Sinkveyn-fransuz tilida «besh qator» ma'nosini bildiruvchi pedagogik strategiya hisoblanadi. Sinkveyn-ma'lumotlarni umumlashtirishga yordam
21
beradigan qofiyasiz she'r bo'lib, unda o'rganilayotgan tushuncha (hodisa, voqea, mavzu) to'g'risidagi axborot yig'ilgan holda, bolalar tilidan turli variantlarda ifodalanadi.
Sinkveyn tuzish-murakkab fikrlarni bir nechagina so'zlar bilan ifodalash uchun muhim bo'lgan ko'nikmadir. Sinkveyn tuzish jarayoni mashg’ulotni yaxshiroq anglashga yordam beradi.
Sinkveyn tuzishda quyidagilarga amal qilish kerak:
qator: Mavzu birgina so'z, ot orqali ifodalanadi.
qator: Mavzu ikki so'zdan iborat sifat bilan ifodalanadi.
qator: Mavzu doirasidagi hatti-harakat uchta so'z orqali ifodalanadi. Bu so'zlar fe'l yoki ravishdosh bo'lishi lozim.
qator: Mavzuga nisbatan munosabatni anglatuvchi va to'rtta so'zdan iborat bo'lgan yaxlit fikr ifodalovchi gap yoziladi.
qator: Mavzuni takrorlaydigan sinonim so'z yoziladi.
Pedagogik texnologiyaning samarali metodlaridan yana biri - bu grafikli organayzerlar (tashkil etuvchi) dir. U fikriy jarayonlarni ko'rgazmali taqdim etish vositasi hisoblanadi.
Bunda ma’lumotlarni tarkiblashtirish va tarkibiy bo'lib chiqish, o'rganilayotgan tushunchalar (voqea va hodisalar, mavzular) o'rtasidagi aloqa va o'zaro bog'liklikni o'rnatish usul va vositalari sifatida klaster, toifalash jadvali, insert, B/B/B jadvallaridan foydalaniladi.
Ma’lumotlarni tahlil qilish, solishtirish va taqqoslash usul va vositalari sifatida esa T-jadvali, Venna diagrammasi va boshqalardan foydalaniladi.
Mavjud muammoni aniqlash, uni xal etish, tahlil qilish va rejalashtirish usullari va vositalari usuli sifatida esa “Nima uchun?”, “Baliq skeleti”, “Piramida”, “Nilufar guli” sxemalari, “Qanday?” iyerarxik diagrammasi, “Kaskad” tarkibiy-mantiqiy sxemalar hisoblanadi.
22
2. Tajriba-sinov ishlarining tashkil etilishi va uning
samaradorlik darajasi
Bizga ma’lumki bugungi kunda mamlatimiz ta’lim tizimida bo„layotgan o„zgarishlar shubhasiz maktabgacha ta’lim tizimida ham namoyon bo„lmoqda. Shuningdek, maktabgacha ta’lim jarayonida zamonaviy o„quv-tarbiya jarayoni tashkil etilmoqda. Ammo bu ijobiy holat barcha maktabgacha ta’lim muassasalarida birdek olib borilmoqdami, tarbiyachilarning zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanib mashg’ulotlarni tashkil etish haqidagi bilimlari yetarlimi yoki biz tajribali tarbiyachilardan bu borada qanday bilimlarni o„zlashtirishshimiz kerak? Mana shu savollarga javob olish uchun biz Qarshi shaxridagi 39-sonli maktabgacha ta’lim muassasasining maktabga tayyorlov guruhlarida tajriba-sinov ishlarini olib bordik.
Ta’kidlovchi tajriba-sinov ishlari avvalida tarbiyachilarning bu sohadagi tajribalari tahlil qilindi va o„rganildi, kuzatishlar olib borilib, tarbiyachilar va bolalar o„rtasida anketa so„rovnomalari, suhbatlar o„tkazildi. So„rovnomalarda jami 10 nafar maktabgacha ta’lim muassasasi tarbiyachisi va 59 nafar maktabga tayyorlov guruhi tarbiyalanuvchilari ishtirok etdi. Bunda tarbiyachilarga quyidagi og„zaki savollar bilan murojaat qilindi:
Do'stlaringiz bilan baham: |