
  Mikrob tarqalmasligi yoki shilimshiq bilan aloqa qilmaslik uchun bolangizga qo'llarini tez-tez yuvib turishga o'rgating.
  
• 
  Farzandingizda uyning ichida ham, tashqarisida ham umumiy gigiena nuqtai nazarini targ'ib qiling.
  

Eng muhimi, tez-tez yuqadigan infektsiyalar bolalar bog'chasining birinchi yilida yoki ikkitasida juda tez-tez uchraydi va umuman tashvishga sabab bo'lmaydi. Farzandingiz har doim kasal bo'lib qolsa, u eng yaxshi davolash usuli nima ekanligini aytib berish uchun pediatrni chaqirishi kerak. Pediatr bilan maslahatlashmasdan bolangizni uyda davolamang, chunki bu vaziyatni yanada yomonlashtirishi mumkin va oddiy muolaja bilan davolash mumkin bo'lgan narsa, bolangizning sog'lig'ini pog'ona bilan yomonlashtiradi.
Shuningdek ish jadvalida iloji boricha ko'proq moslashuvchanlikni saqlashga harakat qilishingiz juda muhimdir va eng yaxshi g'amxo'rlik qilish uchun bolangizni uyingizda imkon qadar kasal kunlarini o'tkazishga harakat qiling. Ishga qaytishingiz kerak bo'lsa, buni hisobga olish kerak, chunki bolalar bolalar bog'chasida boshlaganlarida, hech bo'lmaganda boshida va immunitet tizimi kuchayguncha, ular maktabga qaraganda uyda ko'proq vaqt o'tkazadilar.
Askarida tuxumlari tuproqqa kasal inson organizmi tomonidan tushadi. Yetilgan askaridalar tashqi muhitda yashash qobiliyatiga ega emas, ularning tuxumlari esa tuproq bir necha yillar davomida saqlanib qolishi mumkin. Bolalarning askarida bilan zararlanishi fekal-oral yo‘l bilan amalga oshadi, ya’ni bola askarida tuxumlarini yutgan vaqtida yuqadi.
Kasallikning eng ko‘p tarqaladigan vaqti bahor-yoz mavsumidir, chunki bu vaqtda bolalar sanitariya-gigiyena qoidalariga kam amal qiladilar, tuproq va o‘t o‘lanlar bilan ko‘p kontaktda bo‘ladi (sayr qilish vaqtida, bolalar qumli maydonchasida o‘ynagan vaqtida), hamda yoz oylarida bolalar meva-sabzavot mahsulotlarini, ko‘katlarni ko‘p iste’mol qiladi va qaynatilmagan suv ichishlari mumkin.
O‘QING: Bolalarda anemiya yoki kamqonlik – turlari, sabablari, belgilari va davolash usullari
Askaridaning hayot sikli bir necha davrlarni o‘z ichiga oladi. Ichakka tushgan askarida yetilgan askarida tuxumlaridan lichinka chiqadi, bu lichinka ichak shilliq qavatlaridan o‘tib darvoza venasiga tushadi va qon oqimi bilan birga harakatlanib jigar, o‘t qopi, yurak o‘ng qorinchasi, o‘pka va bronxlariga tarqaladi. Bola yo‘talgan vaqtida balg‘ami bilan lichinkalar og‘iz bo‘shlig‘iga o‘tadi va lichinkalar so‘lak orqali qayta yutadi, lichinkalar yana ichakka tushadi va bu vaqtda ular jinsiy ko‘payish qobiliyatiga ega bo‘ladi.
Askarida tuxumi bola organizmiga tushib to yetilgunga qadar 2,5-3 oy vaqt o‘tadi, bu muddat kasallikning erta migratsion bosqichi deb yuritiladi. Kechki ichak bosqichida askaridalar yetilgan va jinsiy ko‘payish qobiliyatiga ega bo‘ladi. Bir sutka davomida urg‘ochi askarida 250.000 tagacha yetilmagan tuxumlar qo‘yishi mumkin va ular najas orqali bemor organizmidan tashqi muhitga chiqariladi.
Yetilgan askaridalarning yashash muddati 12 oydan oshmaydi – so‘ngra ular nobud bo‘ladi. Yangi lichinkalar avlodi o‘sha organizmning ozida rivojlana olmaydi, askaridoz davolanmagan holatda ham 1 yil ichida butunlay yo‘qolib ketadi, albatta shu vaqt ichida bola qayta zararlanmasa (autoreinvaziya).
Askaridoz tashxisi qo‘yilgan bolalarda antigelment medikomentoz davo muolajalari o‘tkaziladi. Preparat turi va uning dozasi pediatr yoki bolalar infeksionisti tomonidan buyuriladi. Bunda kasallikning og‘irlik darajasi va bosqichi inobatga olinadi.

Askaridozning erta migratsion bosqichida desensibilizatsiyalovchi va antigelmint vositalar qo‘llaniladi (tiabendazol yoki mebendazol preparatlar, ular nematodalarga qarshi keng spektrda ta’sir ko‘rsatadi). O‘pkadagi muammolarni bartaraf etish uchun bronxolitik va kortikosteroid vositalar buyuriladi.

Bolalarda asakaridozning ichak bosqichida shifokor ko‘rsatmasiga binoan: levamizol – bir marotaba qabul qilishga; pyrantel – bir marotaba qabul qilishga; piperizin, mebendazole – 2 yoshdan katta bolalarga, ayniqsa ko‘p miqdorda parazit yuqqan vaqtda buyuriladi.
Ushbu vositalar bilan davolanganda, davo samarasi – 80-100 % ni tashkil etadi. Davo muolajalar olib borilganidan so‘ng 1 oy o‘tib bola qayta tekshiruvlardan o‘tkaziladi. Bu muolajalarni tayinlashda shifokor-gelmentolog bolaning individual holatidan kelib chiqib tanlaydi.
Bolalarda askaridoz oqibati va profilaktikasi
Askaridoz kasalligi bolalarda asoratsiz kechgan holatlarda antigelment preparatlar yordamida to‘liq davolanadi va bolada hech qanday asoratlar qolmaydi. Kasallik asoratlanadigan bo‘lsa, kelib chiqadigan o‘zgarishlar og‘irlik darajasiga e’tibor qaratiladi.
Bolalarda askaridozning birlamchi profilaktikasida bola shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya etishi bo‘lsa, ikkilamchi profilaktikasida – umumiy sanitar-gigiyenik chora tadbirlar o‘tkazish ishlari olib boriladi (tuproq va suv havzalarini najas bilan ifloslanishdan saqlash, askaridoz bilan zararlangan bolalarni aniqlash va ularni davolash, aholini ogohlantirish).