Borliq tushunchasi

Mustaqil ish. Falsafa fanidan

Mavzu: Borliq tushunchasi.

Bajardi:_______________________________

Tekshirdi:______________________________

Borliq tushunchasi

Reja:

1.Borliq muammosining falsafiy mazmuni.

2.Borliqning asosiy shakllari.

3.Harakat,fazo va vaqt.

Borliq tushunchasi.

• Borliq – u o‘ziga ob‘yektiv va sub‘ektiv reallikni,mavjud bo‘lgan va mavjud bo‘ladigan olamlarni,moddiylik va ma‘naviylini,o‘tmish va kelajakni,o‘limni va hayotni,rux va jismni qamrab oluvchi tushunchadir

.

• Borliq tushunchasi falsafiy jihatdan juda keng tarqalgan ma’noda bir butun reallik sifatida tushuniladi.
• Borliq muammosining falsafiy tahlili shuni ko’rsatadiki dunyo bir butun abadiy mavjud lekin uni tashkil etgan narsalae o’z mavjudligi jihatidan har xil o’tkinchidir.
• Hozirgi zamon falsafiy adabiyotlarida “borliq” so’zini tor va keng ma’noda tushinish hollariga duch kelamiz.Tor ma’noda “borliq” ongga bog’liq bo’lmagan ob’ektiv olamni bildiradi; keng ma’noda - bu barcha mavjud narsalardir.

.

.

Borliq

Moddiy borliq

Manaviy borliq

Inson, uning ongidan tashqarida ob’ektiv reallik sifatida mavjud bo’lgan narsalar hodisalar va jarayonlardan iborat.

Faqat inson ongi bilan bog’liq,sub’ektiv reallik sifatida mavjud bo’lgan fikrlar,hayolar,qarashlar tarzidagi borliqning ko’riishidir.

.

Moddiy borliq 3 turga bo’linadi

1.Tabiiy borliq yoki tabiat borlig’i.

2.Inson borliq yoki inson borlig’i.

3.Ijtimoiy borliq yoki jamiyat moddiy borlig’i.

.

Ma’naviy borliq 2 turga bo’linadi

Indivuduallashgan ma’naviy borliq.

Ob’yektivlashgan ma’naviy borliq.

Inson borlig’i

• Inson borlig’ida insonning tabiat taraqqiyotining mahsuli sifatida tabiiy borliqning har ikki shakliga oid tomonlar bilan birga ,ijtimoiy-tarixiy taraqqiyot mahsuli sifatida unda ijtimoiy ma’naviy borliqning ham barcha shakllariga xos tomonlarning yigindisi mujassamlangandir.
• Inson borlig’i ham tabiat, jamiyat va ham ruhiyat qonunlariga bo’ysunadi.

Ijtimoiy borliq

,,

Ijtimoiy borliq individuallik yakka shaxs va jamiyat borligining birligini bildiradi.

“Ijtimoiy borliq deyilganda,individual yakka shaxs va jamiyat hayotining hamma tomonlarini emas,balki faqat ularning moddiy tarafi tushuniladi”.

Ijtimoiy borliq jamiyatning yaxlit moddiy hayotini,moddiy nemarlar yaratish va ishlab chiqarish jarayonida kishilar amalga oshiradigan munosabatlarni nazarda tutadi.

Borliqning atributlari

fazo

harakat

vaqt

*Atribut-muayyan jismning aynan shu jism ekanligini belgilovchi xususiyatlari uning atributlari bo’ladi.

*Borliq atributlari deganda – uning ajralmas tub xususiyatlari tushuniladi.