“Bolalar san’ati” fanining maqsadi, ob’ekti va predmeti. Bolalar ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishning nazariy asoslari

Ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish bolalarda eng muhim aqliy va amaliy harakatlarni shakllantirish bilan bevosita bog’liq. Tashqi tomondan, ular o’zlarini quyidagi shakllarda qobiliyatli ekanini namoyon qiladi:

• Ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish bolalarda eng muhim aqliy va amaliy harakatlarni shakllantirish bilan bevosita bog’liq. Tashqi tomondan, ular o’zlarini quyidagi shakllarda qobiliyatli ekanini namoyon qiladi:
• 1. Kuzatish, solishtirish va tahlil qilish.
• 2. Sabab-oqibat munosabatlari va qarama-qarshiliklarni aniqlash.
• 3. Asl, noan’anaviy hodisalarni an’anaviydan farqlay olish.
• 4. Mustaqil ravishda yangi echimlarni izlash, turli xil dizayn usullaridan foydalangan holda muammoli vaziyatlarni o’rganishda ishtirok etish, o’z navbatida ijodiy rivojlanishning turli sohalarini birlashtirish.

Maktabgacha yoshdagi bolalarning ijodkorligida quyidagilar namoyon bo’ladi:

• 1. Chizish, modellashtirish, hikoya qilish, raqs tushish, qo’shiq aytish, o’yin o’ynash.
• 2. Yaratilgan obrazni yangicha ko’rinish – chizma, hikoya, model va hokazolarda aks ettirish, yangicha talqinlarni yaratish.
• 3. O’z xatti-harakatlarining boshlanishi, oxiri va hokazolarni mustaqil belgilash.
• 4. Yangi vaziyatda ilgari o’zlashtirilgan tasvirlash usullari yoki ifoda vositalarini qo’llash.
• 5. Bolaning barcha jarayonlarda tashabbus ko’rsatishi.
• 6. Faoliyat, xususan, tasvirlarni yaratish jarayonida muammoni hal qilish usullari, vositalarini izlash.

“Ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo’yiladigan Davlat talablari”da ijodiy yo’naltirishning muhim tarkibiy qismlari sifatida quyidagilar:

1) dunyoni badiiy tasavvur etish;
2) badiiy-ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish.

Shunday qilib, maktabgacha yoshdagi bolalarning ijodiy qobiliyatini rivojlantirish maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyatining muhim yo’nalishlaridan biri sanaladi. Mazkur faoliyat yo’nalishining mohiyati maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyatining mazmunini yorituvchi me’yoriy hujjatlarda o’z aksini topgan. Ularga ko’ra maktab yoshiga yetgunga qadar tarbiyalanuvchilar dunyoni badiiy tasavvur etish hamda bir turkum badiiy-ijodiy qobiliyatlarni o’zlashtira olishlari zarur. Bunday qobiliyatlar sirasida rasm chizish, qo’shiq aytish, raqsga tushish, jismoniy faollikni ifodalovchi harakatlarni tashkil qilish kabilar muhim ahamiyatga ega. Maktabgacha yoshdagi bolalarning ijodiy qobiliyatini samarali rivojlantirishga maktabgacha ta’lim tashkilotlari bilan oila, sohaga aloqador ijtimoiy muassasalar o’rtasida o’zaro hamkorlikka erishish orqali erishiladi. Ayni vaqtda maktabgacha ta’lim tashkilotlari oldida bu borada muayyan pedagogik vazifalarni ijobiy hal qilish vazifasi turibti.

• Shunday qilib, maktabgacha yoshdagi bolalarning ijodiy qobiliyatini rivojlantirish maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyatining muhim yo’nalishlaridan biri sanaladi. Mazkur faoliyat yo’nalishining mohiyati maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyatining mazmunini yorituvchi me’yoriy hujjatlarda o’z aksini topgan. Ularga ko’ra maktab yoshiga yetgunga qadar tarbiyalanuvchilar dunyoni badiiy tasavvur etish hamda bir turkum badiiy-ijodiy qobiliyatlarni o’zlashtira olishlari zarur. Bunday qobiliyatlar sirasida rasm chizish, qo’shiq aytish, raqsga tushish, jismoniy faollikni ifodalovchi harakatlarni tashkil qilish kabilar muhim ahamiyatga ega. Maktabgacha yoshdagi bolalarning ijodiy qobiliyatini samarali rivojlantirishga maktabgacha ta’lim tashkilotlari bilan oila, sohaga aloqador ijtimoiy muassasalar o’rtasida o’zaro hamkorlikka erishish orqali erishiladi. Ayni vaqtda maktabgacha ta’lim tashkilotlari oldida bu borada muayyan pedagogik vazifalarni ijobiy hal qilish vazifasi turibti.

E’tiboringiz uchun rahmat!