Book · November 016 citations reads 185 author
Download 1.11 Mb. Pdf ko'rish
|
(1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Жууаплы редактор ЦЛахратдинов - филология илимлериниц кандидаты Кирисиу
|
See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/349483053 Qoraqalpoq tilidagi uy jihozlari atamalari Book · November 2016 CITATIONS 0 READS 185 1 author: Гулназ Досжанова Karakalpak State University 20 PUBLICATIONS 0 CITATIONS SEE PROFILE All content following this page was uploaded by Гулназ Досжанова on 21 February 2021. The user has requested enhancement of the downloaded file. т Г.ДОСЖАНОВА КДРАКДЛПАК; ТИЛИНДЕ УЙ БУЙЫМЛАРЫ АТАМАЛАРЫ Г.ДОСЖАНОВА к д р а к д л п а к ; т и л и н д е УЙ БУЙЫМЛАРЫ АТАМАЛАРЫ Н екис-2016 Досжанова Г. К^арсщалпащ тилинде уй буйымлары атамалары. Некие, 2016. 36-бет. Бул китапта каракалпак тилиндеги уй буйымлары атамаларыньщ тематикалык топарлары, тарийхый шыгысы х,эм олардыц курылысы бойынша турлери анализленген. Китап илимий хызметкерлерге, жокары окыу орны окытыушылары х,эм студентлерине арналган. Жууаплы редактор ЦЛахратдинов - филология илимлериниц кандидаты Кирисиу Халкымыздьщ эсирлер дауамында ислеген мийнети тийкарында жаратылган уй буйымлары атамаларын топлау хэм оларды лингвистикалык квзкарастан изертлеу каракалпак тилиниц лексикалык катламын терецнен билиуде, оныц тарийхын уйрениуде теориялык хэм эмелий жактан улкен эхмийетке ийе. Каракалпак тили бойынша айырым илимий жумысларда уй буйымлары атамалары хдккында азы-кем маглыуматлар берилген.1 Каракалпак тилиндеги уй буйымлары атамалары, олардыц турлери каракалпак тилиниц тусиндирме, диалектологиялык \эм аударма созликлеринде, сондай-ак тарийхый-этнографиялык изертлеулерде х,ом керкем шыгармаларда сэулслснген. КаРакалпак тилиндеги уй буйымлары атамаларыньщ курамында бурынгы дэуирлерде колланылган хэм хэзирги уакытта да колланылып киятырган лексикалык бирликлер кеплеп ушырасады. А.С. Морозова 1927-50-жылларда каракалпак халкыныц турмысы тууралы жыйнаган материаллары тийкарында кандидатльщ диссертация жакдады." Т.А.Жданконыц изертлеулеринде каракалпаклардыц миллий кийимлери, безениу буйымлары, уй турмысында колланылатугын буйымлар сез етилген.3 Каракалпаклардыц уй турмысында колланылатугын буйымлар тууралы У.Шалекенов, С.Камалов хэм А.Бекмуратовалардыц мийнетлеринде маглыуматлар берилген.4 А.втемисов озиниц мийнетинде XIX эсирдиц акыры XX эсирдиц басындагы каракалпаклардыц кэсип-онерлери, эсиресе 1 Д оспанов О. 1) Каракалпак тили кубла диалектинин лексикасы. Нокис, «Каракалпакстан». 1977; 2) Диалектная лексика каракалпакскою языка. Нукус, «Каракалпакстан», 1980; Н асмров Д.С., Д оспанов О. К^аракдлпак тилиниц диалектологиялык сез лиги. Нокис, «Каракалпакстан», 1983; К,оишнов К- Рус \э м каракалпак тиллсриниц ез ара байланысы мэсслслсри. Нокис, «Каракалпакстан», 1991; Алпапиязова III. К,аракдлпак тилиниц кол енер лексикасы. Нокис, «Килим», 1997; Каракалпакско-русский словарь. М., 1958; Каракалпак тилиниц тусиндирме созлиги. Нокис, 1982, 1984, 1988, 1992; А лла щ р а т о в А.. Д оспанов О.. ТлеуМуратов Г. Каракалпакша коркем-онер атамаларыньщ созлиги. Нокис, 1991. 2 Морозова А.С. Культура домашнего быта каракалпаков начала XX века (к вопросу этногенеза). Автореферат, Ташкент, 1954. 3Ж данко Т.А. Каракалпаки Хорезмского оазиса. //Т р у д ы Хорезмской экспедиции. М., 1952. 4 Ш илекепов У. Быт каракалпакского крестьянства Чимбайского района. // М атериалы и исследования по этнографии каракалпаков. М., 1958, 339-бет; К а ча ло в С.К. Каракалпаки в XV111-X1X вв. Ташкент, 1968; Бекмуратова А.Т. Быт и семья каракалпаков в прошлом и настоящем. Нукус, 1970. зергерлер тэрепинен исленген буйымлардьщ пайда болыу тарийхын сез еткен.1 Каракалпак халкыньщ керкем енерин изертлеуши А.Алламуратовтьщ мийнетлеринде каракалпак халкыньщ кол енери, нагыслардыц токылыу усыллары хаккында маглыумат берилген. Онда уй хожалыгына тийисли териден исленген, токымашылык енери тийкарында пайда болган буйымлардьщ ислениу усыллары хаккында сез етилген.2 Ш.Алланиязованьщ каракалпак тилиниц кол енери лексикасына арналган мийнетинде каракалпаклардыц кол енерине байланыслы атамаларын тематикалык топарларга белген, айырым атамалардыц келип шыгыу тарийхына хэм жасалыу усьшларьша токтап еткен. Уй буйымлары атамаларыньщ мэнилик езгешеликлерине де тусиник берилген.3 Аталган мийнетлер каракалпак тилиндеги уй буйымлары атамаларыньщ мэнилерин аньщлауда улкен эхмийетке ийе болды. Китаптыц тийкаргы максети - каракалпак тилиндеги уй буйымлары атамаларын топлап, системага салыу, олардыц пайда болыу себеплерин, тарийхый рауажланыу барысында езгерислерге ушырау жагдайларын, хэзирги тилимиздеги уй буйымлары атамаларыньщ турлерин керсетиу, соныц менен бирге, баска туркий тиллердеги уй буйымлары атамалары менен салысгырмалы турде изертлеу, олардыц морфологияльщ Download 1.11 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|